Dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi

Hướng dẫn cụ thể những bước lập dàn ý bài văn cảm nhận về nhân vật Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao 5 cánh xa xôi của Lê Minh Khuê .

Tài liệu hướng dẫn lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định chi tiết và cụ thể của Đọc Tài Liệu với hệ thống luận điểm, luận cứ, sơ đồ tư duy kèm theo bài văn mẫu hay và chất lượng giúp các em tham khảo.

Camnangbep.com cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây:

Hướng dẫn lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định

1. Phân tích đề

– Kiểu đề: thuộc dạng đề định hướng rõ về nội dung, dạng đề nghị luận văn học.

– Vấn đề nghị luận : Hình tượng nhân vật Phương Định ( Các em cần phải nhớ những cụ thể, sự kiện tương quan đến nhân vật và ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm ) .

– Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: các chi tiết, câu văn, từ ngữ thuộc phạm vi văn bản Những ngôi sao xa xôi, mà chủ yếu là nhân vật Phương Định.

2. Xác lập vấn đề, luận cứ

– Luận điểm 1: Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định.

+ Xuất thân : là con gái TP.HN+ Công việc : đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom nổ .

– Luận điểm 2: Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định

+ Là cô gái có tâm hồn trong sáng+ Là người có phẩm chất anh hùng .

3. Sơ đồ tư duy cảm nhận về Phương Định

Có thể xem lại nội dung hướng dẫn soạn bài Những ngôi sao 5 cánh xa xôi để bổ trợ ý cho sơ đồ thêm không thiếu và chi tiết cụ thể hơn .

4. Dàn ý cụ thể cảm nhận về nhân vật Phương Định

a) Mở bài

– Giới thiệu sơ lược về tác giả Lê Minh Khuê, tác phẩm Những ngôi sao 5 cánh xa xôi- Giới thiệu nhân vật Phương Định, nêu cảm nhận chung về nhân vật .

Ví dụ: Lê Minh Khuê là nhà văn nữ chuyên viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ nơi tuyến đường Trường Sơn trong những năm chống Mĩ. Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của bà ngợi ca tinh thần dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong, của thế hệ trẻ trong những ngày mưa bom bão đạn. Trong đó, nổi bật là nhân vật Phương Định – hình tượng tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ.

b) Thân bài

* Khái quát về truyện

– Hoàn cảnh sáng tác : Tác phẩm được sáng tác vào những năm 1970 trong thời kì kháng chiến chống Mỹ vô cùng khó khăn, ác liệt, người trẻ tuổi miền Bắc lúc khí thế sôi sục vì miền Nam “ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước – Mà lòng phơi phới dậy tương lai ”, lúc đó tác giả từng là chiến sỹ người trẻ tuổi xung phong ở Trường Sơn .- Giá trị nội dung : Truyện đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng ý thức sáng sủa, gan góc, giàu nghị lực của những cô gái người trẻ tuổi xung phong trên tuyến đường Trường Sơn – là hình ảnh đẹp của người trẻ tuổi, thế hệ trẻ Nước Ta những năm kháng chiến chống Mĩ .

* Cảm nhận về nhân vật Phương Định

Luận điểm 1: Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định

– Xuất thân : là con gái TP. Hà Nội, khá xinh xắn, đáng yêu, tham gia người trẻ tuổi xung phong sống giữa khói bụi Trường Sơn và bom đạn .- Công việc : đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom nổ, ” chạy trên cao điểm cả ban ngày ” .-> Hoàn cảnh sống và việc làm rất là nguy khốn, stress, cái chết luôn rình rập .

Luận điểm 2: Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định

– Phương Định là một cô gái có tâm hồn trong sáng+ Trẻ trung, mơ mộng

• Là cô gái trẻ người Hà Nội
• Từng có thời học sinh hồn nhiên, vô tư
• Hay nhớ về những kỉ niệm

+ Nhạy cảm, hay chăm sóc đến hình thức

• Tự đánh giá mình là một cô gái “khá”
• Biết được mình được nhiều người để ý

+ Hay mơ mộng, tìm thấy điều mê hoặc trong đời sống và trong việc làm rất là nguy hại+ Hồn nhiên, yêu đời, thích hát

• Thích hát, thuộc nhiều bài hát, còn bịa cả lời mà hát
• Dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng”

– Phương Định là một người có phẩm chất anh hùng

+ Có niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm cao với việc làm

• Nhận nhiệm vụ phá bom nguy hiểm như một việc làm quen thuộc hàng ngày
• Hành động chuẩn xác, thuần thục

+ Dũng cảm, quả cảm+ Bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng+ Khi triển khai trách nhiệm phá bom

• Ban đầu có vẻ căng thẳng, hồi hộp
• Cô cảm thấy ánh mắt các chiến sĩ đang dõi theo
• Lòng tự trọng của cô đã chiến thắng cả bom đạn

+ Thương yêu đồng đội

• Chăm sóc Nho chu đáo
• Hiểu rõ tâm trạng lo lắng của chị Thao khi Nho bị thương
• Với đại đội trưởng, chỉ tiếp xúc qua điện thoại nhưng biết rõ cách ăn nói
• Quý trọng, cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô đã gặp.

c) Kết bài

– Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phương Định .Ví dụ : Gấp lại trang sách người đọc càng khâm phục hơn nữa vẻ đẹp phẩm chất của Phương Định : kiên cường, anh hùng, gan góc, mà cũng rất đỗi mơ mộng, tinh xảo. Cô là đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội cho thế hệ người trẻ tuổi Nước Ta trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Chính những con người ấy đã đem hết tuổi xuân, sức trẻ để góp sức, bảo vệ tổ quốc .>> > Tham khảo tuyển tập văn mẫu hay : Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao 5 cánh xa xôi

5. Bài văn mẫu tìm hiểu thêm cảm nhận về nhân vật Phương Định

Ôi Tổ quốc, ta yêu như máu thịtNhư mẹ cha ta, như vợ như chồngÔi Tổ quốc, nếu cần, ta chếtCho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông .

(Sao chiến thắng, Chế Lan Viên)

Viết về tuyến đường Trường Sơn huyền thoại nối liền Bắc – Nam trong kháng chiến chống Mĩ không thể thiếu hình ảnh những thanh niên xung phong với lòng dũng cảm và tình yêu nước mãnh liệt. Hình ảnh của họ đã xuất hiện rất nhiều trong thơ văn: thơ Phạm Tiến Duật (Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây; Gửi em, cô gái thanh niên xung phong), Lâm Thị Mỹ Dạ (Khoảng trời hố bom), Nguyễn Đình Thi (Lá đỏ), truyện ngắn của Đỗ Chu (Ráng đỏ), tiểu thuyết của Đào Vũ (Con đường mòn ấy)… Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ lúc bấy giờ. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê góp thêm những chân dung đẹp, chân thực và sinh động vào loại hình tượng nhân vật khá quen thuộc ấy của văn học chống Mĩ.

