Từ trước đến nay, khái niệm “ so sánh ” trong văn học thường được học viên hiểu nhiều cách. Có bạn hiểu so sánh văn học như thể giải pháp tu từ từ vựng trong tiếng Việt. Cũng có bạn hiểu so sánh như một thao tác lập luận trong số thao tác thiết yếu của một bài làm văn. Còn trong bài viết này, tất cả chúng ta bàn về khái niệm so sánh dưới góc nhìn một chiêu thức, một phương pháp trình diễn khi viết bài nghị luận, tức là như một kiểu bài nghị luận .
Mục đích của kiểu bài này trước hết và quan trọng là để chỉ ra được chỗ giống và khác nhau giữa các đối tượng so sánh, từ đó thấy được những mặt kế thừa, những điểm cách tân của từng khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm; thấy được vẻ đẹp riêng của từng tác phẩm; sự đa dạng muôn màu của phong cách nhà văn, góp phần hình thành kỹ năng lý giải nguyên nhân của sự khác nhau giữa các hiện tượng văn học.
Bạn đang đọc: Kỹ năng làm bài nghị luận so sánh văn học
Đối tượng của bài nghị luận văn học dạng so sánh rất phong phú. Đó hoàn toàn có thể là một khuynh hướng văn học, một quá trình văn học hay những tác phẩm đơn cử. Đề hoàn toàn có thể nhu yếu so sánh 2-3 tác phẩm với nhau hoặc những yếu tố khác nhau trong cùng một tác phẩm. Bình diện những yếu tố so sánh cũng rất rộng, gồm có : đề tài, nhân vật, trường hợp, diễn biến, cái tôi trữ tình, cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ, nghệ thuật và thẩm mỹ trần thuật, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ …
Thầy giáo Đặng Ngọc Khương .
Ví dụ cụ thể giúp học sinh có cách làm dạng bài nghị luận so sánh văn học như sau:
Đề bài:
Cảm nhận của anh / chị về những vẻ đẹp khuất lấp của nhân vật người vợ nhặt ( Vợ nhặt – Kim Lân ) và nhân vật người đàn bà hàng chài ( Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu ) .
Hoặc :
( 1 ) ” Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào Open ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc thuyền nào nhô vào đường ngoặt sông là một số ít hòn lại nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền. Mặt hòn nào hòn nấy trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm, méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này ” .
( Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân )
( 2 ) ” Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực huyền bí, và cũng có lúc nó trở nên êm ả dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống 50% cuộc sống mình như một cô giá Di – gan phóng khoáng và man dại ” .
( Ai đã đặt tên cho dòng sông – Hoàng Phủ Ngọc Tường )
Anh / chị hãy làm sáng tỏ những nét giống nhau và khác nhau trong phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ của Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tường qua hai đoạn trích trên .
Hướng dẫn:
Để bao quát hết những đối tượng người dùng nói trên trong khoanh vùng phạm vi một bài viết là điều không khả thi, chính thế cho nên tôi chỉ dừng lại ở việc phác thảo một dàn ý cơ bản đề từ đó học viên hoàn toàn có thể vận dụng linh động nhằm mục đích xử lý yếu tố .
Cũng giống như bất kể một dạng văn nghị luận nào khác, kiểu bài nghị luận văn học so sánh cũng cần bảo vệ đúng và đủ cấu trúc 3 phần : Mở bài, thân bài và kết bài .
1. Mở bài
– Dẫn dắt ( mở bài gián tiếp )
Học sinh nên tìm một điểm chung nào đó của hai đối tượng để dẫn dắt. Cách mở bài này không chỉ tạo nên sự gắn kết của đối tượng ngay từ đầu mà còn tạo được hứng thú cho người đọc.
– Giới thiệu khái quát về những đối tượng người tiêu dùng so sánh
Chỉ cần ra mắt ngắn gọn, đủ thông tin chính và nêu được đối tượng người tiêu dùng. Tránh thực trạng mở bài quá dài hoạc lan man .
2. Thân bài
a. Cảm nhận, nghiên cứu và phân tích những đối tượng người tiêu dùng
* Phân tích đối tượng người dùng so sánh thứ nhất
* Phân tích đối tượng người dùng so sánh thứ hai
Lần lượt nghiên cứu và phân tích nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của hai đối tượng người dùng. Mức độ khá đầy đủ nhưng không quá cụ thể, giàn trải giống như bài nghị luận về một tác phẩm, để tránh thực trạng không phân phối đủ thời hạn. Bước này vận dụng phối hợp nhiều thao tác lập luận nhưng đa phần là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích ..
b. So sánh những đối tượng người dùng
* Nét tương đương
* Nét độc lạ
Sau khi nghiên cứu và phân tích làm rõ từng đối tượng người tiêu dùng, tất cả chúng ta thực thi so sánh để chỉ ra nét tương đương và độc lạ trên cả hai phương diện : nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật. Bước này yên cầu phải có sự xem xét tinh lọc, tránh thực trạng so sánh tràn ngập hoạc không tương ứng ở những bình diện .
Để làm tốt bước này cần tích hợp nhiều thao tác lập luận nhưng hầu hết là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích và thao tác lập luận so sánh .
* Lý giải sự tương đương, độc lạ giữa hai đối tượng người tiêu dùng
Để lí giải được sự tương đương và độc lạ của những đối tượng người tiêu dùng, tất cả chúng ta cần dựa vào toàn cảnh xã hội, văn hóa truyền thống mà từng đối tượng người dùng sống sót ; phong thái nhà văn ; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học …
Bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng hầu hết là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích .
3. Kết bài
– Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu vượt trội .
– Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân .
Thầy Đặng Ngọc Khương
Hệ thống giáo dục HOCMAI
Source: https://camnangbep.com
Category: Học tập