Lập dàn ý cụ thể đề văn cảm nhận vẻ đẹp của người đồng mình qua bài Nói với con
I. Mở bài
– Giới thiệu đôi nét về tác giả và bài thơ:
+ Là nhà thơ dân tộc bản địa Tày, thơ Y Phương bộc lộ tâm hồn chân thực, can đảm và mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi .+ Ra đời năm 1980, “ Nói với con ” là một trong những bài thơ hay nhất của ông .- Nêu yếu tố cần nghị luận : Vẻ đẹp của “ người đồng mình ”+ Mượn lời tâm sự với con, Y Phương đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm nhận thâm thúy về những đức tính tốt đẹp của “ người đồng mình ” – của con người quê nhà miền núi .
II. Thân bài
1. Phân tích, cảm nhận những vẻ đẹp (đức tính tốt đẹp) của người đồng mình
– Người đồng mình đáng yêu bởi sự đơn giản và giản dị và tài hoa+ Trên quê nhà thơ mộng nghĩa tình, người đồng mình hiện lên trong đời sống lao động cần mẫn mà vui tươi : “ Người đồng mình yêu lắm, con ơi ! / Đan lờ cài nan hoa / Vách nhà ken câu hát ” .+ Chỉ với những câu thơ ngắn gọn, nhà thơ giúp ta tưởng tượng được hình ảnh đáng yêu của người đồng mình giữa núi rừng thơ mộng, hiền hòa. Vẻ đẹp của họ được gợi ra từ đời sống lao động bình dị, từ bàn tay tài hoa và khối óc phát minh sáng tạo. Họ có niềm vui giản dị và đơn giản, tinh xảo ngay trong đời sống mộc mạc đời thường .- Người đồng mình biết lo toan và giàu mơ ước+ Người đồng mình không chỉ là những con người đơn giản và giản dị, tài hoa trong đời sống lao động mà còn là những con người biết lo toan và giàu mơ ước : “ Người đồng mình thương lắm con ơi ! / Cao đo nỗi buồn / Xa nuôi chi lớn ” .+ Có thể nói, đời sống của người đồng mình còn nhiều nỗi buồn, còn nhiều bộn bề thiếu thốn tuy nhiên họ sẽ vượt qua toàn bộ, bởi họ có ý chí và nghị lực, họ luôn tin cậy vào tương lai tốt đẹp của dân tộc bản địa .- Người đồng mình dù sống trong bần hàn, nguy hiểm vẫn thủy chung gắn bó với quê nhà, cội nguồn+ “ Sống trên đá không chê đá gập gềnh / Sống trong thung không chê thung nghèo nàn / Sống như sông như suối / Lên thác xuống ghềnh / Không lo cực nhọc ” → Phép liệt kê với những hỉnh ảnh ẩn dụ “ đá gập gềnh ”, “ thung nghèo nàn ” ⇒ Gợi đời sống đói nghèo, khó khăn vất vả, cực nhọc => Vận dụng thành ngữ dân gian “ Lên thác xuống ghềnh ”, ý thơ gợi bao nỗi khó khăn vất vả, lam lũ => Những câu thơ dài ngắn, cùng những thanh trắc tạo ấn tượng về đời sống trắc trở, nguy hiểm, đói nghèo của quê nhà .- Người đồng mình có ý thức tự lập, tự cường và ý thức tự tôn dân tộc bản địa+ Phẩm chất của người của con người quê nhà còn được người cha ca tụng qua cách nói trái chiều tương phản giữa hình thức bên ngoài và giá trị ý thức bên trong, nhưng rất đúng với người miền núi :“ Người đồng mình thô sơ da thịtChẳng mấy ai nhỏ bé đâu con ”→ Sự tương phản này đã tôn lên tầm vóc của người đồng mình. Họ mộc mạc nhưng giàu chí khí, niềm tin. Họ hoàn toàn có thể “ thô sơ da thịt ” nhưng không hề nhỏ bé về tâm hồn, về ý chí .⇒ Cùng với ý thức tự lực, tự cường, người đồng mình còn ngời sáng niềm tin tự tôn dân tộc bản địa và khát vọng kiến thiết xây dựng quê nhà :“ Người đồng mình tự đục đá kê cao quê nhà
Còn quê hương thì làm phong tục”.