Tác phẩm được sáng tác vào năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc bản địa diễn ra rất là ác liệt. Truyện là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao 5 cánh mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta – ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Với năng lực phát minh sáng tạo và xây dựng hình tượng sôi động cùng những tháng ngày lăn lộn nơi mặt trận, Lê Minh Khuê đã khắc hoạ thành công xuất sắc hình ảnh những cô người trẻ tuổi xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng quả cảm và tình đồng đội thân thương. Nổi bật trong tác phẩm là Phương Định – cô trinh thám mặt đường với những phẩm chất và tính cách đáng yêu và dễ thương, đáng mến .Phương Định – một cô gái người trẻ tuổi xung phong sống cùng đồng đội – Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy khó khăn vất vả, nguy hại nhưng những cô vẫn có những tích tắc hồn nhiên, thơ mộng của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã chăm nom rất tận tình. Cũng là lúc có một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô nhớ về thành phố và mái ấm gia đình .Ba cô gái có thực trạng sống và chiến đấu rất khó khăn vất vả, khó khăn. Họ sống trên một cao điểm trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa bát ngát khói bụi và bom đạn huỷ diệt của quân địch. Công việc của họ là “ đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom ”. Các cô phải đối lập với thần chết từng phút, từng giờ, “ thần kinh căng như chão, tim đập mặc kệ cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ ”. Trong lúc “ đơn vị chức năng thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và thao tác có khi suốt đêm ” thì những cô, tổ trinh thám mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm quay trở lại, mặt những cô ai cũng hai con mắt lấp lánh lung linh, cười thì hàm răng loá lên khuôn mặt nhem nhuốc ”. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng và đầy gian truân, khó khăn, bộc lộ phần nào hiện thực đại chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên ý thức yêu nước đầy quả cảm của những cô gái người trẻ tuổi xung phong …Phương Định là một cô gái Thành Phố Hà Nội. Ấn tượng tiên phong về cô là vẻ bên ngoài đáng yêu, tươi tắn, xinh xắn và đầy sức sống. Cô có “ hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, tự tôn như đài hoa loa kèn ”. Đặc biệt, cô có đôi mắt với cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà những anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay “ viết những thư dài gửi đường dây, mặc dầu hoàn toàn có thể chào nhau hằng ngày ”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc tỏ vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy những đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó. Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư. Cô mang theo vào mặt trận Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong thực trạng ác liệt của bom đạn trên mặt trận Trường Sơn, khi nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở trường thích nghi của mình : “ Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải kinh ngạc, đôi lúc bò ra mà cười một mình ”. Tuy vậy, chị Thao vẫn mê hồn chép những lời bài hát mà Phương Định bịa ra .Cô thích rất nhiều bài : “ những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Thích dân ca quan họ mềm mịn và mượt mà, êm ả dịu dàng. Thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô ”. Thích ngồi bó gối mơ màng : “ Về đây khi mái tóc còn xanh xanh … ”, đó là dân ca Ý trữ tình. Cô hát trong những khoảnh khắc “ tĩnh mịch ” khi máy bay thám thính rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sỹ, mong được trở về quê nhà yêu dấu, được gặp lại những người thân yêu sau bao năm xa cách .Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa mái ấm gia đình và thành phố Thành Phố Hà Nội thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô lập tức toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui ấy nở tung ra, say sưa, tràn trề. Cô nhặt những viên đá để rồi bâng khuâng ngơ ngác khi thấy nó tan biến giật mình, cũng nhanh như khi nó ập đến. “ Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nổi … Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái hành lang cửa số hoặc những trên khung trời thành phố ”. Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành phố TP. Hà Nội, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn Phương Định trong thực trạng quyết liệt của cuộc chiến tranh .Cũng như bao cô gái người trẻ tuổi xung phong khác, ở Phương Định điển hình nổi bật lên niềm tin gan góc, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi nguy hiểm. Điều đó được bộc lộ đơn cử qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Phương Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm trách nhiệm, nơi vẫn còn những quả bom chưa nổ. Không gian lúc đó lạng lẽ đến phát sợ, nhưng cô không hề sợ hãi. Cô có cảm xúc những chiến sỹ đang dõi theo mình, vì thế mà cô cảm thấy yên tâm hơn. Cô quyết định hành động không đi khom, bởi một lí do rất đơn thuần : “ Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi hoàn toàn có thể cứ đàng hoàng mà bước tới ”. Cảm giác ấy vừa bộc lộ lòng tự trọng, vừa là ý chí can đảm và mạnh mẽ giúp cô dũng mãnh vượt qua mọi gian truân .Phương Định “ dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom ”. Quả bom nằm hờ hững. Lưỡi xẻng đôi lúc lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người vang lên, cứa vào da thịt cô : “ Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí ! Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành ”. Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, khiến cho người đọc cũng hoàn toàn có thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy lo ngại như Phương Định, khiến ta thấy rõ hơn sự bình tĩnh, gan góc của cô. Những lúc đương đầu với quả bom sắt lãnh đạm, cô cũng từng nghĩ đến cái chết. Nhưng một cái chết rất mờ nhạt, không đơn cử ”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô chăm sóc lúc này là “ liệu mìn có nổ không, bom có nổ không ? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai ? ”. Trong tâm lý của Phương Định, cô luôn nỗ lực hoàn thành xong trách nhiệm thật tốt dù có phải hi sinh. Cảm xúc, tâm lý chân thực ấy của cô đã truyền sang người đọc sự đồng cảm, yêu quý, trân trọng và cảm phục. Chính nhờ sự gan góc, gan góc và niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm cao đã giúp Phương Định thực thi tốt việc làm của mình. Một cô gái như muôn ngàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân thương : những con đường bằng phẳng để những chuyến xe vượt Trường Sơn tiến vào giải phóng miền Nam .

>>> Top 6+ bài văn phân tích nhân vật Phương Định hay và ngắn gọn

Công việc rất nguy hại như đang “ chọc giận thần chết ” đã trở nên quen thuộc với cô, là việc làm hằng ngày, nhưng nó không làm cho tâm hồn cô trở nên chai lì, khô cứng. Ở Phương Định, ta còn thấy thường trực một tình cảm đồng đội, chiến sỹ nồng ấm. Cô luôn yêu thương trìu mến và chăm sóc đến đồng đội. Cô lo ngại cho chị Thao lên cao điểm chưa về đến nỗi “ nói như gắt vào máy ” khi đại đội trưởng hỏi tình hình. Cô vỗ về và chăm nom cho Nho tận tình như một cô y tá khi Nho bị thương lúc phá bom : “ moi đất, bế Nho đặt lên đùi mình, rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên nhà bếp than, tiêm cho Nho rồi pha sữa trong cái ca sắt ”. Sự chăm nom tận tình của Phương Định đã giúp Nho khoẻ lại nhanh gọn. Ba cô người trẻ tuổi xung phong tuy với tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt. Cô còn dành tình cảm trân trọng, thương mến của mình cho những người chiến sỹ đang trực tiếp cầm súng chiến đấu trên mặt trận. Trong tâm lý của cô, “ những người đẹp nhất, mưu trí, can đảm và mạnh mẽ và hùng vĩ nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao 5 cánh trên mũ ”. Tình đồng đội, chiến sỹ của Phương Định thật thiêng liêng, cao quý và đáng quý. Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô hoàn thành xong tốt trách nhiệm của mình. Có được những trang viết này cũng một phần xuất phát từ tâm hồn giàu tình cảm của cây bút Lê Minh Khuê .Thành công nhất của truyện là nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lí nhân vật. Truyện được miêu tả theo ngôi kể thứ nhất, cũng là nhân vật chính, tạo điều kiện kèm theo để tác giả tập trung chuyên sâu miêu tả quốc tế nội tâm của nhân vật chính, khiến cho cảm hứng, tâm trạng của người chiến sỹ được diễn đạt một cách chân thực, tự nhiên. Nhan đề truyện xuất phát từ ánh nhìn của Phương Định, những ngôi sao 5 cánh xa xăm trên khung trời gợi nhiều cảm hứng. Bên cạnh đó, vẻ đẹp tâm hồn ba cô gái thật lấp lánh lung linh, lãng mạn giữa hiện thực khắc nghiệt như những ngôi sao 5 cánh trên khung trời cao rộng .Trường Sơn là nơi thử thách ý chí, khí phách con người Nước Ta. Chính những con người như Phương Định, Thao, Nho đã xướng lên bài ca tuyệt đẹp của “ những bông hoa tình yêu Tổ quốc trên tuyến lửa ” anh hùng. Giữa sự ác liệt của cuộc chiến tranh, vẻ đẹp của họ vẫn tỏa sáng. Sức trẻ, lòng yêu nước, khát vọng hoà bình đã tạo nên sức mạnh cho cuộc kháng chiến gian nan mà anh hùng. Họ vốn chỉ là những con người rất đỗi thông thường nhưng đã góp thêm phần tạo nên những kì tích anh hùng cho dân tộc bản địa :Em là người người trẻ tuổi xung phongKhông có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạnGiữa tầm đạn thù, tấm lòng dũng mãnhEm vượt đường dài tiếp thêm lửa tiến công .

(Những bông hoa trên tuyến lửa, Đỗ Trung Quân)

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong lòng người đọc hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mĩ. Họ là tấm gương sáng ngời với tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng thật hồn nhiên, lạc quan. Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng. Các cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 1

Là một trong những nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc, Lê Minh Khuê được đánh giá là cây bút độc đáo với những tác phẩm truyện ngắn. Ngòi bút của nhà văn luôn hướng về cuộc sống chiến đấu trong bom đạn của tuổi trẻ trong thời kỳ bấy giờ, đặc biệt là những người anh hùng thầm lặng trên tuyến đường Trường Sơn. Những ngôi sao xa xôi cũng là một trong những tác phẩm điển hình của nhà văn về đề tài này. Tác phẩm ngợi ca tinh thần dũng cảm của những cô gái thanh niên xung phong – tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ đầy bom đạn, đồng thời cũng thể hiện vẻ đẹp trong sáng cùng với tình đồng đội thắm thiết của những cô gái trẻ, điển hình là nhân vật Phương Định. Phương Định mang những nét đẹp trong tâm hồn của những cô gái đã chiến đấu hết mình cho tổ quốc.

Lê Minh Khuê trưởng thành trong phong trào kháng chiến chống Mỹ xâm lược. Các tác phẩm của Lê Minh Khuê được bạn đọc đón nhận với sự chân chất, dung dị, ngòi bút sắc sảo cùng với một giọng văn sâu sắc. Những truyện ngắn của bà ra đời đầu những năm 70 của thế kỷ XX đều hướng đến cuộc sống chiến đấu của bộ đội cùng những thanh niên xung

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi viết về ba cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom trên một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn thời kỳ cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ đang diễn ra vô cùng ác liệt. Họ thuộc tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên con đường ác liệt ấy. Qua ngòi bút tài hoa của nhà văn, hiện thực cuộc sống nơi chiến trường và hình ảnh những nữ thanh niên xung phong với cuộc sống gian khổ một thời cứ hiện lên sống động sau từng câu chữ.

Ấn tượng sâu đậm nhất mà Lê Minh Khuê để lại trong lòng bạn đọc ở “Những ngôi sao xa xôi” có lẽ chính là hình ảnh những cô gái dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm, có tình đồng chí đồng đội sáng ngời, có tâm hồn trong trẻo, giàu mơ mộng và nhạy cảm. Tất cả những vẻ đẹp ấy được thể hiện tập trung nhất ở nhân vật Phương Định, mà chủ yếu qua đời sống nội tâm của cô.

