Tài liệu hướng dẫn lập dàn ý phân tích bài thơ Sang thu, gợi ý cách làm, phân tích đề, sơ đồ tư duy kèm một số bài văn mẫu tham khảo phân tích nội dung tác phẩm Sang thu (Hữu Thỉnh).
Hướng dẫn lập dàn ý
1. Phân tích đề
– Kiểu bài : dạng bài nghiên cứu và phân tích tác phẩm có khuynh hướng đơn cử .
– Vấn đề nghị luận: nội dung, nghệ thuật của bài thơ Sang thu
Bạn đang đọc: Dàn ý phân tích bài thơ Sang thu (Hữu Thỉnh)
– Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: các căn cứ, hình ảnh, chi tiết, câu thơ… thuộc phạm vi bài thơ Sang thu.
2. Xác lập vấn đề, luận cứ
– Luận điểm 1: Ý nghĩa nhan đề bài thơ
– Luận điểm 2: Những tín hiệu giao mùa
+ Hương ổi+ ” Sương chùng chình qua ngõ “+ ” Hình như thu đã về “
– Luận điểm 3: Bức tranh giao mùa
– Luận điểm 4: Những suy nghĩ, chiêm nghiệm của nhà thơ.
>>> Tham khảo lại hướng dẫn soạn bài Sang thu để nắm chắc những ý chính cần phân tích.
3. Sơ đồ tư duy
4. Chi tiết dàn ý phân tích bài thơ Sang thu
a) Mở bài
– Giới thiệu về tác giả, tác phẩm :+ Hữu Thỉnh là nhà thơ trưởng thành từ quân đội, viết nhiều và viết hay về những con người ở nông thôn, về mùa thu .
+ Bài thơ Sang thu chính là cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
b) Thân bài
* Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về tín hiệu sang thu
– Cảm nhận tín hiệu thu về khoảng trống gần bằng nhiều giác quan và sự rung cảm tinh xảo+ Hương ổi chín lan vào khoảng trống, phả vào gió se+ Sương đầu thu giăng mắc nhẹ nhàng, hoạt động chầm chậm nơi đường thôn ngõ xóm+ Từ “ bỗng ” miêu tả sự quá bất ngờ, ngỡ ngàng của nhà thơ trước những phát hiện mê hoặc báo thu về+ Động từ “ phả ” gợi lên hương thơm của ổi chín như sánh lại, luồn vào trong gió gợi lên cho người đọc tưởng tượng được khoảng trống và thời hạn của tiết sang thu+ Gợi ra tưởng tượng của hương ổi chín lan trong khoảng trống, phả vào gió se+ Chùng chình – thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa : sương như có ý chậm lại, quấn quýt, điều đó cũng gợi hình ảnh về bước tiến của thời hạn, nhẹ nhàng .
* Những chuyển biến tinh tế của đất trời lúc thu sang
– Khoảnh khắc giao mùa được diễn đạt mê hoặc qua đám mây mùa hạ “ vắt nửa mình sang thu ” – thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa diễn đạt sự nuối tiếc, sự lưỡng lự trước khi chuyển mùa .- Hình ảnh dòng sông trôi thanh thản, êm dịu chính là sự ngọt ngào, “ dềnh dàng ” đặc trưng của mùa thu- Chim “ vội vã ” : nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa, có vẻ như chim muông cũng cảm nhận được sự chuyển giao của mùa mới nên tìm cho mình hướng đi .=> Các hình ảnh, chi tiết cụ thể rực rỡ giàu sức gợi hình tái hiện chân thực góc nhìn cũng như xúc cảm say sưa, hòa nhịp của tác giả trong khoảnh khắc thiêng liêng của đất trời .