2. Nhận xét, đánh giá
– Với thể thơ tự do, giọng điệu trẻ trung và tràn trề sức khỏe vừa tâm tình tha thiết vừa chứa chan hy vọng- Những hình ảnh, từ ngữ mộc mạc, đơn cử .- Nhà thơ nói với con về những vẻ đẹp của người đồng mình- Truyền cho con lòng tự hào về quê nhà, dân tộc bản địa, nhắn nhủ con biết sống đẹp, biết vượt qua gian khó bằng niềm tin, ý chí như người đồng mình .
III. Kết bài
– Qua lời thủ thỉ, tâm tình của người cha so với con, hình ảnh của quê nhà, của người đồng mình hiện lên thật chân thực, đơn cử với bao phẩm chất tốt đẹp. Đó là mạch suối ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn và ý chí cho con .- Đọc bài thơ, hiểu về vẻ đẹp của những con người quê nhà, ta yêu hơn, trân trọng hơn những con người làm giàu đẹp quê nhà, quốc gia .
Tham khảo bài văn mẫu
Y Phương là một nhà thơ chiến sĩ. Thơ ông cuốn hút người đọc bằng vẻ đẹp vừa chất phác, mộc mạc, vừa mạnh mẽ, trong sáng. Ngôn ngữ và hình ảnh thơ của ông in đậm dấu ấn tư duy hồn nhiên và lối nói rất giàu hình ảnh của người miền núi. Vẻ đẹp của những người dân miền núi được thể hiện đẹp đẽ trong tác phẩm Nói với con.
Phần mở đầu bài thơ tác giả đã khái quát cho con về cội nguồn con được sinh ra và nuôi dưỡng chính là trong tình yêu thương của cha mẹ và sự bảo phủ, che chở của người đồng mình, của núi rừng vạn vật thiên nhiên. Sau những lời lẽ rất là tha thiết ấy, tác giả đi sâu khắc họa những vẻ đẹp của người đồng mình. Qua những vần thơ đơn giản và giản dị, chân thành những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình hiện lên thật rõ nét và đáng trân trọng, tự hào .Khổ thơ khởi đầu bằng câu thơ ngập tràn tình cảm : “ Người đồng mình thương lắm con ơi ”. Hai tiếng “ người đồng mình ” được nhắc lại một lần nữa là cách gọi biểu lộ sự thân thiện, thân thương như trong một mái ấm gia đình. “ Thương lắm ” – bày tỏ sự đồng cảm thâm thúy với đời sống nhiều khó khăn vất vả, gian khó của họ. Rồi để sau đó là một loạt những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình được ông đưa ra .Trước hết họ là những người giàu ý chí nghị lực, kiên cường và bền chắc :“ Cao đo nỗi buồnXa nuôi chí lớn ”Câu thơ có cách diễn đạt vô cùng độc lạ, nỗi buồn và chí lớn vốn không hề định hình, định lượng nhưng lại được tác giả dùng cao để đo nỗi buồn, xa để đo ý chí của con người. Cách nói trên đã hữu hình hóa những trắc trở, khó khăn vất vả mà người đồng mình phải trải qua đồng thời còn cho thấy ý chí quyết tâm của họ. Trước mọi khó khăn vất vả, thử thách họ vẫn không ngừng cố gắng nỗ lực, không ngừng vươn lên. Những khó khăn vất vả kia chỉ là thuốc thử, tôi rèn ý chí của họ ngày một can đảm và mạnh mẽ hơn .Không chỉ có ý chí kiên cường, họ còn thủy chung, yêu quê nhà tha thiết : Sống trên đá không chê đá gập gềnh / Sống trong thung không chê thung nghèo nàn. Nơi họ được sinh ra, lớn lên gặp biết bao khó khăn vất vả, trở ngại nhưng tuyệt nhiên họ chưa một lần kêu than. Các từ phủ định “ không chê ” được lặp lại hai lần tích hợp với điệp từ “ sống ” cho