Xuất thân là một cô gái Hà thành nhiều mộng mơ và giàu xúc cảm, Phương Định đã đi theo tiếng gọi của Tổ quốc để lên đường chiến đấu. Cô gái ấy tham gia thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa và đầy mưa bom bão đạn.Phương Đình cùng Nho và Thao sống trong một cái hang ở dưới chân cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Nơi đây tập trung nhiều bão đạn và nguy hiểm, bởi từng giờ từng ngày luôn phải đối mặt với bom rơi đạn nổ. Từng có biết bao thương tích vì bão đạn tại nơi ấy với những chi tiết “đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy”. Chính hiện thực đầy mùi chiến tranh khi không có màu xanh của sự sống và chỉ thấy thần chết luôn rình rập đã nói lên hoàn cảnh sống và chiến đấu của những cô gái khốc liệt đến nhường nào.

Công việc của các cô gái ấy đầy rẫy những hiểm nguy khôn lường. Những cô gái phải chạy lên cao điểm giữa ban ngày, rồi phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch để ước tính và đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, và cần thì phá bom. Nhiệm vụ ấy vô cùng thiêng liêng và quan trọng, nhưng cũng đầy hy sinh và gian khổ. Công việc ấy luôn phải căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự bình tình và dũng cảm hết sức để đối mặt với mạo hiểm, với cái chết luôn cận kề.

Ở Phương Định, ta thấy một cô gái mang vẻ đẹp ngời sáng và nhiều nét đặc biệt đầy ấn tượng. Cô gái ấy sẵn sàng rời bỏ cuộc sống nhàn hạ phồn hoa để lên đường chiến đấu với cuộc sống nơi chiến trường đầy gian khổ ác liệt. Mặc dù công việc nhiều hiểm nguy bủa vây, khi sống chết chỉ còn trong gang tấc thì Phương Định vẫn luôn giữ được vẻ hồn nhiên trong sáng của tuổi trẻ, lòng lạc quan, tinh thần đồng đội sâu sắc, đặc biệt là tinh thần chiến đấu dũng cảm và kiên cường.

Ở Phương Định – cô gái ấy đã ngời sáng lên vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng cũng như vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Cô gái ấy mang lý tưởng sống đầy cao đẹp và tinh thần chiến đấu dũng cảm. Khi rời ghế nhà trường phổ thông, cô gái Phương Định đã xung phong ra mặt trận, không ngại gian khó và nguy hiểm cùng thế hệ của mình đi theo tiếng gọi của Tổ quốc:

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.”

Cô gái ấy đã không tiếc thân mình, mang lý tưởng cao đẹp để chiến đấu, nguyện dâng hiến hết tuổi trẻ, tuổi thanh xuân và chính bản thân mình cho đất nước. Lý tưởng cao đẹp ấy làm chúng ta nhớ đến những vần thơ cảm động:

“Ôi Tổ quốc nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, dòng sông….”

Cô gái ấy từng nghĩ về hoàn cảnh sống nơi đây một cách đầy giản dị và cho là có cái thú riêng qua những dòng cảm nghĩ “có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Rồi “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khi biết rằng xung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể nổ chốc nữa, nhưng nhất định sẽ nổ”. Công việc phá bom của họ đầy nguy hiểm rình rập và luôn phải đối mặt với cái chết nhưng lại hiện lên qua giọng kể đầy hóm hỉnh và bình thản như “Quen rồi, một ngày chúng tôi phá bom đến mấy lần”. Hiện thực khốc liệt của chiến tranh qua giọng điệu của cô gái ấy thật hóm hỉnh, thật như biết đùa trước gian khó hiểm nguy. Khi phải đối mặt với hiểm nguy, Phương Định cùng với những người đồng đội của mình thực sự là những cô gái anh hùng. Hơn thế nữa những hy sinh và mất mát của bản thân cũng được cô gái coi hết sức nhẹ nhàng “Tôi bây giờ vẫn còn một vết thương chưa lành ở đùi. Tất nhiên tôi không vào viện quân y”. Chỉ với ngữ điệu bình thản ấy cũng đủ toát lên sự lạc quan, tinh thần dũng cảm của nhân vật.

Người đọc còn nhận thấy tinh thần quả cảm và không sợ hy sinh ở cô gái này. Điều này được thể hiện rõ nét qua một lần phá bom được miêu tả cụ thể, tinh tế đến từng cảm giác. Không khí chứa đầy sự căng thẳng, khung cảnh chiến trường tàn khốc nhưng Phương Định lại có những tâm lý rất lạc quan và đầy nữ tính của con gái “Có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình”. Sự dũng cảm và tinh thần chiến đấu ở cô như được kích thích bởi lòng tự trọng: “Tôi đến gần quả bom, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đường hoàng mà bước tới”. Khi ở bên quả bom, lúc cận kề với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người cũng trở nên sắc nhọn hiện lên qua tâm lý của Phương Định: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm, nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng, một dấu hiệu chẳng lành”. Sau đó là cái giây phút căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom, cô gái ấy có nghĩ đến cái chết nhưng là “một cái chết mờ nhạt, không cụ thể”, và cái chính vẫn là: “liệu mìn có nổ, bom có nổ không?”. Đây là lòng dũng cảm vô song, là tinh thần trách nhiệm rất cao trong công việc. Có thể khẳng định rằng cô gái này và những đồng đội của cô thực sự là những cô gái anh hùng, nhưng đều là những anh hùng mà không tự biết. Điều này đã khiến cho nhân vật Phương Định trở nên đáng mến.

Bên cạnh lý tưởng cùng tinh thần chiến đấu quả cảm, ta còn thấy ở cô gái này nét tính cách mơ mộng và hồn nhiên – một vẻ đẹp tâm hồn trong sáng. Qua ngòi bút của Lê Minh Khuê, nhân vật Phương Định hiện lên là cô gái có vẻ ngoài đáng yêu, xinh xắn, trẻ trung và đầy sức sống với “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao và đầy kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Không những thế, cảm nhận nhân vật Phương Định, ta còn thấy cô gái ấy hiện lên với đôi mắt có ánh nhìn đầy xa xăm.

Phương Định là nữ sinh thanh lịch của đất Hà thành bước vào chiến trường bom đạn. Cô gái ấy đã từng có thời áo trắng ngây thơ, vô tư và hồn nhiên. Ngay giữa chiến trường dữ dội, những hoài niệm của Phương Định về những năm tháng học trò thật đáng yêu luôn sống trong cô. Đó phải chăng là niềm khao khát cũng chính là sự lạc quan, vô tư làm dịu mát tâm hồn trong sự khốc liệt và căng thẳng nơi chiến trường. Kết thúc những giây phút căng thẳng nơi cao điểm, xong việc là cô gái thở phào và xà ngay vào một thế giới khác – thế giới của những cô gái nữ tính đầy mơ mộng “nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ, có thể nghe hay nghĩ ngợi lung tung”. Cô gái ấy còn mê hát và thích nhiều bài hát với đủ các chủ đề. Thích hát để rồi Phương Định còn bịa ra cả lời bài hát, ngồi dựa vào thành đá mà khe khẽ hát. Điều này cũng hé lộ vẻ đẹp phong phú nơi tâm hồn. Tiếng hát của Phương Định mang lý tưởng sống, khát khao về quê hương về tình yêu tuổi trẻ, khát vọng sự thanh bình…

Cũng như bao cô gái mới lớn, cô gái ấy có một tâm hồn nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình. Cô gái đó biết mình đẹp, thích ngắm mình trong gương, rồi có chút kiêu ngầm khi biết mình được các anh pháo thủ và lái xe thăm hỏi. Phương Định vui và tự hào về điều đó, nhưng không hay biểu lộ tình cảm của mình mà thường tỏ ra kín đáo giữa đám đông. Nhà văn Lê Minh Khuê đã rất tinh tế khi phát hiện ra cái nét tâm lý kiêu ngầm ấy ở Phương Định. Đó là sự kiêu ngầm của một cô gái trẻ có ý thức sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống. Nét tâm lý rất đời thường, rất con gái này khiến nhân vật Phương Định càng trở nên gần gũi, chân thực và đáng yêu biết bao.

Đặc biệt, vẻ đẹp tâm hồn ấy được bộc lộ sâu sắc khi bất ngờ một cơn mưa đá ập đến. Bao hiểm nguy, ngột ngạt và căng thẳng của chiến trận như được gột rửa và tan biến. Chỉ một cơn mưa đá vụt qua cũng đủ khiến tâm hồn Phương Định sống với rất nhiều kỉ niệm và nỗi nhớ. Đó là hoài niệm về quê hương, về gia đình, về tuổi thơ đầy thanh bình. Tất cả những hồi ức ấy vừa rõ ràng, lại vừa mờ ảo; vừa đồng hiện, lại vừa vụt hiện trong tâm trí; vừa gần gũi, mà lại vừa xa xôi. Những hồi ức ấy đã trở thành điểm tựa tinh thần, là nơi dựa vững chắc, để tiếp thêm sức mạnh cho cô thanh niên xung phong đi qua những thử thách, những hiểm nguy của cuộc sống nơi chiến trường.