* Những tâm tư, suy ngẫm của tác giả
Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưa- Các tính từ chỉ mức độ “ vẫn còn ”, “ vơi dần ” bớt từ chỉ mức độ rằng hạ nhạt dần, thu đậm nét hơn- Quan sát tinh xảo, nhạy cảm của tác giả : Sấm cũng bớt giật mình / Trên hàng cây đứng tuổi
+ Hình ảnh thực của tự nhiên sang thu sấm thưa thớt, không còn dữ dội làm lay động hàng cây nữa
+ Nghệ thuật nhân hóa : “ bớt giật mình ” – trạng thái của con người+ Hàm ý : con người khi trưởng thành, trưởng thành sẽ không còn sợ, hay cảm thấy giật mình trước những thử thách, sóng gió của cuộc sống. Con người từng trải sẽ vững vàng, kiên cường hơn trước những tác động ảnh hưởng không bình thường từ ngoại cảnh .
c) Kết bài
– Khẳng định lại giá trị nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật của tác phẩm :
+ Nội dung: Sang thu là bài thơ đẹp thể hiện những rung động tinh tế của tác giả trước khoảnh khắc chuyển mùa hạ sang thu. Qua đó nêu bật lên chiêm nghiệm của tác giả về cuộc đời, con người.
+ Nghệ thuật : sử dụng nhiều từ láy, tính từ gợi trạng thái, hình ảnh chân thực. Nghệ thuật nhân hóa mang lại cái hồn cho bài thơ, nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn dụ tạo chiều sâu về xúc cảm và tâm lý .
Xem thêm: Phân tích cảm hứng thu sâu sắc và tinh tế qua bài thơ Sang thu
Các em vừa tham khảo chi tiết mẫu dàn ý phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn. Dưới đây là bài văn mẫu phân tích Sang thu mà các em có thể đọc tham khảo để mở rộng thêm vốn từ ngữ cũng như cách trình bày, hành văn cho bài viết của mình.
Văn mẫu tìm hiểu thêm phân tích bài thơ Sang thu
Nhà thơ Hữu Thỉnh (1942), tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh, là một nhà thơ nổi tiếng của nhà thơ Việt Nam. Ông là hội viên hội nhà văn Việt Nam và là Chủ tịch hội Nhà văn Việt Nam, kiêm nhiệm tổng biên tập báo Văn Nghệ. Ông có rất nhiều tác phẩm tiêu biểu như Âm vang chiến hào, Đường tới thành phố, Thư mùa đông… Trong đó, bài thơ Sang Thu đem đến cho chúng ta một sự bất ngờ, một ấn tượng sâu sắc về tác giả khi ông làm toát lên được hồn của mùa thu êm đềm, mênh mang.
Sang thu được tác giả viết theo thể ngũ ngôn, gồm ba khổ thơ, mỗi câu thơ đều diễn tả một nét thu êm đềm, hình ảnh của mùa thu trong buổi đầu thu, thu mới về, thu chợt đến. Bài thơ là bút pháp nghệ thuật tinh tế, tài hoa của tác giả khi thể hiện cảnh sắc mùa thu ở đồng quê miền Bắc. Và mùa thu được cảm nhận qua “hương ổi” được phả vào làn gió thu se lạnh, một mùi hương nồng nàn, khó quên:
Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió dịu .Ở đây, nhà thơ không tả mà chỉ gợi cho người đọc liên tưởng về những trái ổi vàng ươm, thơm lừng tỏa ra từ những vườn ổi quê vào những ngày giao mùa cuối hạ, đầu thu. Gió thu nhè nhẹ, se lạnh, đưa hương ổi nồng nàn phả vào khoảng trống. Hương ổi trong thơ Hữu Thỉnh thật dân dã và thân thiện .Sau hương ổi và gió thu se, tác giả miêu tả đến sương thu. Những giọt sương chứa đầy tâm trạng chùng chình, như cố ý để lê dài thêm thời hạn :Sương chùng chình qua ngõHình như thu đã về .Tác giả sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa. Hai chữ “ chùng chình ” diễn đạt bước tiến chầm chậm của mùa thu đang về. Từ ngữ “ hình như ” bộc lộ sự phỏng đoán nét thu mơ hồ, như vừa chợt phát hiện và cảm nhận .