thấy sức sống bền chắc, mãnh liệt của người đồng mình trước những gian nan của đời sống. Đồng thời lời thơ còn gửi gắm tâm sự, mong ước của cha đến con : mong con luôn thủy chung, tình nghĩa với bản làng, quê nhà .Họ còn là người có lối sống phóng khoáng, can đảm và mạnh mẽ và luôn luôn sáng sủa :“ Sống như sông như suốiLên thác xuống ghềnh không lo cực nhọc ”Câu thơ ngắn, nhịp nhanh như lời thúc giục động viên. Hình ảnh so sánh “ như sông như suối ” khắc họa lối sống khoáng đạt của con người nơi đây, thành ngữ “ lên thác xuống ghềnh ” lại gợi nên đời sống lao động đầy khó khăn vất vả. Thế nhưng họ vẫn “ không lo cực nhọc ” rất sáng sủa, yêu đời. Câu thơ là lời khẳng định chắc chắn, ngợi ca của cha về vẻ đẹp của người đồng mình : họ luôn sống can đảm và mạnh mẽ gắn bó thiết tha với quê nhà dù phải trải qua bao khó khăn vất vả, cực nhọc. Từ đó người cha muốn : con sống can đảm và mạnh mẽ vượt lên mọi ghềnh thác cuộc sống bằng ý chí, nghị lực của mình. Không chỉ vậy người đồng mình còn có những phẩm chất tốt đẹp khác khiến người cha rất đỗi tự hào. Đó là mộc mạc, giàu chí khí, niềm tin : “ người đồng mình tuy thô sơ da thịt … đâu con ”. Họ hoàn toàn có thể thô sơ, giản dị và đơn giản về vẻ hình thức bề ngoài nhưng lại không hề nhỏ bé về tâm hồn, ý chí .Tự lực tự cường kiến thiết xây dựng quê nhà, giữ gìn truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa. Câu thơ đã miêu tả thực việc làm thường ngày của họ : đục đá, đẽo đá để “ kê cao quê nhà ”, làm cho quê nhà ngày càng giàu đẹp, góp thêm phần nâng cao vị thế quê nhà. Qua đó câu thơ còn ca tụng niềm tin tự lực, tự cường, siêng năng của người đồng mình. Ý nghĩa hơn nó còn mang giá trị ý thức to lớn “ còn quê nhà thì làm phong tục ”. Ý thơ cho ta thấy một việc làm giản dị và đơn giản nhưng trở thành phong tục, nét đặc trưng, hình tượng của quê nhà miền núi. Bởi vậy, câu thơ còn có ý nghĩa ẩn dụ thâm thúy : khái quát về ý thức tự tôn, ý thức thiết kế xây dựng tăng trưởng và bảo vệ cội nguồn. Như vậy, bằng sự lao động siêng năng, nhẫn nại hàng ngày người đồng mình đã làm nên quê nhà với những phong tục tập quán tốt đẹp. Từ đó người cha mong ước con kế tục và phát huy truyền thống lịch sử quê nhà, sức sống bền chắc, can đảm và mạnh mẽ của người đồng mình. Và hãy lấy đó làm hành trang để tự tin vững bước vào đời .Bằng lớp ngôn từ đơn giản và giản dị, giọng điệu thiết tha tự hào, tác giả đã thể hiện niềm tự hào thâm thúy về những vẻ đẹp phẩm chất của người đồng mình. Đồng thời qua những lời thơ tha thiết ấy ông còn gửi gắm đến con những lời khuyên những nguyện ước chân thành : con phải sống phòng khoáng tự do, luôn nỗ lực, cố gắng nỗ lực hết mình làm ra vẻ đẹp cho quê nhà .
——————————————————————–
Tham khảo thêm những bài văn hay phân tích cảm nhận vẻ đẹp của “người đồng mình” trong tác phẩm Nói với con của Y Phương do Đọc Tài Liệu sưu tầm và tổng hợp. Chúc các bạn học tốt môn Văn !
Tuyển tập văn mẫu hay lớp 9 / Đọc Tài Liệu
Source: https://camnangbep.com
Category: Học tập