Người đọc còn nhận thấy vẻ đẹp tâm hồn ngời sáng được hiện lên qua tình cảm đồng chí đồng đội. Cô gái ấy luôn quan tâm và thương yêu đến những đồng đội của mình. Phương Định lo lắng khi Nho và chị Thao lên cao điểm mà chưa về. Cô hiểu về Nho và chị Thao như tình chị em ruột thịt với biết bao tình cảm, với sự gắn bó yêu thương. Những chi tiết cụ thể như chị Thao sợ máu và vắt nhưng khi chiến đấu lại rất dũng cảm. Trong suy nghĩ của Phương Định, chị Thao hiện lên với sự bình tĩnh cương quyết và táo bạo trong công việc. Với cô em út của tổ trinh sát, Nho hiện lên trong suy nghĩ của Phương Định là cô gái “nhẹ mát như một cây kem trắng”. Khi Nho bị thương, cô vỗ về chăm sóc như tình chị em ruột thịt với chi tiết “moi đất để bế Nho đặt lên đùi” rồi “rửa cho Nho bằng nước đun sôi” “tiêm cho Nho” rồi “pha sữa trong cái ca sắt”. Bên cạnh đó, cô gái ấy cũng dành tình cảm cho tất cả những những người chiến sĩ mà cô gặp trên con đường ra mặt trận. Với Phương Định thì chính “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ”. Có thể thấy, tình đồng chí đồng đội của nhân vật Phương Định thật đáng cảm mến, một thức tình cảm cao cả, thiêng liêng và rất đáng quý.

Có thể nói, nhà văn Lê Minh Khuê đã tỏa sáng với ngòi bút của mình với nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi. Xây dựng nhân vật cô gái này, nhà văn đã chọn được những phương thức trần thuật hợp lý khi đặt điểm nhìn vào nhân vật chính của mình để nhân vật tự kể chuyện. Chính vì thế, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật Phương Định đạt đến độ tinh tế nhất. Ngôn ngữ trần thuật qua nhân vật chính đã làm cho tác phẩm có giọng điệu, ngôn ngữ tự nhiên gần với khẩu ngữ, trẻ trung và nữ tính như chính nét tính cách của nhân vật. Bên cạnh đó, lời kể linh hoạt, cùng câu ngắn dài, nhịp nhanh tạo không khí chiến trường, nhịp kể chậm lại khi hồi tưởng như gợi nhớ kỷ niệm của tuổi thơ êm đềm cũng là một nét nghệ thuật tạo nên sự thành công của tác phẩm.

Cuộc sống nơi chiến trường dữ dội và khốc liệt của những cô gái thanh niên xung phong được tái hiện một cách chân thực, đầy đủ và sinh động. Trong văn học thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, hình ảnh về những nữ thanh niên xung phong cũng không hề hiếm, song chỉ với ngòi bút của mình, Lê Minh Khuê với tác phẩm Những ngôi sao xa xôi đã làm nổi bật lên vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái vừa quả cảm trong chiến đấu, lại vừa gắn bó sâu sắc trong tình đồng chí đồng đội, lại mang nét hồn nhiên vô tư, trong sáng và đầy lạc quan… Đây là một hình ảnh đẹp, đặc trưng cho thế hệ trẻ Việt Nam đã sống và chiến đấu, hy sinh không tiếc tuổi xuân cho quê hương đất nước.

“Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước.”

(“Đất nước” – Nguyễn Khoa Điềm).

Phương Định, Nho, chị Thao, mười cô gái ngã ba Đồng Lộc hay biết bao những cô gái mở đường trên tuyến đường Trường Sơn bom đạn sẽ sống mãi trong lòng bạn đọc, theo dòng lịch sử và trường tồn cùng non sông đất nước. Vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái ấy sẽ mãi mãi tỏa sáng như những vì sao lấp lánh trên bầu trời, trong sự yêu mến, sự cảm phục và lòng biết ơn của cả dân tộc. Ta bỗng xúc động nhớ đến những vần thơ “Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng/ Những vì sao ngời chói lung linh” (Lâm Thị Mỹ Dạ – Khoảng trời và hố bom).

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng khi đọc lại tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, người đọc như được sống lại những năm tháng hào hùng của dân tộc. Nhân vật Phương Định mang những nét đẹp tiêu biểu cho biết bao chàng trai và cô gái thanh niên xung phong trong những năm tháng chống Mỹ oanh liệt. Phương Định đã tiếp thêm cho ta sức mạnh và động lực để viết tiếp nên những nét son trong trang sử của thời đại mình.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 2

Lê Minh Khuê là nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Một trong những truyện ngắn tiêu biểu của bà là “Những ngôi sao xa xôi”, trong đó nhân vật Phương Định – cô gái mang vẻ đẹp của thế hệ thanh niên xung phong dũng cảm, ngoan cường cùng vẻ đẹp tâm hồn trân quý trong cuộc đấu tranh bất khuất của dân tộc.

Phương Định có một ngoại hình trẻ trung, xinh đẹp của tuổi mới lớn gây thiện cảm cho mọi người ngay từ lần gặp đầu tiên. Ở tuổi mới lớn, cô chăm chút và để ý đến ngoại hình của mình và cũng khá nhạy cảm tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Phương Định tự hào vì vẻ đẹp ấy đã hấp dẫn bao chàng trai: các anh pháo thủ, nhưng cô vẫn chưa dành tình cảm cho ai. Những kỉ niệm về ngày tháng yên bình sống cùng mẹ trên đường phố Hà Nội yên tĩnh luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội như một niềm khao khát, động lực động viên cô dũng cảm làm việc giữa chiến trường khốc liệt. Có thể nói, Phương Định dù vào chiến trường đã ba năm nhưng vẫn giữ được nét tươi tắn hồn nhiên, nhạy cảm và những mơ ước tương lai của người con gái Hà Nội.

Ở Phương Định còn có một mặt tính cách khác, đó là sự dũng cảm bình tĩnh đối mặt và vươn lên mọi khó khăn nguy hiểm. Cô là một trong ba cô gái thuộc tổ trinh sát mặt đường. Các cô gái cùng sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của các cô là đánh phá máy bay địch, sau mỗi trận bom, cô cùng đồng đội phải lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ để phá. Đó là công việc mạo hiểm không hề thích hợp với một cô gái trẻ khi mà cái chết luôn gần kề và có thể xảy đến bất cứ lúc nào. Tính chất của công việc quan trọng và nguy hiểm đồng nghĩa với áp lực cũng luôn tăng cao khiến thần kinh vô cùng căng thẳng. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Phương Định phải bình tĩnh và ung dung một cách lạ thường trong mọi hoàn cảnh. Nhìn cô gái xinh xắn nhỏ nhắn ấy có ai tưởng tượng được công việc bình thường hàng ngày của cô là đối diện với tử thần để góp sức vào cuộc kháng chiến của dân tộc.

Tuy vậy sâu thẳm trong con người Phương Định vẫn còn vương chút gì mềm yếu của một người con gái. Công việc nguy hiểm làm nhiều thành quen, thậm chí một ngày có thể phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần thực hiện với Phương Định vẫn là một sự thử thách tột độ. Lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi lòng tự trọng khi thực hiện công việc căng thẳng luôn đi kèm là ánh mắt dõi theo của các anh cao xạ. Giây phút đối mặt sinh tử cảm giác của con người cũng trở nên nhạy bén và sắc nhọn hơn:”Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”.

Phương Định rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và luôn yêu mến mọi người. Cô chân thành cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của những con đường vào mặt trận. Cô lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về. Cô yêu thương bạn bè như những người chị em và gắn bó hàng ngày với họ. Cô phát hiện ra vẻ đẹp dễ thương của Nho “nhẹ, mát như một que kem trắng”. Cô hiểu những sở thích và tâm trạng của chị Thao. Chỉ có tâm hồn tinh tế và sự yêu thương gắn bó chân thành mới có thể nhìn ra những vẻ đẹp và tâm trạng thầm kín ấy của người bạn, người đồng đội của Phương Định.

Hình ảnh cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mỹ Phương Định tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam cống hiến và hy sinh cho đất nước trong những năm tháng hào hùng. Họ sẵn sàng hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất mà không tiếc tuổi thanh xuân, không tiếc hy sinh bản thân mình. Qua nhân vật Phương Định ta thêm yêu mến và cảm phục hơn những thế hệ trẻ Việt Nam với tinh thần quật cường bất khuất ấy để ngày nay tiếp nối, noi gương và tiếp tục viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.

Lê Minh Khuê qua “Những ngôi sao xa xôi” đã miêu tả một cách chân thực nội tâm nhân vật Phương Định, qua đó khắc họa nên một thế giới nội tâm sinh động cùng những đức tính cao quý tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong thời kì kháng chiến thông qua hình tượng người con gái xinh xắn và luôn lạc quan yêu đời. Phương Định đã mang đến cho người đọc vô vàn cảm xúc và đánh thức tình yêu quê hương đất nước trong mỗi con người.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 3

Lê Minh Khuê là nhà văn có sở trường về truyện ngắn trong những năm chiến tranh kháng chiến chống Mĩ. Truyện của bà đều viết về cuộc sống chiến đấu của thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn năm 1971, trong lúc kháng chiến chống Mĩ dân tộc đang diễn ra ác liệt thì truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ra đời. Trong truyện có những câu truyện chiến công hàng ngày, về sự dũng cảm hi sinh của những người trẻ tuổi trên đường Trường Sơn. Đó là vẻ đẹp ba cô gái thanh niên xung phong và nổi bật nhất là Phương Định nhân vật kể chuyện.