Ở khổ thơ tiếp theo, khoảng trống của bức tranh sang thu được lan rộng ra cả về chiều cao, độ rộng của khung trời với cánh chim bay và đám mây trôi, ở chiều dài của dòng sông mênh mang :Sông được lúc dềnh dàngChim mở màn vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu .Dòng sông mùa thu nước xanh trong vắt, nhẹ nhàng êm đềm trôi. Sông nước “ dềnh dàng ” như cố ý chậm trễ, thiếu khẩn trương. Thì những đàn chim lại bay vội vã, có lẽ rằng chúng đang bay về phương Nam để tránh cái rét sắp tới. Trong cả đoạn thơ, dòng sông, những đàn chim hay đám mây đều được tác giả sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa. Bức tranh thu trở nên thật hữu tình và thi vị .Có đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu .Nhà thơ không dùng những từ ngữ nào khác, mà lại dùng từ vắt để miêu tả về đám mây. Đám mây như được lê dài ra, vắt lên đặt ngang với khung trời rồi thả mình xuống mùa thu. Câu thơ này thật sự rất hay và độc lạ, phát minh sáng tạo .Đến khổ thơ cuối, những cảm nhận, suy ngẫm của tác giả về mùa thu được Hữu Thỉnh gửi gắm qua những câu thơ :Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt giật mìnhTrên hàng cây đứng tuổi .Những hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên của mùa thu vào thời gian giao mùa như nắng, mưa, sấm được tác giả cảm nhận rất tinh xảo. Những từ ngữ được dùng như vẫn còn, đã vơi dần, cũng bớt giật mình … gợi cho ta cảm nghĩ về thời lượng và sự hiện hữu của sự vật, của vạn vật thiên nhiên, đó là nắng mùa thu, mưa mùa thu, và cả tiếng sấm ngày đầu thu. Thời điểm này, mùa hạ có lẽ rằng vẫn còn muốn níu giữ lại chút gì đó, nên những nắng, mưa mùa hạ vẫn còn vương vấn đất trời. Từ cảnh vật và khoảng trống này, tác giả bỗng có những suy ngẫm về cuộc sống. Sấm và hàng cây đứng tuổi chính là những dịch chuyển của vạn vật thiên nhiên, và ở đây tác giả muốn nói đến những biến cố của cuộc sống. Hàng cây đứng tuổi chính là bản thân tất cả chúng ta, những ai đã từng trải, được rèn luyện qua thử thách, khó khăn vất vả nhưng vẫn đứng vững .Hai câu kết của bài thơ có lẽ rằng tác giả dùng để chứng minh và khẳng định thêm về bản lĩnh, cùng những phẩm chất tốt đẹp của dân cư Nước Ta ta trong thời kỳ quốc gia thay đổi, còn nhiều khó khăn vất vả thử thách. Dù vậy nhưng mọi người vẫn đứng vững để cùng nhau vượt qua .
Có thể nói, bằng những biện pháp nghệ thuật như nhân hóa và ẩn dụ, cùng những từ ngữ tinh tế, Hữu Thỉnh đã làm nên thành công của Sang thu. Bài thơ như tiếng lòng của tác giả gửi gắm đến bao người về mùa thu tươi đẹp, tương lai tương sáng của đất nước đang đợi chờ chúng ta ở phía trước.
» Tham khảo thêm: Một số bài văn hay phân tích Sang Thu (Hữu Thỉnh)
– / –
Hy vọng rằng dàn ý phân tích bài thơ Sang thu – Hữu Thỉnh trên đây sẽ giúp các bạn hoàn thành bài làm của mình một cách hoàn thiện và thuận lợi. Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 9 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !
Source: https://camnangbep.com
Category: Học tập