Phương Định nhân vật xưng tôi người kể truyện lựa chọn cách trần thuật ấy là chủ định của nhà văn, mọi hình ảnh sự kiện nhân vật nơi trọng điểm ác liệt này được tái hiện bởi cái nhìn, thái độ chính người trong cuộc có điều kiện đi vào thế giới nội tâm bộc lộ tâm tư suy nghĩ của nhân vật, một cốt truyện tâm lí. Ngôn ngữ giọng điệu phù hợp với nhân vật. Phương Định là nữ sinh thủ đô vào chiến trường cô mang theo sự vô tư hồn nhiên khi đón nhận trận mưa đá ngắn ngủi rồi những kỉ niệm tuổi thơ, nhớ về mẹ ngôi nhà những ngôi sao lớn trên bầu trời thành phố, nó vừa là niềm khao khát vừa làm dịu mát tâm hồn giữa khoảnh khắc căng thẳng khốc liệt của chiến trường.

Phương Định một cô gái mộng mơ hồn nhiên, trong sáng, yêu đời. Phương Định thích ca hát, cô đem cả lòng say mê vào chiến trường, cô thích hát những hành khúc bộ đội, những bài quan họ, say mê đến nỗi chỉ cần thuộc nhạc thôi là có thể bịa ra lời mà hát. Tiếng hát cất lên sống với phút giây bình yên đó là tinh thần lạc quan yêu đời cao cả của nữ thanh niên xung phong chống Mĩ. Cô gái có hình thức đẹp Phương Định không tự nói nhiều về mình nhưng chỉ qua mấy lời tự kể 2 bím tóc dày tương đối mềm, một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa… Cô có cái nhìn sao mà xa xăm là người được các anh chiến sĩ quan tâm nhiều nhất nhưng Phương Định thường đứng xa nhìn đi nơi khác, nhưng trong lòng luôn yêu quí và thấy những người đẹp nhất, thông minh nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ. Điều đó khẳng định Phương Định là cô gái hồn nhiên trong sáng sống có lí tưởng biết đặt nhiệm vụ chung trên tình cảm riêng tư, sống hòa đồng với đồng đội của mình làm nhiệm vụ phá bom san lấp đảm bảo thông tuyến đường một công việc mà thần chết luôn chờ trực. Xong Phương Định không chịu thua kém, luôn hành động chuẩn xác thành thực, bình tĩnh, dũng cảm mọi ngày phải phá năm quả ít nhất ba quả nổ chậm, mỗi lần phá bom là cảm giác khác nhau, lúc đầu Phương Định thấy căng thẳng, hồi hộp, thần kinh căng như chão, tim đập, chân chạy mà biết khắp xung quanh có những quả bom chưa nổ, có thể bây giờ hoặc chốc nữa. Thần chết có thể đến thăm bất cứ lúc nào… Mỗi lúc căng thẳng Phương Định lại có cảm giác như có ánh mắt của các anh cao xa dõi theo mình Phương Định nói ” tôi sẽ không đi khom…” Cảm giác ấy khiến Phương Định trở lên sắc nhọn. Thế rồi nín thở lắng nghe và chờ thế thôi rất nguy hiểm khi mảnh bom văng tơi.

Qua những chi tiết tái hiện cảnh ấy. Người đọc thấy được sự khốc liệt của chiến tranh và chính sự khốc liệt ấy đã tô luyện lớp người anh hùng như Phương Định. Thế hệ trẻ Việt Nam sẽ càng biết ơn các chiến sĩ Trường Sơn, chúng ta càng ra sức học tập để rèn luyện, tiếp bước các cha anh ta để xây dựng một đất nước ngày càng phồn vinh và tự chủ. Chúng ta biết ơn cô gái Phương Định và đồng đội của cô, học tập tinh thần xung quanh, sự quả cảm không sợ hi sinh của các cô gái ấy vào công cuộc xây dựng đổi mới đất nước hôm nay.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 4

Ôi Tổ quốc, ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ như chồng
Ôi Tổ quốc, nếu cần, ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông.

(Sao chiến thắng, Chế Lan Viên)

Viết về tuyến đường Trường Sơn huyền thoại nối liền Bắc – Nam trong kháng chiến chống Mĩ không thể thiếu hình ảnh những thanh niên xung phong với lòng dũng cảm và tình yêu nước mãnh liệt. Hình ảnh của họ đã xuất hiện rất nhiều trong thơ văn: thơ Phạm Tiến Duật (Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây; Gửi em, cô gái thanh niên xung phong), Lâm Thị Mỹ Dạ (Khoảng trời hố bom), Nguyễn Đình Thi (Lá đỏ), truyện ngắn của Đỗ Chu (Ráng đỏ), tiểu thuyết của Đào Vũ (Con đường mòn ấy)… Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ lúc bấy giờ. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê góp thêm những chân dung đẹp, chân thực và sinh động vào loại hình tượng nhân vật khá quen thuộc ấy của văn học chống Mĩ.

Tác phẩm được sáng tác vào năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc diễn ra hết sức ác liệt. Truyện là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta – ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Với khả năng sáng tạo và xây dựng hình tượng sống động cùng những tháng ngày lăn lộn nơi chiến trường, Lê Minh Khuê đã khắc hoạ thành công hình ảnh những cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng cảm và tình đồng đội thân thương. Nổi bật trong tác phẩm là Phương Định – cô trinh sát mặt đường với những phẩm chất và tính cách đáng yêu, đáng mến.

Phương Định – một cô gái thanh niên xung phong sống cùng đồng đội – Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy vất vả, nguy hiểm nhưng các cô vẫn có những giây phút hồn nhiên, thơ mộng của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã chăm sóc rất tận tình. Cũng là lúc có một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô nhớ về thành phố và gia đình.

Ba cô gái có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, gian khổ. Họ sống trên một cao điểm trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn huỷ diệt của kẻ thù. Công việc của họ là “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Các cô phải đối diện với thần chết từng phút, từng giờ, “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ”. Trong lúc “đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc có khi suốt đêm” thì các cô, tổ trinh sát mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về, mặt các cô ai cũng hai con mắt lấp lánh, cười thì hàm răng loá lên khuôn mặt nhem nhuốc”. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng và đầy hiểm nguy, gian khổ, thể hiện phần nào hiện thực cuộc chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên tinh thần yêu nước đầy quả cảm của các cô gái thanh niên xung phong…

Phương Định là một cô gái Hà Nội. Ấn tượng đầu tiên về cô là vẻ ngoài đáng yêu, trẻ trung, xinh xắn và đầy sức sống. Cô có “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Đặc biệt, cô có đôi mắt với cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay “viết những thư dài gửi đường dây, mặc dù có thể chào nhau hằng ngày”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc tỏ vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy các đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó. Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh ác liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở thích của mình: “Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình”. Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Phương Định bịa ra.

Cô thích rất nhiều bài: “những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Thích dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng. Thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô”. Thích ngồi bó gối mơ màng: “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh…”, đó là dân ca Ý trữ tình. Cô hát trong những khoảnh khắc “im lặng” khi máy bay trinh sát rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sĩ, mong được trở về quê hương yêu dấu, được gặp lại những người thân yêu sau bao năm xa cách.

Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa gia đình và thành phố Hà Nội thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô lập tức toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui ấy nở tung ra, say sưa, tràn đầy. Cô nhặt những viên đá để rồi bâng khuâng ngơ ngác khi thấy nó tan biến bất ngờ, cũng nhanh như khi nó ập đến. “Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nổi… Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những trên bầu trời thành phố”. Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành phố Hà Nội, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn Phương Định trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.

Cũng như bao cô gái thanh niên xung phong khác, ở Phương Định nổi bật lên tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Phương Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, nơi vẫn còn những quả bom chưa nổ. Không gian lúc đó vắng lặng đến phát sợ, nhưng cô không hề sợ hãi. Cô có cảm giác các chiến sĩ đang dõi theo mình, vì vậy mà cô cảm thấy an tâm hơn. Cô quyết định không đi khom, bởi một lí do rất đơn giản: “Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới”. Cảm giác ấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy.

Phương Định “dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom”. Quả bom nằm lạnh lùng. Lưỡi xẻng thỉnh thoảng lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người vang lên, cứa vào da thịt cô: “Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, khiến cho người đọc cũng có thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy lo lắng như Phương Định, khiến ta thấy rõ hơn sự bình tĩnh, gan dạ của cô. Những lúc đối mặt với quả bom sắt lạnh lùng, cô cũng từng nghĩ đến cái chết. Nhưng một cái chết rất mờ nhạt, không cụ thể”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn có nổ không, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?”. Trong suy nghĩ của Phương Định, cô luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù có phải hi sinh. Cảm xúc, suy nghĩ chân thật ấy của cô đã truyền sang người đọc sự đồng cảm, yêu mến, trân trọng và cảm phục. Chính nhờ sự gan góc, dũng cảm và tinh thần trách nhiệm cao đã giúp Phương Định thực hiện tốt công việc của mình. Một cô gái như muôn ngàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân thương: những con đường bằng phẳng để các chuyến xe vượt Trường Sơn tiến vào giải phóng miền Nam.

Công việc rất nguy hiểm như đang “chọc giận thần chết” đã trở nên quen thuộc với cô, là công việc hằng ngày, nhưng nó không làm cho tâm hồn cô trở nên chai lì, khô cứng. Ở Phương Định, ta còn thấy thường trực một tình cảm đồng đội, đồng chí nồng ấm. Cô luôn yêu thương trìu mến và quan tâm đến đồng đội. Cô lo lắng cho chị Thao lên cao điểm chưa về đến nỗi “nói như gắt vào máy” khi đại đội trưởng hỏi tình hình. Cô vỗ về và chăm sóc cho Nho tận tình như một cô y tá khi Nho bị thương lúc phá bom: “moi đất, bế Nho đặt lên đùi mình, rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than, tiêm cho Nho rồi pha sữa trong cái ca sắt”. Sự chăm sóc tận tình của Phương Định đã giúp Nho khoẻ lại nhanh chóng. Ba cô thanh niên xung phong tuy với tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt. Cô còn dành tình cảm trân trọng, yêu mến của mình cho những người chiến sĩ đang trực tiếp cầm súng chiến đấu trên chiến trường. Trong suy nghĩ của cô, “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ”. Tình đồng đội, đồng chí của Phương Định thật thiêng liêng, cao cả và đáng quý. Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Có được những trang viết này cũng một phần xuất phát từ tâm hồn giàu tình cảm của cây bút Lê Minh Khuê.

Thành công nhất của truyện là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Truyện được miêu tả theo ngôi kể thứ nhất, cũng là nhân vật chính, tạo điều kiện để tác giả tập trung miêu tả thế giới nội tâm của nhân vật chính, khiến cho cảm xúc, tâm trạng của người chiến sĩ được diễn tả một cách chân thật, tự nhiên. Nhan đề truyện xuất phát từ ánh nhìn của Phương Định, những ngôi sao xa xăm trên bầu trời gợi nhiều cảm xúc. Bên cạnh đó, vẻ đẹp tâm hồn ba cô gái thật lấp lánh, lãng mạn giữa hiện thực khắc nghiệt như những ngôi sao trên bầu trời cao rộng.

Trường Sơn là nơi thử thách ý chí, khí phách con người Việt Nam. Chính những con người như Phương Định, Thao, Nho đã xướng lên bài ca tuyệt đẹp của “những bông hoa tình yêu Tổ quốc trên tuyến lửa” anh hùng. Giữa sự ác liệt của chiến tranh, vẻ đẹp của họ vẫn tỏa sáng. Sức trẻ, lòng yêu nước, khát vọng hoà bình đã tạo nên sức mạnh cho cuộc kháng chiến gian khổ mà anh hùng. Họ vốn chỉ là những con người rất đỗi bình thường nhưng đã góp phần tạo nên những kì tích anh hùng cho dân tộc:

Em là người thanh niên xung phong
Không có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạn
Giữa tầm đạn thù, tấm lòng dũng cảm
Em vượt đường dài tiếp thêm lửa tiến công.

(Những bông hoa trên tuyến lửa, Đỗ Trung Quân)

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong lòng người đọc hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mĩ. Họ là tấm gương sáng ngời với tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng thật hồn nhiên, lạc quan. Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng. Các cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 5

“Những ngôi sao xa xôi” là một trong số những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết vào năm 1971. Lúc cuộc chiến đấu chống Mỹ cứu nước diễn ra ác liệt. Trong truyện có nhân vật Phương Định là nhân vật tiêu biểu trong lớp thanh niên xung phong Việt Nam. Đó là một cô gái hồn nhiên nhưng rất dũng cảm, gan dạ – một cô gái thanh niên xung phong trẻ trung, hay mơ mộng. Qua đó, ta thấy được phần nào những nét đẹp của Phương Định và thấy được sự nổi bật của câu chuyện. Để hiểu rõ hơn về những nét đẹp đó của Phương Định, chúng ta hãy cùng nhau bước vào phần phân tích.

Truyện kể về nhóm nữ trinh sát mặt đường gồm Thao, Nho và Phương Định. Công việc của họ cực kỳ nguy hiểm và có thể mất mạng bất cứ lúc nào. Đó là quan sát máy bay thả bom của giặc, đo đất đá, san lấp hố bom, kiểm tra những quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc nguy hiểm là thế nhưng họ vẫn luôn yêu đời, hồn nhiên, thích ca hát, tâm hồn mơ mộng, đặc biệt là nhân vật Phương Định. Họ luôn gắn bó, yêu thương nhau như chị em dù cho tính nết mỗi người mỗi khác. Cơn mưa đá ở cuối chuyện để lại trong lòng Phương Định bao xuyến xao, hoài niệm.

Cũng như bao cô gái mới lớn khác, Phương Định rất nhạy cảm và hay quan tâm đến ngoại hình của mình. Cô tự đánh giá về mình: “Tôi là cô gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn tôi là một cô gái khá. Có hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như hoa loa kèn”. Còn đôi mắt của cô được các anh lính lái xe nhận xét: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Cô biết mình được nhiều người nhất là các anh lính lái xe để ý và có thiện cảm. Điều đó làm cô vui và tự hào. Nhưng cô không hay biểu lộ tình cảm của mình, cô luôn kín đáo giữa đám đông. Trong khi các cô gái khác vây quanh các anh bộ đội còn cô thì: “Thường đứng ra xa, khoanh tay trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt tưởng như kiêu kỳ”. Nhưng thực ra trong suy nghĩ của cô những người đẹp nhất, thông minh, can đảm, cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ. Và cô còn dành tình yêu, niềm cảm phục cho những người lính chiến sĩ hàng đêm cô gặp trên trận địa.

Bên cạnh đó Phương Định là một cô gái hồn nhiên, trong sáng và có nhiều ước mơ về tương lai. Cô hay mơ mộng và rất thích hát. Thường cứ thuộc điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời bài hát. Lời bài hát đôi lúc lộn xộn, ngớ ngẩn đến cô cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình. Cô thích ngồi bó gối mơ màng và thường nhớ về kỉ niệm bên mẹ và gia đình, đặc biệt qua một trận mưa đá, ta cảm nhận được sự hồn nhiên của cô. Cô reo lên vui mừng khi phát hiện mưa đá: “Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá!…”. Và cô tiếc thẫn thờ khi mưa tạnh và cảm thấy nhớ “nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố”.

Dù mơ mộng hồn nhiên nhưng Phương Định vẫn là một cô gái rất gan dạ, dũng cảm có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Điều đó thể hiện qua một lần phá bom. Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày có thể phá bom đến bốn, năm lần nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách từ thần kinh đến cả ý nghĩ. Từ khung cảnh và không khí chứa đầy sự căng thẳng: “Vắng lặng đến phát sợ, cây xơ xác, đất nóng, khói đen vật vờ trong không trung…”. Đến cảm giác “cảm thấy có ánh mắt của các anh chiến sĩ dõi theo mình nên cô sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể đàng hoàng mà bước tới”. Đến lúc ở bên quả bom đào, xới, với những cảm giác hồi hộp, căng thẳng và thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt. Cô rùng mình và nhận ra sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí, vỏ quả bom nóng lên, một dấu hiệu chẳng lành”. Trong lúc chờ bom nổ, cô có thoáng nghĩ đến cái chết nhưng là một cái chết mờ nhạt. Cô không sợ hi sinh mà chỉ sợ bom không nổ vì nếu như vậy sẽ không thông đường cho đoàn xe ra trận được.

Qua đó, có thể thấy Phương Định là một hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước ác liệt. Cùng với cô là tính cách của sự hồn nhiên, lạc quan, dũng cảm và gan dạ, không sợ hi sinh vì tương lai tươi sáng của đất nước. Qua Phương Định, ta cảm nhận sự anh hùng của dân tộc và cuộc chiến đấu đầy ác liệt và gian khổ.

Góp phần xây dựng thành công trong câu chuyện, tác giả đã sử dụng ngôi kể thứ nhất, người kể cũng chính là nhân vật chính. Nghệ thuật miêu tả tâm lý, sinh động thể hiện được thế giới nội tâm phong phú của nhân vật trong chuyện.

Gấp trang sách lại nhưng hình ảnh Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê cứ lung linh trong tâm trí chúng ta. Nó khiến ta bồi hồi, xúc động, họ – những cô gái thanh niên xung phong cho ta thấy được một bức tranh thời chiến tranh thật đáng tự hào và cảm phục biết bao dân tộc Việt Nam anh hùng. Chúng ta hiện giờ tuy vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường nhưng cần phải luôn luôn nỗ lực, ra sức học tập, rèn luyện đạo đức thật tốt để trở thành những người chủ của đất nước trong tương lai.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 6

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”

(Tố Hữu)

Đó là những vần thơ chan chứa tự hào mà cố nhà thơ Tố Hữu đã dành tặng khi nhắc về hình ảnh thế hệ thanh niên yêu nước trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Một thời hào hùng với những con người nhỏ bé nhưng phi thường. Họ thậm chí là những cô gái mở đường vừa hồn nhiên, trong sáng lại dũng cảm, kiên trung. Và đó cũng là bóng dáng của nhân vật Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.

Thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào thơ ca đã có nhiều chân dung quen thuộc và đáng yêu, đáng cảm phục: Những chiến sĩ lái xe trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật, những cô gái mở đường trong “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mĩ Dạ,… Và Lê Minh Khuê – một nhà văn thuộc thế hệ những tác giả bắt đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mỹ – cũng đóng góp một chân dung như thế cho văn học nước nhà: Cô gái Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi. Đó là một nữ chiến sĩ thanh niên xung phong xinh đẹp, trong sáng, giàu tình cảm và dũng cảm, ngoan cường.

Là một cô gái thanh niên xung phong có nhiệm vụ cùng đồng đội san lấp những hố bom trên tuyến đường Trường Sơn lửa đạn, ngày đêm đối mặt với đất bụi, khói bom nhưng Phương Định không hề mất đi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn. Chị là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Chị tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá.Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp ấy của chị đã hấp dẫn bao chàng trai ”các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi”.

Nhưng điều đặc biệt ở Phương Định là không bị ”cái nết đánh chết cái đẹp”; ngược lại, chị đã để sự dũng cảm, ngoan cường và vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, giàu tình thương tôn thêm vẻ đẹp cho mình.

Phương Định cùng những người bạn của mình sống và chiến đấu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của máy bay địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với cái chết luôn gần kề tạo áp lực khiến thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải vô cùng bình tĩnh và họ đã thực sự bình tĩnh, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc ấy đã trở thành bình thường: ”Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng có nhiều quả bom chưa nổ, nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại nhìn đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang”.

Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày có thể phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với thần kinh của Phương Định. Từ khung cảnh và không khí chứa đầy căng thẳng đến cảm giác là các anh cao xạ ở trên kia cũng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: “Tôi đến gần quả bom… đàng hoàng mà bước tới”. Ở bên quả bom, kề sát với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng… dấu hiệu chẳng lành”.

Sống giữa nơi sự sống và cái chết tranh giành nhau từng li một như thế nhưng Phương Định không để tâm hồn mình mòn đi. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời.

Giống như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. Đặc biệt, cô yêu mến và cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của những con đường vào mặt trận.Phương Định đã lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về. Chị yêu thương và gắn bó với bạn bè nên có những nhận xét tốt đẹp đầy thiện cảm về Nho, phát hiện ra vẻ đẹp dễ thương ”nhẹ, mát như một que kem trắng” của bạn. Chị còn hiểu và đồng cảm sâu sắc với những sở thích và tâm trạng của chị Thao.

Phương Định là một trong Những ngôi sao xa xôi ,người con gái có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân thương trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường phố yên tĩnh hồi ở Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm ấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội.Nó là niềm khao khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường.

Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách hiểm nguy, giáp mặt hàng ngày với cái chết nhưng ở Phương Định không mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mơ ước về tương lai: “Tôi thích nhiều bài hát, dân ca quan họ dịu dàng, dân ca Ý trữ tình giàu có”.

Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã miêu tả chân thực và sinh động tâm lí nhân vật.Tác phẩm được kể từ ngôi thứ nhất tạo thuận lợi để tác giả miêu tả thế giới nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.

Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mỹ. Qua nhân vật này, chúng ta hiểu hơn thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy.

Bước chân lên đường đánh Mỹ, những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ, có những người vừa rời ghế nhà trường. Tâm hồn các anh, các chị trong trẻo, đầy ước mơ, khao khát và đặc biệt là giàu lí tưởng. Chính những kỉ niệm êm đẹp về gia đình như kỉ niệm về người mẹ trên căn gác nhỏ của Phương Định hay những những kỉ niệm về bạn bè, mái trường,… là hành trang để các anh, các chị mang vào trận chiến. Sống giữa nơi đầu tên mũi đạn họ chiến đấu và hoàn thành nhiệm vụ một cách ngoan cường, dũng cảm. Ai bảo không có những phút giây yếu lòng, lo lắng? Ai bảo tâm hồn họ là thép là đá? Không. Con tim họ cũng biết run lên khi tiếng súng phát nổ. Thần kinh họ cũng căng ra khi quan sát trái bom… Nhưng điều đáng quý và điều làm nên sự khác biệt ở họ là các anh các chị đã giữ được tâm hồn trong trẻo, giàu yêu thương đối với gia đình, đồng đội, đất nước. Và rồi, chính những tình cảm cao đẹp đó đã trở thành động lực để họ chiến thắng những phút giây hiểm nguy, nao núng. Các anh các chị thực sự là“… những con người Việt Nam đẹp nhất / Biết căm thù và cũng biết yêu thương” như nhà thơ Tố Hữu từng ca ngợi. Không tiếc tuổi thanh xuân, họ hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất.

Đọc Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê, người đọc thấy khâm phục và yêu mến Phương Định trước hết bởi những nét tính cách đáng quý của cô. Nhưng không chỉ vậy, qua nhân vật này chúng ta còn cảm nhận được hình ảnh, tâm hồn thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ hào hùng gian khó. Và đây cũng là thành công quan trọng nhất của tác phẩm giàu chất nhân văn này.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định – Mẫu 7

Lê Minh Khuê là một trong những nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, bà được đánh giá là nhà văn độc đáo với những tác phẩm truyện ngắn. Những chủ đề về cuộc sống nơi chiến trường, bom đạn đặc biệt là những người anh hùng thầm lặng trên tuyến đường Trường Sơn luôn được ngòi bút của ông hướng đến. “Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm ngợi ca tinh thần dũng cảm những cô gái thanh niên xung phong đã chiến đấu hết mình về Tổ Quốc, là thế hệ trẻ tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ đầy bom đạn. Bên cạnh đó tác giả cũng nói đến vẻ đẹp tình đồng đội thắm thiết của những cô gái trẻ nơi chiến trường, điển hình là nhân vật Phương Định.

Tuổi trẻ của bà là người đã từng chứng kiến mưa bom, bão đạn trên những con đường Trường Sơn trải qua biết bao gian khổ, khó khăn, mất mát và hi sinh của những chiến sĩ nơi đây. Chính vì thế, những ngòi bút của bà khi hướng về những con người, cuộc sống nơi đây hiện lên rất chân thực, xúc động. Đọc “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê chắc hẳn người đọc sẽ có những ấn tượng sâu đậm về nhân vật Phương Định. Phương Định là một cô gái trẻ dũng cảm, có tâm hồn trong trẻo, giàu mộng mơ và khá nhạy cảm, là một nữ thanh niên xung phong có tinh thần trách nhiệm và có tình đồng chí sáng ngời. Cảm nhận được đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật Phương Định cũng chính là việc bạn đã hiểu và cảm nhận được nét đẹp của tác phẩm.

Phương Định là một cô gái trẻ có nét đẹp tâm hồn sáng ngời, cô gái sẵn sàng rời bỏ cuộc sống nhàn hạ nơi phồn hoa đô thị để lên với chiến trường đầy gian khổ với mong muốn góp phần phục vụ kháng chiến, phục vụ đất nước. Mặc dù cuộc sống nơi chiến trường rất khó khăn, chuyện sống chết chỉ trong gang tấc nhưng Phương Định vẫn giữ trong mình tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, trong trẻo của tuổi trẻ đầy lạc quan, yêu đời, tinh thần đồng đội sâu sắc và đặc biệt là tinh thần chiến đấu quả cảm, kiên cường.

Lý tưởng sống cao đẹp và tinh thần dũng cảm được thể hiện rõ nét qua nhân vật Phương Định. Điều này được thể hiện rõ nét qua chi tiết khi mới ra khỏi ghế nhà trường trung học phổ thông, cô gái trẻ này không ngại gian khó, nguy hiểm đã xung phong ra mặt trận, nghe theo tiếng gọi của con tim, đi theo tiếng gọi của Tổ Quốc. Chúng ta có thể thấy nhân vật Phương Định là một cô gái không tiếc thân mình, nguyện dâng hết tuổi trẻ, thanh xuân, cuộc đời cho đất nước và mang trong mình lý tưởng cao đẹp để chiến đấu. Lý tưởng cao đẹp của cô gái trẻ ấy gợi cho chúng ta nghĩ ngay đến những câu thơ trong bài “Sao chiến thắng” của Chế Lan Viên:

“Ôi Tổ quốc…
…ngọn núi, dòng sông…”

Với tâm hồn trong sáng và đầy lạc quan cô gái, khung cảnh nơi đây bỗng trở nên thật giản “đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần…”, “thần kinh căng… sẽ nổ”. Cái chết và cái nguy hiểm luôn luôn rình rập ở khắp mọi nơi, công việc phá bom chưa bao giờ là dễ dàng, ấy vậy mà những cô gái vẫn lạc quan, bình thản và nói với giọng đầy hóm hỉnh “Quen rồi, mỗi ngày chúng tôi phá bom đến mấy lần”. Hiện thực thì luôn khó khăn, khốc liệt nhưng lại hiện lên qua giọng điệu hóm hỉnh của những cô gái xung phong khiến cho tác phẩm trở nên hấp dẫn và thu hút người đọc.

Lê Minh Khuê rất khéo léo trong việc lồng những ngữ điệu bình thản và trong lời thoại của nhân vật để toát lên sự lạc quan, tinh thần dũng cảm, biết hi sinh của nhân vật. Cụ thể là, khi đối mặt với nguy hiểm, Phương Định cùng với những cô gái xung phong khác đều hết sức coi nhẹ việc hy sinh và mất mát của bản thân “Tôi bây giờ vẫn còn… viện quân y”. Chúng ta còn có thể thấy rõ được tinh thần quả cảm và không sợ hy sinh của Phương Định cũng như những có gái xung phong kia. Điều này được thể hiện rõ nét qua một lần phá bom được tác giả miêu tả cụ thể, chân thực và tinh tế đến từng cảm giác. Không khí nơi chiến trường đầy sự căng thẳng, khung cảnh thật sự tàn khốc nhưng Phương Định lại luôn mang trong mình tâm lý lạc quan, yêu đời, đầy nữ tính của một cô gái “Có ánh mắt của các chiến sĩ dõi theo mình”. Chính lòng tự trọng đã kích thích thêm phần dũng cảm trong con người cô: “Tôi đến gần quả bom,… bước tới”. Khi đang phá bom những cảm nhận của nhân vật về sự sống chết trở nên rõ rệt hơn, lưỡi xẻng chạm phải những quả bom, tạo ra những tiếng động sắc đến gai người,… qua những tiếng động ấy nhân vật đã cảm nhận được cái chết đang cận kề, chuyện sống chết chỉ trong tích tắc, từng cảm giác bỗng trở nên sắc nhọn hơn thể hiện qua chi tiết “Vỏ bom đang nóng lên, một dấu hiệu chẳng lành”.

Khi cảm nhận về nhân vật Phương Định, chúng ta có thể khẳng định cô là nữ thanh niên xung phong có lý tưởng sống cao đẹp và tinh thần dũng cảm, tâm hồn trong sáng, lạc quan và yêu đời, là cô gái anh hùng dân tộc. Đây cũng chính là những nét tính cách điển hình của những cô gái xung phong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Hồn nhiên, mơ mộng và tinh nghịch là tính cách nổi bật của Phương Định. Bên cạnh lý tưởng sống cao đẹp, tinh thần chiến đấu kiên cường thì cô gái này còn có nét tính cách mộng mơ, hồn nhiên, trong sáng. Phương Định từng là một nữ sinh thanh lịch của đất Hà thành, từng có một thời áo trắng ngây thơ, hồn nhiên. Ngay giữa chiến trường khốc liệt, khó khăn, dữ dội nhưng những hoài niệm về thời học sinh luôn sống trong tâm hồn cô. Phải chăng chính điều này đã khiến cho cô luôn mang trong mình tinh thần lạc quan, vô tư trên chiến trường nơi cái chết luôn rình rập. Những giây phút căng thẳng nơi cao điểm kết thúc, cô luôn thở phào nhẹ nhõm, tâm hồn cô như lạc vào một thế giới khác “nằm dài trên nền đất ẩm… lung tung”. Phương Định còn là một cô gái mê âm nhạc, cô thích nhiều bài hát với nhiều chủ đề khác nhau. Tiếng hát của cô thể hiện tâm hồn bay bổng, lãng mạn, lạc quan mang lý tưởng sống, khát khao về quê hương về tình yêu tuổi trẻ, sự bình yên,…

Cũng như những cô gái mới lớn khác, Phương Định mang trong một tâm hồn nhạy cảm, quan tâm đến vẻ đẹp bên ngoài của mình. Phương Định biết mình đẹp nên rất thích ngắm mình trong gương, khi biết mình được các anh để ý cô có một chút kiêu ngầm. Cô thấy vui và rất tự hào về điều đó, nhưng không bao giờ biểu lộ những điều đó mà thường tỏ ra kín đáo trước đám đông. Có thể thấy, nhà văn Lê Minh Khuê thật tinh tế khi tạo nên nét kiêu ngầm riêng cho nhân vật Phương Định. Đó là tâm lý chung của những cô gái mới lớn khi nhận thức được vẻ đẹp của mình. Nét tâm lý đời thường, rất con gái ấy đã khiến cho nhân vật trong tác phẩm của Lê Minh Khuê trở nên gần gũi, chân thực và đáng yêu. Đặc biệt, vẻ đẹp tâm hồn ấy còn được bộc lộ sâu sắc khi cơn mưa đá ập đến. Dường như cơn mưa đá đến đã cuốn trôi đi những căng thẳng, ngột ngạt, mệt mỏi tan biến. Cũng là cơn mưa đá đó đã khiến cho tâm hồn của Phương Định sống lại với nhiều kỉ niệm, đó là những kỷ niệm về gia đình, về tuổi thơ và về quê hương. Tất cả những kỷ niệm ấy đồng xuất hiện, vừa thực vừa ảo, vụt lên trong tâm trí một cách lẫn lộn, vừa gần gũi mà lại vừa xa xôi. Chính những hồi ức ấy đã tiếp thêm sức mạnh cho cuộc đời cô đi qua những tháng ngày khó khăn, đầy hiểm nguy của cuộc sống nơi chiến trường.

Là một người giàu tình cảm với đồng chí đồng đội. Phương Định là cô gái luôn biết quan tâm đến mọi người, biết yêu thương, san sẻ với những đồng đội của mình. Khi thấy Nho và Thao lên cao điểm chưa về, Phương Định rất lo lắng. Phương Định, Nho và Thao như những chị em trong gia đình với bao tình cảm, yêu thương gắn bó, đùm bọc lẫn nhau.

Với Phương Định, chị Thao hiện lên với hình ảnh hết sức kiên cường, táo bạo, bất chấp nỗi sợ hãi để hoàn thành nhiệm vụ. Còn đối với Nho, Nho hiện lên trong suy nghĩ của Phương Định là một cô gái của tổ trinh sát “nhẹ mát như một cây kem trắng”. Khi Nho bị thương, Phương Định đã hết sức lo lắng, quan tâm, chăm sóc cho Nho như tình chị em ruột thịt thể hiện qua các hành động: pha sữa trong cái ca sắt, rửa vết thương cho Nho bằng nước đun sôi, …

Bên cạnh đó, chúng ta cũng thấy rõ tình cảm của cô dành cho tất cả những người chiến sĩ mà cô gặp trên đường ra mặt trận. Đối với Phương Định những con người đẹp nhất chính là những con người can đảm, thông minh và cao thượng, mặc lên mình bộ quân phục với ngôi trao trên mũ. Qua đây chúng ta có thể thể tình đồng chí, đồng đội của Phương Định thật bao la, đáng cảm mến là thứ tình cảm cao cả, thiêng liêng.

Để đem đến sự thành công cho tác phẩm Lê Minh Khuê đã sử dụng nghệ thuật xây dựng hình tượng trong truyện nổi bật nhất là nhân vật Phương Định. Có thể thấy, qua nhân vật Phương Định trong tác phẩm, người đọc đã phần nào thấy được tài năng của tác giả. Để có thể xây dựng được hình tượng nhân vật cô gái này, nhà văn đã sử dụng nghệ thuật trần thuật, đặt nhân vật chính của mình vào nhân vật tự kể chuyện. Chính điều này đã khiến cho việc miêu tả tâm lí nhân vật trở nên thật tinh tế. Giọng kể của nhân vật chính đã làm cho tác phẩm có giọng điệu, ngôn ngữ hết sức tự nhiên, chân thật, trẻ trung và rất nữ tính như chính tính cách của nhân vật.

Văn học thời kì kháng chiến chống Mỹ, đã có rất nhiều tác giả viết về nữ thanh niên xung phong, song chỉ có ngòi bút của Lê Minh Khuê với tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” đã làm nổi bật lên tâm hồn những cô gái xung phong, quả cảm trong chiến đấu, mang trong mình tầm hồn trong sáng, hồn nhiên, vô tư và đầy lạc quan, bên cạnh đó còn có tình đồng chí đồng đội gắn bó với nhau sâu sắc. Cảm nhận về nhân vật Phương Định giúp cho các bạn đọc thấy được hình ảnh đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam đã sống và hy sinh không tiếc nuối thanh xuân, tuổi trẻ cho quê hương, cho đất nước.

Phương Định, Nho, chị Thao, mười cô gái ngã ba Đồng Lộc hay biết bao những cô gái xung phong khác trên tuyến đường Trường Sơn đầy bom đạn sẽ sống mãi trong lòng bạn đọc. Vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái mở đường tỏa sáng giống như những vì sao lấp lánh trên bầu trời sáng mãi trong lòng dân tộc.

Chiến tranh đã đi xa, thế nhưng khi đến với tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” chắc hẳn người đọc được sống lại với những khoảnh khắc hào hùng của năm tháng ấy. Qua đây, chúng ta cũng có thể cảm nhận được những nét đẹp của nhân vật Phương Định tiêu biểu cho lớp trẻ yêu nước thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

( Theo Luyện thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn chuyên đề Nghị luận văn học, NXB Đại học Sư Phạm )- / –

Trên đây là những gợi ý cơ bản nhất của Đọc Tài Liệu cho các bước lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê). Hi vọng, với những kiến thức về tác phẩm mà các em đã có kết hợp với việc tham khảo mẫu dàn ý này sẽ giúp em có được một bài văn cảm nhận về Phương Định hay và đầy đủ nhất. Chúc các em học tốt !

Source: https://camnangbep.com
Category: Học tập

Camnangbep.com cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây: