Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên hay nhất

Nguyễn Du (1766 – 1820) là một nhà thơ, nhà văn hóa lớn, được người Việt kính trọng tôn xưng là “Đại thi hào dân tộc“. Ông là nhà thơ có học vấn uyên bác, đặc biệt có tài làm thơ bằng chữ Nôm, mà đỉnh cao là “Truyện Kiều”. “Truyện Kiều” của Nguyễn Du được xem là truyện thơ nổi tiếng nhất và xét vào hàng kinh điển trong văn học Việt Nam, tác phẩm được viết bằng chữ Nôm theo thể lục bát, gồm 3254 câu. Đoạn trích “Trao duyên” từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều, là lời của Thúy Kiều nói với Thúy Vân thể hiện bi kịch trong tình yêu của Thúy Kiều qua đó thể hiện tiếng kêu đau đớn của tác giả về số phận con người trong xã hội phong kiến. Bằng hình thức độc thoại và kết hợp sử dụng giữa ngôn ngữ trang trọng với lối nói dân giản dị, tác giả đã thể hiện đặc sắc diễn biến tâm trạng phức tạp và bế tắc của Thúy Kiều trong đêm trao duyên. Mời các bạn tham khảo một số bài văn phân tích đoạn trích mà Ngữ Văn đã tổng hợp lại trong bài viết dưới đây để các bạn hiểu rõ hơn tác phẩm và làm bài văn của mình thật tốt.

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 1

Nhắc đến Nguyễn Du – đại thi hào của dân tộc bản địa Nước Ta, người ta sẽ nhớ ngay đến “ Truyện Kiều ” – siêu phẩm văn chương của quả đât. Những tác phẩm của Nguyễn Du nói chung và thiên “ Truyện Kiều ” nói riêng đã góp phần một phần quan trọng so với nền văn học, văn hóa truyền thống nước nhà. Đoạn trích “ Trao duyên ” được trích trong tác phẩm từ câu thơ 723 đến câu 756, nói về toàn cảnh Thúy Kiều trao duyên lại cho Thúy Vân, nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Đây là một trích đoạn đầy nghịch cảnh éo le và thảm kịch, gây sự xúc động mạnh trong lòng người đọc .
Trong đoạn trích, cái duyên ở đây chính là mối duyên tình yêu giữa Thúy Kiều và Kim Trọng, thế nhưng vì thực trạng mái ấm gia đình rơi vào thảm kịch, Thúy Kiều phải bán mình chuộc cha và em, không còn hoàn toàn có thể giữ mối duyên đó với chàng Kim được nữa. Thúy Kiều đành đem duyên đó của mình trao lại cho em gái là Thúy Vân, ngưỡng mong em sẽ gật đầu và thay mình trả mối nghĩa tình cho chàng Kim. Mở đầu là câu thơ mang nặng sự nhờ vả, trông cậy của Kiều dành cho Vân :

“Cậy em em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ”

Từ “ cậy ” vừa biểu lộ sự đáng tin cậy lại vừa nhấn mạnh vấn đề Vân là sự lựa chọn duy nhất, hài hòa và hợp lý nhất trong thực trạng đó của Kiều, tích hợp với hành vi “ lạy ”, “ thưa ” có vẻ như Kiều đang trong trạng thái đau đớn, trong tình cảnh của kẻ mang ơn. Kiều tuy là chị nhưng lại quỳ lạy, thưa gửi với em của mình, có phần trái ngược với giáo lý phong kiến nhưng lại đúng với thực trạng éo le, trước khi nhờ cậy Kiều đã kính cẩn, trạng trọng coi Vân như người ân nhân của mình. Điều đó cũng dự báo việc nàng nhờ cậy là việc rất quan trọng, khó khăn vất vả, chính vì thế Kiều phải hết lòng giãi bày, tâm sự và thuyết phục Vân hiểu và chịu cho mình :

“ Giữa đường đứt gánh tương tư …
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”

Trong đoạn thơ, Kiều nhắc đến “ mối tơ thừa ” chính là mối tơ tình duyên của nàng với chàng Kim, so với Vân mối tình duyên đó chẳng có ý nghĩa, chỉ là thừa thãi bởi vốn Thúy Vân và Kim Trọng đâu có tình cảm gì. Phải mang vào mình mối thừa ấy là một thiệt thòi của Vân, biết vậy nhưng Kiều cũng chỉ “ mặc em ”, bởi nàng cũng không có cách nào, không có lựa chọn nào khác. Nàng còn kể về mối tình với chàng Kim để mong em hiểu cho nỗi lòng, nghĩa tình sâu nặng giữa mình và Kim Trọng, nếu không trả khó hoàn toàn có thể toàn vẹn, chỉ bởi sóng gió ập đến mái ấm gia đình mà nay đành phải đứt gánh giữa đường. Thúy Kiều rất mưu trí khi những lí lẽ nàng thuyết phục Thúy Vân vẹn tròn cả lý lẫn tình, nàng nhắc đến tình máu mủ ruột già mong em hãy bằng lòng đồng ý, chính điều đó đã khiến cho Thúy Vân không hề từ chối lời thỉnh cầu của chị. Bước sang phân cảnh Kiều trao lại kỉ vật tình yêu với Kim Trọng cho Thúy Vân, ta thấy được một tình yêu đẹp, chân thành mà thâm thúy giữa hai người :

“ Chiếc vành với bức tờ mây …
Phím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi ”

Những kỉ vật như chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền giờ đây trở thành của chung ba người, tuy trao đi kỉ vật nhưng lòng Kiều vẫn giữ mãi ân tình, không quên được những kỉ niệm với tình nhân, điều đó khiến nàng đau xót như mất đi những phần quan trọng của đời sống .

“ Mai sau dù có khi nào …
Rưới xin giọt nước cho người thác oan ”

Kiều nhiều lần nhắc đến cái chết trong những lời của mình, một phần muốn chắc như đinh rằng Thúy Vân đã nhận lời, nàng khi đã bán mình chuộc cha và em cũng khó hoàn toàn có thể biết được số phận trôi dạt về đâu, sống chết không rõ thế nào. Kiều dù chết đi vẫn mong người ở lại hãy nhớ đến mình, mong ước có được sự đồng cảm của mọi người, và đến khi chết nàng vẫn nặng lời thề với Kim Trọng .

“ Bây giờ trâm gãy bình tan …
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng ”

Kiều quay về thực tại, chẳng còn kỉ niệm tình yêu ngọt ngào nữa, giờ đây là hiện thực dở dang, lỡ làng, tan vỡ, giờ đây tình duyên của nàng đã mất, cuộc sống cũng sắp phải giao cho người khác, số phận nàng “ bạc như vôi ”. Nàng gọi tên chàng Kim trong nỗi thổn thức, xót xa và như một lời từ biệt ở đầu cuối : “ Ôi Kim lang ! Hỡi Kim lang ”, nàng đã phụ tấm lòng chàng Kim, nàng vô vọng dưới sự đày đọa của thực trạng và số phận .
Thông qua việc nghiên cứu và phân tích bài trao duyên, ta không chỉ đồng cảm được thảm kịch tình yêu và số phận của Thúy Kiều mà còn thấy được ở đó hiện lên nhân cách cao đẹp của nàng, một người con gái tài sắc vẹn toàn, giàu đức quyết tử và giàu lòng vị tha. Qua nhân vật Thúy Kiều, nhà thơ Nguyễn Du cũng bày tỏ sự cảm thông, xót xa trước những xấu số và hiện thực bất công của cuộc sống Kiều .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 2

Đại thi hào Nguyễn Du là một trong những cây bút sáng chói góp phần cho dòng chảy văn học nước nhà những bước chuyển mình vàng son. Trong thời kì văn học trung đại, Nguyễn Du cùng với những tác giả khác như Hồ Xuân Hương, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, … tạo thành những tượng đài thơ ca của văn học Nước Ta. Tác phẩm làm ra tên tuổi của Nguyễn Du là tập truyện viết bằng chữ Nôm “ Đoạn trường tân thanh ” hay còn gọi ngắn gọn bằng cái tên “ Truyện Kiều ”. Đoạn trích “ Trao duyên ” là một trong những đoạn tiêu biểu vượt trội trong tập truyện, bộc lộ sự dằn vặt, nỗi lòng đau đớn của nàng Kiều khi buộc phải bán mình chuộc cha, đành nhờ cô em Thúy Vân trả nghĩa cho chàng Kim Trọng .
Truyện Kiều là một tác phẩm được coi như siêu phẩm văn chương của quả đât, được viết dưới dạng truyện kể bằng thơ, lấy diễn biến của Thanh Tâm Tài Nhân người Trung Quốc. Tác phẩm của Thanh Tâm Tài Nhân không hề được biết đến cho tới khi Nguyễn Du khai thác diễn biến thông thường ấy thành tiếng kêu ai oán đến xé lòng, một bản sầu ca não nề của người con gái hồng nhan bạc phận. Đoạn trích “ Trao duyên ” từ câu 723 đến câu 756 trong phần “ Gia biến và lưu lạc ”, tái hiện lại cuộc trò chuyện của chị em Thúy Vân Thúy Kiều. Gia đình gặp hoạn nạn, Thúy Kiều đành bán mình chuộc cha, trong tình cảnh đó, biết mình không hề giữ trọn lời thề thủy chung với Kim Trọng, nàng Kiều đành phải trao lại tấm chân tình cho Thúy Vân, nhờ em làm tròn bổn phận, giữ trọn lời hứa của mình với tình nhân. Mở đầu câu truyện bằng lời Thúy Kiều nhờ cậy của mình với em :

Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa

Ngay từ đầu, Nguyễn Du đã để cho Thúy Kiều ở vị trí phía dưới, trái ngược với cách xưng hô “ chị, em ”. Từ “ cậy ” đặt ở đầu câu gợi tả tình thế tiến thoái lưỡng nan, chẳng còn cách nào khác, lại thật khó khăn vất vả để hoàn toàn có thể nhờ vả. Vốn dĩ, Thúy Kiều xét theo vai vế là chị của Thúy Vân, sẽ không cần “ thưa ” hay “ lạy ”, nhưng trong thực trạng ấy, nàng đồng ý đặt mình vào vị trí của người đi nhờ vả, van xin, chỉ với mục tiêu giữ trọn lời hứa của mình với chàng Kim Trọng. Từ “ em ” được nhắc lại hai lần, đi kèm những động từ mạnh “ lạy ”, “ thưa ” “ cậy ” mở ra một nỗi lòng chua xót, báo hiệu tương lai mịt mù, tăm tối, phải nhờ vả, lệ thuộc, mưu cầu lòng thương của người khác .
Thúy Vân trở thành bề trên, “ ngồi lên ” để chị lạy, thưa đã một lần nữa nhấn mạnh vấn đề kiếp người trôi nổi, bấp bênh, lỡ làng duyên phận của nàng Kiều. Kiều tha thiết van lơi em, đồng thời đặt lên vai em sức nặng của sự tin cậy, trông cậy. Trong thực trạng ngặt nghèo đó, tình chị em được mang ra để bấu víu, Vân trở thành niềm hy vọng ở đầu cuối của Kiều khi nàng buộc phải rời xa mái ấm gia đình, thất hẹn với tình nhân. Thúy Kiều khởi đầu bày tỏ nỗi lòng mình với em gái bằng những lời chua xót, đau đớn :

Giữa đường đứtt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiểu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .

Đến đây, người đọc bỗng hiểu ra cái nhờ cậy khởi đầu của Thúy Kiều thực ra là một lời phó thác, buộc Thúy Vân phải gật đầu. Với thân phận là chị gái, chị cả trong nhà, Kiều cảm thấy mình phải có nghĩa vụ và trách nhiệm trợ giúp mái ấm gia đình qua cơn hoạn nạn. Nàng đồng ý bán mình chuộc cha, vì chữ hiếu quên thân, gật đầu lỡ duyên với người thương chứ không hề phụ lòng cha mẹ. Người con gái “ đứt gánh tương tư ” ấy chẳng nỡ làm Kim Trọng đau lòng, đứng trước chữ tình và chữ hiếu, nàng chỉ còn cách mong em gái Thúy Vân hoàn toàn có thể giúp mình liên tục mối duyên đứt quãng. Hai tiếng “ mặc em ” giống như một sự phó thác nghĩa vụ và trách nhiệm bằng tấm lòng tha thiết, buồn bã. Kiều thủ thỉ tâm sự với Vân về mối tình nồng nàn của minh với chàng Kim :

Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiểu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .

Câu thơ bộc lộ sự đau khổ của Thúy Kiều khi nhớ lại những kỉ niệm mùi mẫn còn dang dở giữa mình và Kim Trọng. Đối với nàng, mối tình với Kim Trọng là những kỉ niệm lứa đôi đẹp nhất, nhưng so với Thúy Vân, đó là nghĩa vụ và trách nhiệm, là nghĩa vụ và trách nhiệm. Vì thế, Kiều không muốn em phải bận lòng, do dự, nàng chọn cách tâm tình với em từ những kỉ niệm của mình để em gái cảm thấy thân thiện, cảm thông. Từ buổi gặp gỡ đến hôm thề nguyện đính ước. hình ảnh “ quạt ước ”, “ chén thề ”, nàng muốn chứng minh và khẳng định tình cảm giữa hai người là tình cảm thật lòng, thâm thúy. Trao duyên cho em mà lòng đau như cắt, vì bản thân nàng đâu hề muốn phải sinh ra nông nỗi ấy .
Cùng với sự hụt hẫng, Kiều chỉ biết trải lòng về những khó khăn vất vả bất chợt ập đến mái ấm gia đình, buộc nàng vào tình thế bất đắc dĩ. “ Hiểu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ”, một câu nói vừa tự nhủ lòng mình, vừa là cái cớ của Kiều khi trao duyên cho Thúy Vân. Bản thân Kiều không hề muốn hai chị em phải đương đầu với nhau trong tình thế khó xử, nhưng chị đã vì cha mẹ bán mình, thì em cũng nên vì chị mà giúp chị tiếp nối đuôi nhau tơ duyên. Người đọc có vẻ như còn cảm thấy một khao khát nhỏ nhoi trong lòng Thúy Kiều, khao khát sống toàn vẹn, tình nghĩa, nhưng trớ trêu thay, cuộc sống xấu số lại không được cho phép nàng triển khai mong ước nhỏ nhoi ấy. Không những thế, Kiều còn bộc lộ sự khôn khéo, tinh xảo khi lựa lời đề cập đến thực trạng của Vân để cất lời nhờ em :

Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương tan
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây

Xét về tình, Thúy Kiều và Thúy Vân là hai chị em đều đang độ tuổi cập kê, Kiều đã lấy cái cớ đó để nhờ cậy em tiếp nối đuôi nhau mối duyên với Kim Trọng. Xét về lý, tình ruột rà máu mủ cũng là một nguyên do hài hòa và hợp lý để Thúy Vân có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai những mong ước dở dang của chị. Đồng thời, nàng Kiều cũng bộc lộ sự chua xót, đắng cay khi nhắc đến cái chết “ Chị dù thịt nát xương tan / Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”. Hình như khi chọn con đường bán mình chuộc cha, Kiều đã xác lập về tương lai mịt mờ, dự cảm không lành về số phận nghiệt ngã. Nếu không có những chuyện tai bay vạ gió, không có những uẩn khúc mái ấm gia đình thì có lẽ rằng giờ đây, Kiều đã được niềm hạnh phúc với tình yêu của mình .
Lời nói không chỉ biểu lộ cái đớn đau khi phải chia lìa mái ấm gia đình mà còn tiềm ẩn cả những tủi thân, buồn rầu khi không được ở bên người thương. Trong thực trạng ấy, nàng chỉ biết nhờ đến em, để sau này khi “ thịt nát xương tan ”, nàng vẫn hoàn toàn có thể ngậm cười nơi chín suối, nhìn em mình và tình nhân được niềm hạnh phúc vẹn toàn, được triển khai toàn vẹn lời hứa với Kim Trọng. Trao đi mối duyên mà nàng hằng khao khát, nâng niu là điều đau đớn đến tột cùng, nhưng Kiều đã gật đầu chọn chữ hiếu để cứu cha, chỉ một lòng mong em hãy chấp thuận đồng ý giúp nàng tiếp nối đuôi nhau mối duyên tình để không phụ lòng Kim Trọng. Trao cho em những vật đính ước, Kiều thủ thỉ tâm tình với em những lời chân thành nhất :

Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung .
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên .
Mất người còn chút của tin ,
Phím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi .

Chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền, những kỉ vật của mối tình đầu thanh thuần, ngây thơ. Nhìn những kỉ vật ấy, lòng người con gái sao tránh khỏi bồi hồi, nhớ nhung. Trong thực trạng ấy, khi Kim Trọng đang ở xa, không hề hay biết tin tức gì, bản thân sẵn sàng chuẩn bị một cuộc sống lưu lạc, chẳng rõ tương lai đi đâu về đâu, sự xót xa, đau đớn lại dâng đến tận cùng. Những kỉ vật ấy thật khó lòng buông bỏ, do đó mà câu “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ” có phần lạ kì, ngập ngừng. Duyên đã trao đi rồi nhưng hiện vật thì chẳng nỡ lòng nào chối bỏ, nên Kiều vẫn muốn giữ đó làm “ của chung ”, của cả hai chị em .
Câu nói có một chút ít con gái, một chút ít ích kỉ nhưng cũng dễ hiểu thôi, chẳng cô gái nào muốn san sẻ tình yêu của mình với ai khác. “ Dù em nên vợ nên chồng / Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên ”, một câu dặn dò của Thúy Kiều với em gái, rằng dù em thay chị kết hôn cùng Kim Trọng, nhưng bản thân chị là tình nhân của chàng, chỉ mong đến ngày niềm hạnh phúc, em đừng quên tấm lòng chị, số phận tệ bạc đưa đẩy chị đến đường cùng chứ thật tâm chẳng hề muốn rời xa. Có người cho rằng, Kiều là một cô gái ích kỉ, nhỏ nhen, rành rành thân phận nhờ vả mà còn yên cầu, nhu yếu. Nhưng nhìn về mặt tình cảm, sự ngập ngừng, không rõ ràng từ Kiều cũng chỉ bắt nguồn từ tình yêu chân thành, từ tấm lòng người con gái lần đầu biết yêu mà lại buộc phải chia lìa. Chỉ còn vài kỉ vật làm của tin, làm hiện vật chứng minh tình cảm, chẳng ai cam tâm trao cho người khác, kể cả đó là ruột thịt, máu mủ. Trao lại kỉ vật cho em nhưng tâm hồn Kiều vẫn không hề nguôi ngoai, thật tâm vẫn chưa hề quên đi Kim Trọng :

Mai sau dù có khi nào
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này ,
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về .
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai .
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin chén nước cho người thác oan .

Lời nói mang một sự đau lòng não nề, Kiều tự coi mình là kẻ đoản mệnh, những câu từ bộc lộ Kiều đã ở một quốc tế khác, không hề quay trở lại với đời sống thông thường, không được sum vầy với mái ấm gia đình. Sống trong một xã hội bất công, nơi con người chuẩn bị sẵn sàng hãm hại nhau vì đồng xu tiền, Kiều không dám nghĩ đến việc mưu cầu cho niềm hạnh phúc cá thể mà chỉ dám mong được tận mắt chứng kiến niềm hạnh phúc của em gái và tình nhân. Sự bế tắc và khổ đau trong lòng nàng chất chứa trong từng câu nói. “ Lò hương, ngọn cỏ lá cây, hiu hiu gió, hồn, nát thân, cách mặt khuất lời, người thác oan ”, hàng loạt những từ mang âm hưởng cô tịch, chết chóc như một vết cứa vào lòng người đọc .
Người con gái tuổi mới mười tám đã nghĩ đến cái chết thảm kịch, cái chết oan khuất, bế tắc. Nhưng bản thân người con gái ấy lại chỉ mong mỏi được thanh thản, hoàn toàn có thể giũ bỏ hết tình duyên dương thế. Đau xót thay cho một số phận tài sắc vẹn toàn nhưng sớm rơi vào lam lũ, thảm kịch, đồng ý bán mình chuộc cha nhưng vẫn nghĩ đến nghĩa tình, thề hẹn. Tâm sự với em, Thúy Kiều cũng không quên gửi lời tới Kim Trọng với những dòng tâm trạng tha thiết :

Bây giờ trâm gãy gương tan ,
Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân .
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi !
Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng
Ơi Kim lang ! Hỡi Kim lang !
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây .

Tâm sự với Kim Trọng nhưng thực ra, Kiều chỉ được độc thoại với chính mình, vì người nàng yêu đang ở phương xa, đâu hay biết gì tình thế của nàng hiện tại. Nàng ý thức được số phận bạc nghĩa bằng những điển cố “ gương gãy ”, “ trâm tan ”, những hình ảnh gợi sự chia lìa đôi lứa. Xét đến cùng, mục tiêu của cuộc trao duyên này là do mối tình nặng nghĩa với Kim Trọng chưa thể kết thúc, nên trong những lời cuối gửi đến chàng, Kiều luôn muốn nhắc lại những hoài niệm tươi đẹp của hai người trước khi buộc phải tự mình cắt đứt mối duyên chẳng được bao lâu. “ Muôn vàn ái ân ” nay đã trở thành quá khứ, thực sự giờ chỉ còn “ tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi ! ”. Cùng với nỗi hụt hẫng về tình yêu, Kiều còn khóc thương cho số phận của mình .
Phận nữ nhi chân yếu tay mềm trong xã hội xưa đã bị rẻ rúng, giờ đây lại còn “ bạc như vôi ”, “ nước chảy, hoa trôi lỡ làng ”, sự bất lực, phó mặc số phận vì không có lời nói, không có quyền tự quyết định hành động. Tiếng gọi xé lòng ” Hỡi Kim Lang ! ” thay cho một lời than, tiếng khóc tức tưởi. Cách gọi “ lang ” là cách gọi chồng trong xã hội xưa, cho thấy tình cảm của Thúy Kiều vô cùng chân thành, thủy chung, dù có bất kỳ thực trạng nào thì lời thề duyên lứa của nàng đêm ấy vẫn vẹn nguyên. Có thể, người đọc cảm thấy một chút ít không bình thường trong câu nói của Kiều, rằng tại sao đã trao duyên với em rồi nhưng vẫn gọi Kim Trọng là “ lang ”, là chồng, Phải chăng, trong dòng hồi tưởng về những khoảng thời gian ngắn ở cạnh nhau, Thúy Kiều được tạm quên đi những đớn đau nàng phải đương đầu, nhưng cảm xúc tội lỗi của mình với chàng Kim, chỉ còn nàng với chàng, hai tình nhân nhau say đắm, là vợ chồng. Câu gọi bật ra vừa để bộc lộ ước nguyện được niềm hạnh phúc của Thúy Kiều, vừa bộc lộ tấm lòng nặng tình nặng nghĩa của nàng, một nét đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong xã hội xưa .
Đoạn trích “ Trao duyên ” đã khái quát một cách thâm thúy nhất những cung bậc cảm hứng của Thúy Kiều khi buộc phải rời xa tình nhân, đành trao duyên lại nhờ cậy em gái liên tục lời hứa với Kim Trọng. Một người phụ nữ yêu hết mình, thủy chung da diết, lại khôn khéo, tinh tế nhưng bạc mệnh, long đong. Bằng bút pháp nghệ thuật và thẩm mỹ khai thác tâm ý nhân vật, để nhân vật tự thể hiện xúc cảm qua hành vi, cử chỉ, tác giả đã truyền đạt tới người đọc niềm thương xót cho thảm kịch tình yêu tan vỡ của nàng Kiều. Tâm trạng nhân vật được đặc tả qua những chi tiết cụ thể đắt giá, thể thơ lục bát uyển chuyển, mềm mịn và mượt mà cùng những từ ngữ mạnh, gợi sự xót xa đã làm rung động trái tim bạn đọc với những nỗi niềm của nhân vật .
Qua “ Trao duyên ”, Nguyễn Du cũng gửi gắm sự tôn trọng, nâng niu những con người đẹp, biết trọng chữ hiếu, vẹn chữ tình, đồng thời lên án xã hội bất công, đen bạc đã đẩy con người vào cửa ải chia lìa, chia cắt niềm hạnh phúc lứa đôi của những người xứng danh được hưởng niềm hạnh phúc .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 3

Thiên “ Truyện Kiều ” của đại thi hào dân tộc bản địa Nguyễn Du quả thực là một siêu phẩm văn chương của trái đất, tác phẩm được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn dưới dạng những trích đoạn tiêu biểu vượt trội. Một trong những đoạn trích tiêu biểu vượt trội cho thực trạng éo le, dang dở tình duyên của Thúy Kiều chính là “ Trao duyên ”. Tác giả đã rất thành công xuất sắc trong việc khắc họa một cách chân thực, rõ nét tâm trạng nhân vật Thúy Kiều trong từng phân cảnh, để lại trong lòng người đọc những cảm nhận thâm thúy .
Nhan đề “ Trao duyên ” của đoạn trích phần nào gây ấn tượng với người đọc bởi sự lạ lẫm, khác đời và khác người ; duyên là duyên phận, là sự an bài và sắp xếp của ông trời, sao hoàn toàn có thể đem ra nói trao đi đổi lại cho nhau thuận tiện như thế. Chính cái lạ lẫm của nhan đề đã gợi ra những dự cảm về nghịch cảnh cũng như tính éo le trong đoạn trích này. Sự nghịch lý chính nằm ở hành vi trao duyên của Thúy Kiều, nàng muốn đem duyên tình của mình với Kim Trọng trao lại cho Thúy Vân, nhờ em tiếp nối đuôi nhau nhân duyên trả nghĩa ân tình cho Kim Trọng .

“ Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ”

Những từ ngữ như “ cậy, chịu, ngồi lên, lạy, thưa ”, được tác giả sử dụng mang giá trị gợi tả và quyến rũ cực đắt. Thúy Kiều không đơn thuần là nhờ vả mà là trông cậy vào Thúy Vân, chỉ có Vân mới giúp được Kiều trong thực trạng này, nàng gật đầu quỳ lạy và thưa gửi với chính em của mình, chỉ mong em hoàn toàn có thể gật đầu lời đề xuất khó khăn vất vả nhưng thiêng liêng này. Thúy Kiều trong thực trạng éo le nhưng vẫn biểu lộ được sự khôn khéo, tài tình và mưu trí, coi em như ân nhân của mình bằng tổng thể sự kính trọng. Rồi nàng kể lại mối tình với chàng Kim, giãi bày nguyên do vì sao phải trao “ mối tơ thừa ” đó cho Thúy Vân, chính vì sóng gió ập đến giật mình với mái ấm gia đình khiến nàng đành từ bỏ chữ tình để làm tròn chữ hiếu. Nàng mong Vân sẽ vì tình nghĩa chị em máu mủ, đồng cảm thực trạng mái ấm gia đình cũng như tình nghĩa giữa nàng và Kim Trọng mà đồng ý mang vào mình mối tơ thừa duyên tình của Kiều .
Lời nói của Kiều đã thấu đạt hết lý hết tình, Vân có muốn phủ nhận cũng khó mặc dầu Kiều biết đó cũng là điều thiệt thòi và khó xử cho Vân. Có được sự chấp thuận đồng ý của Vân, Kiều dù chết cũng cảm thấy yên lòng và mãn nguyện, “ Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”, cái chết cũng bộc lộ sự cảm kích trước những thiệt thòi mà em phải chịu thay mình. Sau khi đã nói lời trao duyên, đến lúc Kiều trao lại những kỉ vật nàng và Kim Trọng đã từng có với nhau, đó là chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền

“ Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ vật này của chung ”

Đem những kỉ vật tình yêu thiêng liêng trao đi, Kiều như trao đi những thứ quan trọng nhất của cuộc sống mình, giờ đây duyên nàng hoàn toàn có thể giữ nhưng kỉ vật đã thành của chung. Nỗi buồn xót xa phải trao đi cho thấy nàng và Kim Trọng đã yêu nhau sâu đậm, nồng nàn và chung thủy một lòng. Mất đi tình yêu, trao đi kỉ vật, đời sống của Kiều đã không còn gì đáng luyến tiếc hơn nữa, sống cũng như chết, nhưng nàng dù có chết vẫn giữ trọn lời thề son sắt :

“ Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai ”

Kiều đã vô vọng rất là, chẳng còn kỳ vọng nào cho tình yêu và số phận của mình, rồi đây cuộc sống nàng sẽ đi về đâu, sống chết thế nào nàng không hề biết được, chỉ mong có chết đi rồi người trên dương thế sẽ hiểu cho tấm lòng và đồng cảm với mình. Giờ đây những kỉ niệm tình yêu ngọt ngào với chàng Kim lại trở thành những nhát dao cứa sâu vào nỗi đau khổ của nàng :

“ Bây giờ trâm gãy bình tan
Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân ”

Tất cả tình duyên đã tan vỡ, dở dang, nàng Kiều vô cùng đau đớn khi phụ chàng Kim, nàng gửi trăm nghìn cái lạy đến người “ tình quân ” mong chàng sau này sẽ hiểu cho thực trạng và nỗi khổ của nàng, phận nàng “ bạc như vôi ”, tài sắc vẹn toàn nhưng số phận lênh đênh, chìm nổi. Thành ngữ “ nước chảy hoa trôi ” cho thấy sự gật đầu đầy cam chịu của Kiều, nàng đã tự ý thức được số phận đầy xấu số của mình, nàng không hề kháng cự lại mà đành tự thương xót cho chính mình .

“ Ôi Kim lang ! Hỡi Kim lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ”

Tình nghĩa sâu nặng coi nhau như vợ chồng nhưng giờ đây nàng chỉ còn hoàn toàn có thể gọi tên chàng Kim trong sự vô vọng, tiếng gọi chan chứa nỗi niềm đắng cay và xót xa, chàng Kim nơi xa xôi kia chưa hề biết chuyện gì, nàng nơi quê nhà đã phải vì thực trạng mà phụ tấm lòng của chàng. Có trách cũng chỉ biết trách số nàng “ hồng nhan bạc phận ” mất đi mối tình, mất đi cả tương lai niềm hạnh phúc .
Có thể nói, trích đoạn “ Trao duyên ” là một trong những trích đoạn hay và gây xúc động mạnh nhất trong “ Truyện Kiều ”, rất nhiều thành ngữ được sử dụng tích hợp với những từ ngữ mang giá trị quyến rũ cao đã khắc họa tâm trạng Thúy Kiều trong lúc trao duyên vô cùng rõ nét. Người đọc cảm nhận được nỗi đau khổ của Kiều, tiếc thương cho mối tình trời ban đồng thời cũng thương cảm với số phận bạc mệnh của Kiều .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 4

“ Truyện Kiều ” của Nguyễn Du không còn là tác phẩm lạ lẫm so với những thế hệ bạn đọc. “ Trao duyên ” là một trong những đoạn trích tiêu biểu vượt trội của thiên siêu phẩm này. Nhận xét về “ Trao duyên ”, Tản Đà từng viết : “ Trong cả quyển Kiều, văn tả tình không mấy đoạn dài hơn như vậy. Đoạn này thật lâm ly, mà như thế mới biết hết tình sự ” .
“ Trao duyên ” là đoạn thơ mở màn từ câu 723 đến câu 756 của “ Truyện Kiều ”. Đoạn trích đã khắc họa những tâm trạng đớn đau, giằng xé của Thúy Kiều khi nhờ Thúy Vân thay mình kết hôn với Kim Trọng để làm trọn chữ “ tình ”. Ngay từ nhan đề, đoạn trích đã gây nên sự tò mò cho bạn đọc. Chúng ta thường trao lại cho người khác vàng bạc, châu báu hay những thứ vật chất dễ nhìn thấy, dễ cầm nắm chứ mấy ai lại trao cho người khác thứ khó xác lập, khó tưởng tượng như trao duyên ? “ Duyên ” là thứ con người khó hoàn toàn có thể lí giải một cách thỏa đáng và nó rất khó để định hình. Vậy mà Thúy Kiều lại có hành vi trao duyên, phải chăng có điều gì khó nói, uẩn khúc ở đây ?
Phải từ bỏ tình yêu của mình là điều không ai mong ước nhưng trong trường hợp này, Thúy Kiều không hề làm khác. Nàng buộc phải hi sinh tình cảm, niềm hạnh phúc riêng tư của bản thân để chuộc cha và em trai. Đêm ở đầu cuối ở nhà trước khi theo Mã Giám Sinh ra đi, Thúy Kiều đã nhờ cậy Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng :

“ Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ”

“ Cậy ” và “ nhờ ” là hai từ đồng nghĩa tương quan nhưng tại sao trong trường hợp này, Thúy Kiều lại nhờ từ “ cậy ” ? Ngoài ý nghĩa nhờ vả, mong ước người khác trợ giúp mình thì từ “ cậy ” còn hàm chứa cả lòng tin yêu, sự hy vọng vào người được nhờ vả của chủ thể. Thúy Kiều và Thúy Vân là hai chị em ruột, do đó nàng Kiều đã dốc hết lòng tin để gửi gắm mối duyên tình. Thanh trắc ở từ “ cậy ” khiến âm hưởng câu thơ trở nên nặng nề hơn, đồng thời cũng biểu lộ mức độ quan trọng của việc nhờ vả. Người được nhờ hoàn toàn có thể nhận lời hoặc phủ nhận trợ giúp nhưng trong trường hợp này, Thúy Kiều đã đặt Thúy Vân vào thực trạng mà nàng chỉ hoàn toàn có thể “ chịu lời ” .
“ Chịu lời ” là một sự gật đầu bắt buộc, không còn sự lựa chọn nào khác. Biết mình đã khiến Thúy Vân rơi vào thực trạng khó xử và có lẽ rằng sẽ khiến Thúy Vân phải chịu nhiều thiệt thòi nên nàng đã dùng lễ nghi trang trọng để bày tỏ nỗi lòng của mình với em. “ Lạy ”, “ thưa ” là những lễ nghi trang trọng thường dùng so với những bậc bề trên trong xã hội phong kiến, đồng thời hành vi ấy cũng được dành cho những bậc ân nhân, những người có ơn so với mình. Trong trường hợp này, Thúy Vân là người mà Thúy Kiều sẽ mang ơn suốt cả cuộc sống nên hành vi mời em gái “ ngồi lên ” để mình “ lạy ”, “ thưa ” cũng là điều dễ hiểu. Chuyện tình yêu của nàng đang tốt đẹp thì tự nhiên tai ương xảy đến :

“ Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”

“ Gánh tương tư ” bị “ đứt ” giữa đường thật bất thần, đây là điều mà Thúy Kiều không ngờ tới. Hình ảnh “ gánh tương tư ” chính là ẩn dụ cho mối tình thắm thiết đó. Chỉ còn đêm nay là đêm sau cuối ở nhà bởi ngày mai nàng đã trở thành vợ lẽ của người khác, tình yêu với Kim Trọng chỉ còn trong kí ức chứ không thể nào liên tục được nữa. Nhưng Thúy Kiều không phải là kẻ bạc tình, bạc nghĩa, nàng đã nhờ cậy Thúy Vân “ chắp mối tơ thừa ”. Tình yêu ấy so với Thúy Kiều hoàn toàn có thể là một tình yêu đẹp nhưng so với Thúy Vân thì đó hoàn toàn có thể là “ tơ thừa ” vì nàng không hề có tình cảm với Kim Trọng cũng như không tương quan đến mối tình Kim – Kiều .
Vậy mà giờ đây, nàng phải thay chị kết hôn với một người mà mình không hề yêu, thực trạng ấy thật khó xử. Dân gian có câu “ Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên ”, duyên là thứ con người không nên ép buộc nhưng Thúy Vân là người mà Thúy Kiều tin yêu nhất, ngoài Thúy Vân ra thì không ai hoàn toàn có thể giúp nàng chuyện này. Chỉ có Thúy Vân mới hoàn toàn có thể thay Kiều kết hôn cùng chàng Kim và cũng chỉ có Thúy Vân mới khiến nàng yên tâm gửi gắm mối duyên tình. Thúy Kiều để “ mặc em ” quyết định hành động nhưng thực ra là phó thác, ép buộc Thúy Vân phải đồng ý chấp thuận giúp sức. Nàng muốn Thúy Vân hãy dùng thứ keo gắn chắc được chế từ máu của loài chim loan để tiếp nối đuôi nhau mối duyên với Kim Trọng. Không chỉ bằng lời nói, lễ nghi trang trọng mà Thúy Kiều còn kể cho Vân nghe cụ thể chuyện tình yêu của mình để thuyết phục em :

“ Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình hai lẽ khôn bề vẹn hai ”

Những đôi trai gái yêu nhau thường hay Tặng nhau chiếc quạt vì chiếc quạt có hai mặt giấy hoặc lụa được dán áp sát vào nhau tượng trưng cho sự kết nối, hòa hợp, Thúy Kiều và Kim Trong cũng như vậy. Thúy Kiều đã khuyến mãi Kim Trọng chiếc quạt trong đêm thề nguyền, ước hẹn. Điệp từ “ khi ” được lặp lại ba lần đã cho thấy tình cảm của họ thật khăng khít, sâu nặng. “ Quạt ước ”, “ chén thề ” gợi nhắc nàng nhớ đến đêm thề nguyền thiêng liêng ấy :
“ Tiên thề cùng thảo một chương
Tóc mây một món dao vàng chia đôi ”
Lời thề “ Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương ” đến nay đã không hề thực thi bởi “ sóng gió bất kỳ ”. Trong thực trạng éo le như vậy, giữa chữ “ hiếu ” và chữ “ tình ”, nàng bắt buộc chỉ được chọn một. Và với sự hiếu thảo của một người con, nàng đã chọn chữ “ hiếu ” còn chữ “ tình ” nàng trông cậy Thúy Vân nhận lời giúp mình. Trong xã hội phong kiến, có mấy ai làm toàn vẹn được cả “ tình ” cả “ hiếu ” và Thúy Kiều cũng vậy, nàng thật vị tha khi luôn nghĩ cho người khác mà quên đi bản thân mình. Sự lựa chọn chữ “ hiếu ” của nàng cũng là điều hợp tình phải chăng bởi cha mẹ đã dành cả cuộc sống để chăm sóc cho mỗi tất cả chúng ta, công ơn ấy tất cả chúng ta không thể nào đền đáp hết. Nàng thực sự là “ người thục nữ đủ đường hiếu nghĩa ” ( Chu Mạnh Trinh ). Tha thiết mong ước Thúy Vân đồng ý lời khẩn cầu của mình, Thúy Kiều đã dùng những lí lẽ xác đáng :

“ Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”

So sánh với Thúy Kiều thì những ngày xuân của Thúy Vân vẫn còn dài, Thúy Vân trọn vẹn hoàn toàn có thể giúp được việc mà Thúy Kiều nhờ vả. Hơn nữa, Thúy Kiều còn nhắc tới cả “ tình máu mủ ”, tình chị em ruột thịt thì làm thế nào Vân hoàn toàn có thể phủ nhận. Ở một quốc tế khác, Kiều vẫn vui tươi, mãn nguyện vì em đã “ chắp mối tơ thừa ” giúp mình. Tâm trạng ấy đã được Nguyễn Du biểu lộ qua thành ngữ “ thịt nát xương mòn ”, “ ngậm cười chín suối ”. Dù nàng ở chốn âm ti, cửu tuyền thì cũng được “ thơm lây ” với niềm hạnh phúc của Thúy Vân và Kim Trọng. Nhắc đến cái chết của chính mình, Thúy Kiều đau đớn biết nhường nào. Dù không muốn thì nàng cũng trao lại những kỉ vật tình yêu của mình để em gìn giữ, trân trọng mối tơ duyên đó :

“ Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung .
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên .
Mất người còn chút của tin ,
Phím đàn với mảnh hương nguyền thời xưa ” .

Người ta thường nói mối tình đầu là mối tình đẹp nhất nhưng cũng là mối tình gây cho ta nhiều đau khổ nhất, điều ấy quả không sai. Mối tình đầu với Kim Trọng xinh xắn, thắm thiết là thế mà giờ đây lỡ dở, làm thế nào Thúy Kiều không khỏi xót xa, dằn vặt ? Chiếc vòng xuyến đeo tay và tờ giấy ghi lời thề ước của hai người giờ đây đã trở thành kỉ vật chung của cả Thúy Kiều, Kim Trọng và Thúy Vân. Đó vốn là những kỉ vật gắn với những kỉ niệm riêng tư của chuyện tình Kim – Kiều nhưng vì thực trạng trớ trêu mà nó trở thành “ của chung ”. Nỗi đau đớn của nàng có vẻ như đã bật thành tiếng nấc nghẹn ngào. Nàng đâu muốn trao duyên lại cho một người khác, nàng đâu muốn bạc nghĩa chàng Kim nhưng thực trạng nghiệt ngã đã buộc nàng phải làm như vậy .
Mảnh trầm hương đốt trong buổi thề nguyền và những khoảng thời gian ngắn Kiều gảy đàn bên Kim Trọng giờ đây đã trở thành quá khứ – một quá khứ gợi bao nỗi xót xa, hụt hẫng. Lí trí và tình cảm đã có sự xích míc khi nàng muốn giữ lại chữ “ duyên ” cho bản thân mình làm của riêng. Nàng đã hi sinh tình cảm cá thể vì mái ấm gia đình, nàng đã trao duyên lại cho Thúy Vân để mong Kim Trọng được niềm hạnh phúc vậy thì một chút ít “ duyên ” nàng xin được giữ lại cũng là điều dễ đồng cảm. Lại thêm một lần nữa, Thúy Kiều nghĩ về cái chết. Phải chăng nàng đã Dự kiến được số phận nổi trôi, vô định, hẩm hiu của mình ? Nàng tưởng tượng ra viễn cảnh Thúy Vân và Kim Trọng “ nên vợ nên chồng ”, chung sống niềm hạnh phúc còn mình là “ người mệnh bạc ”, số phận tệ bạc, không suôn sẻ .
Tuy kỉ vật đã trao nhưng có vẻ như Thúy Kiều không thoát khỏi được sự ám ảnh về cái chết, nàng vẫn chưa thể yên lòng :
“ Mai sau dù có khi nào, Đốt lò hương ấy, so tơ phím này. Trông ra ngọn cỏ gió cây, Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về. Hồn còn mang nặng lời thề, Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai. Dạ đài cách mặt, khuất lời, Rảy xin chén nước cho người thác oan ” .
Kiều nhắc em tương lai có đốt lò hương hay đánh đàn thì hãy nhớ đến mình, lúc ấy nàng mong Vân hãy “ trông ra ngọn cỏ lá cây ” để thấy được linh hồn oan khuất của mình. Lời nhắn nhủ ấy tức tưởi và đau xót biết bao. Nàng đã mường tượng ra thảm cảnh của mình nhưng ngay cả khi trở thành một linh hồn thì nàng vẫn mang theo lời thề nguyền cùng Kim Trọng .
Đó là lời thề “ Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương ” mà mặc dầu Thúy Kiều có phải “ nát thân bồ liễu ” cũng mong trả được nghĩa cho chàng Kim, dù tấm thân nữ nhi yếu ớt, mỏng mảnh không còn sống trên cõi đời thì nàng vẫn muốn mình giữ trọn lời thề của tình yêu đôi lứa. Do trần gian và cõi âm phủ “ cách mặt ”, “ khuất lời ” nên Thúy Kiều cũng chỉ xin em “ rảy ” giọt nước cho linh hồn oan khuất, đáng thương của mình. Thông thường, người ta thường “ rảy ” cả một chén nước nhưng nàng chỉ xin một giọt nước rất ít để rửa oan. Tình yêu tan vỡ, Thúy Kiều đau đớn tự độc thoại với chính mình :

“ Bây giờ trâm gãy gương tan ,
Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân .
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi !
Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng
Ơi Kim lang ! Hỡi Kim lang !
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ” .

Hơn ai hết, nàng ý thức rất rõ về thực tại của mình. “ Trâm gãy gương tan ” là bộc lộ cho sự tan vỡ của tình yêu. Mọi việc xảy đến giật mình, bất ngờ đột ngột quá nên “ muôn vàn ái ân ” với Kim Trọng làm sao nàng hoàn toàn có thể kể xiết. Ân tình với chàng Kim càng lớn thì nàng cảm thấy có lỗi bởi đã phụ lòng chàng. Tơ duyên chỉ ngắn ngủi có ngần ấy, số phận thì tệ bạc như vôi, tình yêu thì dở dang, lỡ làng đã khiến Thúy Kiều có những dằn vặt, giằng xé trong nội tâm. Nàng chỉ hoàn toàn có thể gửi đến tình nhân của mình trăm nghìn cái lạy. Đó là cái lạy từ biệt nhưng cũng là cái lạy tạ lỗi với người “ tình quân ” vì nàng đã tự coi mình là kẻ tệ bạc đã phá đi lời thề nguyền trước đây. Nàng Kiều đâu có lỗi gì trong chuyện này, có trách thì hãy trách xã hội đồng tiền đầy rẫy những bất công, đẩy con người rơi vào bi bịch. Tiếng gọi “ Kim lang ” vang lên hai lần nghe mới tha thiết làm thế nào. Nàng là người nặng tình nghĩa đã nhận hết lỗi lầm về mình và luôn mong cho người mình yêu được niềm hạnh phúc. Đức hi sinh của nàng thật đáng quý !
Sau khi nghiên cứu và phân tích bài Trao duyên, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy được nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lí nhân vật đạt đến đỉnh điểm của Nguyễn Du. Ông đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, những thành ngữ dân gian cùng sự phối hợp ngôn từ bác học sang trọng và quý phái và ngôn từ dân gian để diễn đạt những tâm trạng đau khổ, xót xa của Thúy Kiều khi trao duyên lại cho Thúy Vân. Ngôn ngữ đối thoại và ngôn từ độc thoại được sử dụng một cách linh động. Bên cạnh đó, thể thơ lục bát uyển chuyển, uyển chuyển cũng góp một phần không nhỏ vào sự thành công xuất sắc của đoạn trích. “ Trao duyên ” đã bộc lộ tấm lòng nhân đạo, bộc lộ sự đồng cảm thâm thúy của nhà thơ so với số phận những người phụ nữ. Chẳng vậy mà ông đã viết :

“ Thương thay cũng một kiếp người
Hại thay mang lấy sắc tài làm chi
Những là oan khổ lưu li
Chờ cho hết kiếp còn gì là thân ” .
Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên hay nhất 2

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 5

Nguyễn Du – một trong những nhà thơ xuất sắc của nền văn học trung đại nói riêng và văn học Nước Ta nói chung. Tác phẩm “ Truyện Kiều ” đã chứng minh và khẳng định và ghi dấu tên tuổi Nguyễn Du trên văn đàn thẩm mỹ và nghệ thuật nước nhà và quốc tế. “ Trao duyên ” là đoạn trích rực rỡ trong Truyện Kiều nói về tình yêu sâu nặng cũng như thảm kịch số phận của Kiều trước biến cố cuộc sống .
Đoạn trích nói về thực trạng của mái ấm gia đình Kiều dẫn đến việc Kiều phải “ trao duyên ”. Bọn sai nha gây ra vụ án oan sai so với mái ấm gia đình Kiều, khiến nàng phải bán mình lấy để chuộc cha. Bán mình đi tức là nàng đã bán đi quyền lựa chọn so với cuộc sống mình, nàng đành quyết tử mối tình với Kim Trọng, đành phụ chàng. Thế nhưng vì tình sâu nghĩa nặng, Kiều không hề cứ thế mà phụ chàng Kim, nàng đã trao duyên cho Thúy Vân là em gái mình, mong rằng em hoàn toàn có thể thay mình trả nghĩa cho chàng Kim. Bằng những hành vi và lời lẽ lí tình thấu đáo, Kiều nỗ lực thuyết phục em mình :

“ Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”

Từ “ cậy ” miêu tả sự trông cậy, mong mỏi tha thiết chứ không đơn thuần là nhờ vả, phối hợp với từ “ chịu ” giống như đặt người nghe vào thực trạng phải đồng ý chấp thuận trước rồi mới nói. Thúy Kiều chính là đặt Thúy Vân vào thực trạng đó, rồi nàng còn có hành vi mời em ngồi lên để mình quỳ lạy, thưa gửi, đó là hành vi biểu lộ sự kính trọng, biết ơn so với ân nhân. Kiều biết chuyện mình trao duyên cho em là khó khăn vất vả và khó xử so với em nên thiết yếu phải hành vi như vậy để bù đắp lại. Kiều hiểu rằng mối tình giữa nàng và Kim Trọng chỉ là “ mối tơ thừa ” so với Vân nhưng vì thực trạng mà nàng vẫn phải trao duyên, gửi gắm duyên tình, mặc cho em vướng vào gánh nặng ân tình đó .

“ Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”

Nàng Kiều giãi bày lí do phải trao duyên cho em đó chính là bởi “ sóng gió bất kể ” đã ập xuống mái ấm gia đình, nàng phải quyết tử chữ tình để đổi lấy chữ hiếu. Lời nói của Kiều không thiếu lí lẽ lại lấy tình cảm chị em máu mủ ra để thuyết phục Thúy Vân, nếu như có được sự đồng ý chấp thuận của Vân, Kiều dù có phải bán mình sống chết oan uổng cũng được mãn nguyện, việc làm của Vân sẽ là ơn sâu nghĩa nặng so với Kiều .

“ Chiếc vành với bức tờ mây …
Phím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi ”

Sau những lời thuyết phục đầy lí lẽ của Kiều, khó hoàn toàn có thể cho Vân đường chối từ, biết em sẽ đồng cảm cho mình mà đồng ý nên Kiều đem những kỉ vật tình yêu rất lâu rồi trao cho Vân. Tay trao kỉ vật nhưng lòng nàng nặng trĩu, đau xót như mất đi những điều quý giá nhất, giờ đây kỉ vật đã là của chung của ba người, chỉ còn tình yêu và duyên ước nàng giữ cho riêng mình. Nàng dặn dò Thúy Vân mai này có nên vợ nên chồng với chàng Kim hãy nhớ đến người mệnh bạc như nàng. Thúy Kiều nhắc đến cái chết qua những câu thành ngữ, tục ngữ hay từ ngữ như : “ hồn, nát thân bồ liễu, dạ đài ”, nàng như đã dự cảm chẳng lành về số phận của mình, thảm kịch lớn nhất là cái chết, thế nhưng dù có chết nàng cũng không quên lời thề với Kim Trọng, chỉ mong Kim Trọng sau này khi quay trở lại sẽ đồng cảm và cảm thông cho thực trạng éo le của nàng .

“ Bây giờ trâm gãy gương tan
Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân
Trăm nghìn gửi lạy tình quân

Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi!”

Lời độc thoại của Thúy Kiều rậm rạp những từ : “ trâm gãy ”, “ gương tan ”, “ nước chảy ”, “ hoa trôi ” ám chỉ sự tan vỡ, đứt gánh giữa đường của mối duyên tình. Tình yêu sâu đậm, nồng nàn và chung thủy là thế, nhưng giờ đây nàng cũng đành phụ tình, thực trạng đã đẩy số phận nàng vào bước đường cùng, chẳng còn lựa chọn nào khác cho Kiều. Dù có đau xót than oán nàng cũng đành cam chịu, tiếng gọi tha thiết dành cho Kim Trọng như một lời xin lỗi từ đáy lòng Kiều :

Ôi Kim lang ! Hỡi Kim Lang !
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ! ”

“ Ôi ” và “ hỡi ” vừa là tiếng gọi tha thiết yêu thương lại vừa là lời than thân trách phận của Kiều, nàng cảm thấy có lỗi với chàng Kim và xót xa cho Kim Trọng khi nơi xa xôi vẫn luôn tin yêu, chờ mong người đã đen bạc như nàng. Cái lạy của nàng dành cho người tình quân như là tạ tội và vĩnh biệt chàng Kim. Có thể nói, tình yêu của Kiều dành cho Kim Trọng rất sâu đậm và tha thiết, thế nhưng, nàng đã quyết tử vì mái ấm gia đình, quên đi nỗi đau của mình hướng đến nỗi đau của cha mẹ và hai em .
Qua việc nghiên cứu và phân tích bài trao duyên, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy được thảm kịch tình yêu và thân phận xấu số của Thúy Kiều một cách thâm thúy. Đây cũng là một trong những trích đoạn tiêu biểu vượt trội cho kĩ năng miêu tả nội tâm nhân vật của đại thi hào Nguyễn Du .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 6

Nguyễn Du, đại thi hào dân tộc bản địa, một vị danh nhân văn hóa quốc tế, kĩ năng của ông được khẳng định chắc chắn qua nhiều tác phẩm văn học xuất sắc. Trong đó điển hình nổi bật và được biết đến nhiều nhất là Truyện Kiều, một truyện thơ được xếp vào hàng siêu phẩm của nền văn học trung đại cũng như toàn nền văn học của Nước Ta. Truyện Kiều là một tác phẩm văn học có tầm tác động ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân ta từ hàng trăm năm nay, từ Truyện Kiều lại phát sinh ra vịnh Kiều, bói Kiều, tranh Kiều, lẩy Kiều, … là nguồn cảm hứng cho hàng loạt những mô hình sân khấu, âm nhạc, hội họa, … thậm chí còn nó còn vươn xa ra ngoài quốc tế với hơn 20 bản dịch của những vương quốc khác nhau. Có thể nói rằng khó hoàn toàn có thể có tác phẩm nào trong nền văn học Nước Ta hoàn toàn có thể vượt qua cái bóng của Truyện Kiều. Đoạn trích Trao duyên là một đoạn trích rực rỡ và khá tiêu biểu vượt trội cho cuốn truyện thơ này, kể về nỗi xấu số đớn đau tiên phong trong cuộc sống 15 năm sóng gió lưu lạc của Thúy Kiều, cô gái tài hoa nhưng mệnh bạc .
Sở dĩ có cảnh trao duyên bởi trước đó khi mái ấm gia đình gặp biến cố, cha và em của Kiều bị bắt bớ và đánh đập vô cùng dã man, phải có một món tiền lớn để chuộc thì mới thoát tội chết. Kiều vốn là con cả thế nên phải gánh nghĩa vụ và trách nhiệm này, cách duy nhất Kiều hoàn toàn có thể nghĩ đến ấy là bán thân làm vợ lẽ cho người ta để kiếm tiền. Thế nhưng đau đớn thay, Kiều lại chót thề nguyền đính ước với chàng Kim Trọng, hứa đợi chàng quay trở lại, nay ra nông nỗi này lòng Kiều vô cùng rối rắm. Thế rồi, sau bao nhiêu trằn trọc tâm lý, chữ hiếu vẫn đặt lên trên chữ tình, Kiều đành có lỗi với tình cảm của chàng Kim, để trọn hiếu với phụ mẫu. Nhưng Kiều vẫn muốn vẹn toàn đôi bên, nên đã nhờ em là Thúy Vân tiếp nối đuôi nhau tình duyên với Kim Trọng coi như là trả hết nghĩa cho chàng. Đoạn trích Trao duyên trích từ câu 723 – 756, thuộc phần Gia biến và lưu lạc .
“ Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ”
Trước khi kể lại câu truyện tình yêu của mình với Kim Trọng, trước khi chính thức cậy nhờ Thúy Vân Kiều đã có một lời dạo đầu, lời dạo đầu ấy đã đặt Thúy Vân vào vị trí khó xử, nàng bị đưa vào thế không hề khước từ. Lời mở màn của Kiều đã được nàng rất là xem xét, thận trọng đến từng từ sao cho tương thích, hoàn toàn có thể nói từng câu từng chữ đều rất tinh xảo, khiến người nghe phải chịu vào thế và Thúy Vân thì lại càng không ngoại lệ. Kiều dùng từ “ cậy ” mà không dùng từ “ nhờ ” bởi vốn từ ấy ngoài nghĩa nhờ vả, thì còn mang sắc thái gửi gắm, tin cậy, đáng tin cậy, thêm vào đó còn mang theo sự trông mong kỳ vọng tha thiết từ Kiều .
Một từ khác Kiều liên tục dùng ấy là từ “ chịu lời ”, ấy là tư thế làm một việc gì đó không tự nguyện, miễn cưỡng gật đầu, chứng tỏ Kiều rất hiểu cho tình thế và nỗi lòng của Thúy Vân khi nghe những lời mà mình sắp nói. Phải nói rằng việc phải lấy Kim Trọng là một sự thiệt thòi lớn cho Thúy Vân, bởi thứ nhất Vân phải chịu sự sắp xếp lấy một người mình chưa chắc đã yêu, mà người đó lại cả đời đuổi theo bóng của chị mình, đó chính là thảm kịch của cuộc sống nàng. Kiều cũng biết điều ấy, nhưng vì trọn nghĩa và cũng vì trọn hiếu dẫu biết em gái sẽ khó xử nhưng nàng vẫn buộc phải làm, xem như đó cũng là một phần nghĩa vụ và trách nhiệm mà Thúy Vân phải gánh vác sau biến cố mái ấm gia đình .
Sự áy náy, sự bất đắc dĩ khiến Kiều phải dùng từ “ lạy-thưa ” với Thúy Vân, dẫu nghe vào có vẻ như rất không bình thường, bởi Kiều phận chị lẽ nào lạy em ? Nhưng sắp trong trường hợp Kiều phải nhờ Vân một chuyện hệ trọng thì nó lại rất hài hòa và hợp lý, bởi mối quan hệ chị – em giờ đây đã chuyển thành mối quan hệ người chịu ơn và ân nhân của mình, đó là sự tôn trọng của Kiều dành cho những gì mà Thúy Vân sẽ làm cho mình. Và như vậy Thúy Vân lại càng khó hoàn toàn có thể phủ nhận trước những điều mà Kiều nhờ vả, dẫu biết nó thật éo le và khó gật đầu .

“ Giữa đường đứt gánh tương tư ,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em .
Kể từ khi gặp chàng Kim ,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề .
Sự đâu sóng gió bất kể ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ?
Ngày xuân em hãy còn dài ,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non .
Chị dù thịt nát xương mòn ,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”

Để lý giải cho lời nhờ vả của mình cũng như lý lẽ mà nàng phải trao duyên, Kiều đã giãi bày những xích míc mà bản thân đang phải đương đầu. Trước hết nàng đã hẹn thề với Kim Trọng, có vật làm chứng là “ quạt ước ” hẹn trăm năm, đã uống cạn “ chén thề ” lòng thủy chung. Thúy Kiều từng rất nhiều lần thề nguyền chắc như đinh với Kim Trọng, hơn thế nữa trong xã hội phong kiến, lời thề nặng tựa ngàn cân, vậy mà giờ đây Kiều buộc phải bội ước, trái lại lời thề với Kim Trọng. Đó là một điều ghê gớm và được xem là bất nghĩa .
Thế nhưng không phải lòng Kiều muốn vậy mà vì chữ hiếu Kiều buộc phải đi vào bước đường bất nghĩa, xuất phát từ nguyên do khách quan, “ Sự đâu sóng gió bất kể ”, đó là một biến cố rất lớn, xảy đến đến bất ngờ đột ngột khiến Kiều không kịp trở tay. Kiều bị đặt vào mối xích míc “ Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ? ”, sau cuối bên hiếu vẫn là trên hết, tuân thủ theo nguyên tắc đạo lý phong kiến, Kiều đã quyết định hành động quyết tử bản thân để chuộc cha. Nhưng Kiều lại rơi vào xích míc khác, phụ lòng tình nhân, phụ đi mối tình đầu sâu nặng, Kiều rất đau khổ, áy náy dằn vặt vì tình yêu dang dở “ Giữa đường đứt gánh ”, rất là xót xa, tội nghiệp .
Trước những tình cảnh khốn khổ và những xích míc chồng chéo, Kiều đã xử lý xích míc ấy bằng cách “ Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”. Chỉ bằng đúng từ “ tơ thừa ” đã bộc lộ nỗi đớn đau khổ sở của Kiều trong việc dứt tình, trao duyên cho em gái, cũng là lòng thương xót, tội nghiệp cho Thúy Vân vì phải hứng mới duyên thừa, một mối duyên chắp vá mà không hề khước từ. Kiều “ mặc em ”, buộc Thúy Vân vào khốn cảnh, dẫu biết rằng “ Ngày xuân em hãy còn dài ”, biết rằng thời cơ niềm hạnh phúc của Thúy Vân đang còn rộng mở, phơi phới. Nhưng Kiều biết rằng Thúy Vân sẽ không hề phủ nhận vì “ Xót tình máu mủ ” em sẽ “ thay lời nước non ”, thay Kiều trả nghĩa cho Kim Trọng. Thúy Kiều tin chắc rằng Vân sẽ đồng ý chấp thuận, nên liên tục giãi bày tâm trạng của mình “ Chị dù thịt nát xương mòn / Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”, Kiều có dự cảm không lành về tương lai, nhưng dù có chuyện gì xảy ra thì Kiều vẫn hoàn toàn có thể yên tâm, bằng lòng vì đã được an ủi bằng việc vẹn toàn chữ hiếu, lẫn chữ tình .

“ Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung .
Dù em nên vợ nên chồng ,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên !
Mất người còn chút của tin ,
Phím đàn với mảnh hương nguyền thời xưa. ”

Thúy Kiều trao duyên, cũng trao từng kỷ vật lại cho Thúy Vân, gọi tên từng thứ một “ chiếc vành ”, “ bức tờ mây, “ phím đàn với mảnh hương nguyền ”, tổng thể đều là những kỷ niệm bên nhau của Kim-Kiều. Lúc này đây Kiều trao lại hết cho Vân, trao kỷ vật cũng là trao duyên cho Thúy Vân, cùng lúc đó ở trong Kiều cũng Open sự xích míc giữa lý trí và tình cảm. Nàng trao hết kỷ vật, để dứt tình, mong ước Vân có đời sống mái ấm gia đình êm đềm và niềm hạnh phúc, cạnh bên đó lòng nàng cũng Open những giằng xé. Duyên trao em nhưng kỷ vật thì lại là của chung, nàng muốn đồng sở hữu chúng, cũng mong ước rằng vợ chồng Kim Trọng mãi nhớ đến mình, với Thúy Vân là tình máu mủ, với Kim Trọng là tình yêu. Rõ ràng Thúy Kiều cũng có lòng ích kỷ và lòng mềm yếu, điều ấy chứng tỏ tình cảm của nàng với Kim Trọng rất sâu nặng, hẳn trong lúc trao duyên nàng đã phải đau đớn tột cùng trong tâm can .

“ Mai sau dù có khi nào ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này .
Trông ra ngọn cỏ gió cây ,
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về .
Hồn còn mang nặng lời thề ,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai .
Dạ đài cách mặt, khuất lời ,
Rảy xin chén nước cho người thác oan. ”

Kiều trao duyên xong thì lại dặn dò Thúy Vân chuyện tương lai, mỗi khi đốt hương đánh đàn thì Thúy Kiều sẽ về, lúc ấy Thúy Vân hãy nhỏ giọt nước làm phép để giải oan cho mình. Lần nữa lại có sự xích míc giữa lý trí và tình cảm, một bên mong Thúy Vân và Kim Trọng sẽ có đời sống hôn nhân gia đình niềm hạnh phúc và êm đềm, một bên lại mong rằng mình được sum vầy trong những khoảng thời gian ngắn niềm hạnh phúc bên cạnh Kim và Vân. Như vậy, Thúy Kiều hiện lên trong đoạn trích không chỉ là một tấm gương đạo lý đơn thuần, mà còn là một con người trần gian sôi động có tình cảm yêu thương, đau đớn .

“ Bây giờ trâm gãy bình tan ,
Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân !
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi .
Phận sao phận bạc như vôi ?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng .
Ôi Kim Lang ! Hỡi Kim lang !
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ! ”

Trở lạị với hiện thực, Thúy Kiều thức tỉnh chỉ để đớn đau, sau những cố gắng nỗ lực níu kéo không khả thi, nàng buộc phải quay về đương đầu và gật đầu nghịch cảnh, tình yêu tan vỡ không hề hàn gắn, bản thân nàng phải gả cho người lạ lẫm làm vợ lẽ, cuộc sống mịt mù trôi dạt chẳng biết về nơi nao. Kiều thức tỉnh trước nỗi đau thân phận bẽ bàng “ phận bạc như vôi ”, “ nước chảy hoa trôi ”, gợi ra nỗi đau cùng cực của Thúy Kiều. Kiều đã đối thoại với Kim Trọng trong tâm tưởng, lời gọi như khóc, như than, nghe não nề, đứt ruột, câu thơ kết là lời tự trách, lời thú tội tệ bạc tình yêu với Kim Trọng. Nếu trên góc nhìn của người đọc thì Kiều không hề có lỗi, bởi sự phản bội của Kiều là do khách quan, đồng thời nàng đã nhờ Thúy Vân trả nợ duyên cho mình, thế nhưng nếu là Kim Trọng, thì Kiều trọn vẹn có lỗi, nợ lại mối tình với chàng, không cách nào trả được. Nhận thấy được tình cảm Kiều dành cho Kim Trọng rất sâu nặng, vẻ đẹp của lòng vị tha và đức quyết tử cao quý .
Qua đoạn trích “ trao duyên ”, Nguyễn Du đã biểu lộ lòng thông cảm, xót thương với thảm kịch tình yêu, với thân phận xấu số của Thúy Kiều, nổi bật của một kiếp hồng nhan bạc mệnh trong xã hội phong kiến, đồng thời trân trọng ngợi ca nhân cách cao đẹp của Thúy Kiều. Trong đoạn trích bằng thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật xuất sắc, tác giả đã miêu tả một cách tinh xảo tâm trạng của nhân vật trong cảnh trao duyên, bằng cách sử dụng nhiều hình thái ngôn từ, đối thoại, độc thoại, nửa trực tiếp .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 7

Truyện Kiều đỉnh điểm trong đời thơ Nguyễn Du cũng là đỉnh điểm của văn học Nước Ta, tác phẩm để lại những giá trị thâm thúy về cả nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ. Cuộc đời nàng Kiều trải qua biết bao truân chuyên, biến cố, phải trải qua biết bao khoảnh khắc đau lòng mà có lẽ rằng đau lòng nhất chính là khoảnh khắc trao duyên cho em. Toàn bộ tâm lý tâm trạng của nàng được tái hiện chân thực, vừa đủ qua đoạn trích Trao duyên .
Trao duyên được trích trong phần gia biến và lưu lạc, sau khi mái ấm gia đình gặp cơn tai biến, Kiều phải bán mình cho Mã Giám Sinh với giá vàng ngoài bốn trăm để lo cho cha và em thoát nạn. Đêm sau cuối trước khi phải đi cùng Mã Giám Sinh, Thúy Kiều đã trò chuyện với em là Thúy Vân vào trao duyên mình cho em với Kim Trọng. Để thuyết phục em chấp thuận đồng ý thay mình trả nghĩa cho chàng Kim, Thúy Kiều nhờ cậy rất là chân thành :

Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa .

Thúy Kiều đã sử dụng ngôn từ rất là tinh xảo, rất là thận trọng để đạt được hiệu suất cao cao nhất. Ngoài ra, nàng cũng rất hiểu cho tình thế của Thúy Vân, đây là câu truyện rất bất ngờ đột ngột với Thúy Vân, đó là chuyện không phải thuận tiện hoàn toàn có thể đồng ý. Là cậy chứ không phải bất từ ngữ nào khác, cậy gửi gắm sự tin cậy, sự trông mong tha thiết của Kiều với em. Chịu lời – nhận làm một việc với thái độ miễn cưỡng, nàng hiểu cho tình cảm của Thúy Vân khi phải nghe những điều mình chuẩn bị sẵn sàng giãi bày. Cặp từ lạy, thưa thoạt nhìn có vẻ như phi lí trong lễ giáo phong kiến vì chị làm thế nào hoàn toàn có thể lạy, thưa với em. Nhưng nó lại là hài hòa và hợp lý trong tư thế người cậy nhờ và kẻ được nhờ cậy. Cách dùng từ của Kiều đã đặt Thúy Vân vào tình thế khó hoàn toàn có thể phủ nhận trước những điều éo le, nghịch cảnh sắp nói .
Để thuyết phục em, Kiều đã đưa ra lí lẽ về tình thế éo le của bản thân : “ Kể từ khi gặp chàng Kim / Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề / Sự đâu sóng gió bất kỳ / Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ”. Nhắc lại chuyện tình cảm của mình và Kim Trọng hẳn lòng Kiều cũng nhói đau, hàng loạt hình ảnh biểu lộ hình ảnh tình yêu đôi lứa được nói đến : quạt ước – Tặng Ngay quạt để ngỏ ý hẹn ước trăm năm, chén thề – uống rượu thề nguyền trung thủy. Những lời hẹn thề sắt son, những tưởng cả hai sẽ được hưởng niềm hạnh phúc mãi mãi nào ngờ mái ấm gia đình gặp biến cố khiến tình duyên lỡ dở. Hai câu thơ sau đã chỉ rõ nguyên do khiến Thúy Kiều phải bội ước. Gia đình gặp biến cố lớn, là chị cả trong mái ấm gia đình, Thúy Kiều lúc này bị đặt giữa xích míc : chuyện mái ấm gia đình và chuyện tình cảm, chọn chữ hiếu thì nàng bội nghĩa tình, lời hẹn thề với Kim Trọng, nhưng nếu trọn chữ tình thì lại trở thành kẻ đại bất hiếu. Và ở đầu cuối nàng đã quyết định hành động : “ Làm con trước phải đền ơn sinh thành ” .
Trong đau đớn, dằn vặt nàng vẫn rất là bản lĩnh, bình tĩnh để đưa ra cách xử lý tương thích nhất : “ Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”. Keo loan được làm từ máu của con chim loan, dùng keo loan để chắp vá cho mối duyên của em và Kim Trọng. Hai chữ “ tơ thừa ” như nhấn mạnh vấn đề vào nỗi đau đớn của Thúy Kiều nhưng đồng thời cho thấy sự tội nghiệp của nàng Vân. Biết bao đau đớn, biết bao tủi hờn trong chuyện tình duyên này. Kiều luôn tỏ ra là người rất am hiểu tâm lí và tình thế của Thúy Vân, nếu ở trên là mặc em, gần như là phó thác, thì câu thơ dưới lại như một lời mong mỏi, tha thiết :

“ Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non ” .
Thúy Kiều mong Vân vì tình chị em ruột thịt mà em hoàn toàn có thể trả nghĩa cho Kim Trọng thay mình, nếu vậy :
“ Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ” .

Trong nàng khi nào cũng vậy, luôn có dự cảm không lành cho tương lai của chính mình. Đồng thời với lập luận như vậy kiến Vân không nỡ phủ nhận lời ý kiến đề nghị của mình. Bằng lối lập luận ngặt nghèo, tinh tế vừa cho thấy sự mưu trí của Thúy Kiều, vừa thực thi được mục tiêu khiến Vân trả nghĩa cho Kim Trong cho nàng. Sau lời nhờ cậy em, Thúy Kiều khởi đầu trao kỉ vật cho Thúy Vân và dặn dò chuyện tương lai. Từng kỉ vật khi xưa của nàng và Kim Trọng đều được nâng niu, giữ gìn, mỗi kỉ vật gắn liền với một niềm niềm hạnh phúc mà cả cuộc sống này nàng sẽ không khi nào quên. Là chiếc vành mà Kim Trọng đã trao cho Thúy Kiều, là bức tờ mây – thư từ với những lời yêu thương họ dành cho nhau .
Nhưng đó đâu phải đã hết họ còn có chung những kỉ niệm “ phím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi ” và giờ đây Thúy Kiều trao lại hết cho em, nàng trao kỉ vật cũng đồng nghĩa tương quan với việc trao duyên. Nhưng khi nàng trao kỉ vật vẫn có sự xích míc, giằng xé giữa lí trí và tình cảm : lí trí thì nàng muốn trao hết cho em, nhưng tình cảm có vẻ như không muốn : “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ”, nàng vừa muốn trao, vừa muốn giữ, giữ lại một chút ít gì đó cho bản thân. Tâm lí này cũng thật dễ hiểu, bởi trong tình yêu nhu yếu chiếm hữu rất cao, mấy ai có đủ dũng khí để trao duyên, vậy mà, Kiều đã phải làm, nên hành vi muốn giữ lại một chút ít của chung cho mình là trọn vẹn dễ hiểu và hợp quy luật tâm lí .
Đồng thời nàng cũng mong họ có đời sống êm đềm, niềm hạnh phúc nhưng lại cũng muôn họ không khi nào quên mình : “ Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên ”. Thúy Kiều rõ ràng có sự ích kỉ, mềm yếu nhưng chính trong đó lại thấy tình cảm nàng dành cho Kim Trọng rất sâu nặng và trong tích tắc trao duyên này nàng rất đau đớn, mất mát, hụt hẫng. Trao kỉ vật đau đớn, xót xa bao nhiêu thì những lời dặn dò chuyện tương lai càng quặn thắt bấy nhiêu :

“ Mai sau dù có khi nào
Đốt lò hương ấy so tơ phím này ” .

Sau này, mỗi khi đốt hương, đánh đàn, linh hồn của nàng sẽ trở lại, khi đó nàng chỉ mong Thúy Vân hãy rưới giọt nước để giải oan cho chị “ rưới xin giọt nước cho người thác oan ”. Ta thấy rằng ở bất kỳ đâu trong Kiều cũng luôn mang khao khát niềm hạnh phúc, sum vầy : Hồn còn mang nặng lời thề / Nát thân bồ liễu, đền ghì trúc mai. Dù nàng có bị vùi dập thịt nát xương mòn nhưng lòng vẫn nặng lời thề với Kim Trọng. Bởi vậy khi Kim Trọng và Thúy Vân được hưởng niềm hạnh phúc thì Thúy Kiều cũng sẽ trở lại để chung hưởng niềm hạnh phúc ấy. Mâu thuẫn này đã cho thấy sự hụt hẫng và đau khổ của nàng Kiều đồng thời cho thấy tình cảm sâu nặng nàng dành cho Kim Trọng. Tám câu thơ cuối, nàng Kiều trở lại với thực tại đau đớn, xót xa : tình yêu dang dở, tan vỡ, mãi mãi không hề hàn gắn .

“ Bây giờ trâm gãy gương tan
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi ”
Thành ngữ “ trâm gãy gương tan ” là sự tan vỡ trong tình yêu cũng là sự tan nát trong cõi lòng Thúy Kiều. Nàng thức tỉnh nỗi đau thân phận :
“ Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng
Ôi Kim lang, hỡi Kim lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ”

Hai từ ôi, hỡi trong câu thơ sáu chữ đã cho thấy lời gọi tha thiết, khắc khoải và nỗi đau đến tột cùng của Kiều. Câu kết là lời nhận tội, tự trách của Thúy Kiều “ Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ” .
Bằng thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả nội tâm rực rỡ, sự phối hợp linh động những hình thức ngôn từ đã diễn đạt tâm trạng, xúc cảm của Thúy Kiều khi trao duyên cho em. Đoạn trích cho thấy thảm kịch tình yêu và thảm kịch thân phận của người phụ nữ hồng nhan, bạc mệnh trong xã hội phong kiến, đồng thời trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của Thúy Kiều .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 8

Trao duyên – một hành vi “ trả nghĩa chàng Kim ” của Thúy Kiều bộc lộ một nét đẹp trong đạo sống của người xưa, “ tình ” thường gắn liền với “ nghĩa ”. Đó là một đặc thù quan trọng trong ý niệm truyền thống lịch sử về tình yêu. Đó là cái nhìn hiện thực của Nguyễn Du về con người .
Nhưng cạnh bên đó, ta còn thấy một nàng Kiều thiết tha với tình yêu, thiết tha với đời sống riêng tư. Điều đó được biểu lộ qua nỗi đau đớn của nàng vì tình yêu tan vỡ. Chiều sâu và sự chân thành trong tình cảm của nàng Kiều được thể hiện thâm thúy khi nàng đối lập với kỉ vật, kỉ niệm tình yêu. Mối tình Kim – Kiều là mối tình đẹp vượt lễ giáo phong kiến. Mối tình của đôi tài tử – giai nhân ấy đã có những kỉ niệm trong sáng, xinh xắn, sâu nặng thiết tha. Kỉ niệm chính là hiện thân của tình yêu. Kỉ vật gắn với kỉ niệm, là một dạng vật chất hoá của kỉ niệm. Cho nên, rải rác suốt trong đoạn Trao duyên, Thuý Kiều đã nhắc tới, đã sống và đau đớn với những kỉ vật và kỉ niệm ấy. Trước hết, kỉ niệm được Kiều nhắc đến một cách tế nhị khi nói với Thuý vân về mối tình của mình :

Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề

Ngôn ngữ khách quan, chữ “ khi ” lặp lại như dư âm của cái đã qua, lời lẽ có vẻ như thanh thản. Nhưng cái thiết tha, cái chiều sâu của tình cảm lại nằm ở kỉ niệm “ gặp chàng Kim ”. Đó là kỉ niệm của phút giây gặp gỡ khởi đầu mà “ nghìn năm hồ dễ mấy ai quên ”. Cả một vùng trong sáng của kí ức hiện về. Nhưng lúc này Kiều còn đủ lí trí để kìm nén, để không bị kỉ niệm cuốn vào tâm tưởng. Nhưng đến câu : “ Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề ” thì kỉ niệm của ngày trao quạt cho nhau để hẹn ước, đêm dưới trăng uống rượu nguyện thề thuỷ chung tự nó nói lên sự sâu nặng của một mối tình : trong sáng mà mãnh liệt, thiết tha. Mối tình vàng đá ấy tưởng cầm nắm trong tay bỗng chốc bị xã hội dập vùi tan vỡ. Tình yêu vẫn liên tục hiện về với kỉ vật :

Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung .

Khi trao kỉ vật cho Thuý Vân, nỗi mất mát hiện hữu quá rõ. Cầm đến kỉ vật, kỉ niệm tình yêu sống dậy trái chiều với hiện thực phũ phàng, Thuý Kiều không còn đủ lí trí để kìm nén được nữa, giọng nói của nàng run lên : “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ”, nghe như có tiếng nấc nghẹn ngào trong đó. Hoài Thanh đã cảm thông nỗi đau đớn của nàng Kiều ở hai từ “ của chung ” – “ Bao nhiêu đau đớn dồn vào hai tiếng đơn sơ ấy ”. Đau đớn vì duyên thì trao cho em mà tình yêu thì không trao được. Kỉ vật với Thuý Vân chỉ đơn thuần là vật làm tin nhưng với Thuý Kiều nó lại là tình yêu .
Trao duyên cho em, con người đạo lí ở Thuý Kiều mách bảo cần phải trao kỉ vật. Vả lại, khi tình yêu tan vỡ, giữ kỉ vật chỉ thêm đau nhưng Thuý Kiều không chỉ là con người của đạo lí mà còn là con người của tình riêng. Thuý Vân giữ kỉ vật trong khi chính Kiều mới là người giữ kỉ niệm của tình yêu. Cuộc chia lìa giữa kỉ niệm và kỉ vật là cuộc chia lìa giữa linh hồn và thể xác. Đau đớn dồn vào hai chữ “ của chung ” là vì như vậy. Nguyễn Du như hoá thân để cảm thông, san sẻ đến tận cùng nỗi đau với nhân vật của mình, từ đó cất lên tiếng nói nhân đạo thâm thúy, mới mẻ và lạ mắt. Càng lúc, nỗi đau đớn càng lớn, kỉ vật, kỉ niệm tình yêu cứ chập chờn :

Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền thời xưa
“ Ngày xưa ”, “ phím đàn ”, “ mảnh hương nguyền ”, … có một đôi lứa thiếu niên bên nhau, nàng đánh đàn cho chàng nghe trong khói hương trầm thơm ngát. Bao nhiêu thi vị của mối tình đầu giờ chỉ còn là vô vọng .
– Đốt lò hương ấy, so tơ phím này …
– Hồn còn mang nặng lời thề …

“ Lò hương ”, “ phím đàn ”, “ lời thề ” là những kỉ niệm sâu nặng, thiết tha trái chiều với hiện thực phũ phàng, tương lai mù mịt khiến Thuý Kiều rơi vào trạng thái đau đớn tột độ. Nguyễn Du thật tinh xảo, thâm thúy khi diễn đạt nội tâm con người đối lập với kỉ vật, kỉ niệm tình yêu trong thực trạng trao duyên. Thân phận đau khổ nhưng nhân cách sáng ngời. Nàng ứng xử theo văn hoá của thời trung đại nhưng không thôi nghĩ về thân phận và tình yêu riêng tư. Điều đó khiến nàng Kiều “ người ” hơn, gần tất cả chúng ta hơn, sôi động và chân thực hơn .

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 9

Duyên phận là của trời cho, không được cưỡng cầu và càng không nên ép buộc, nhờ vả. Thế nhưng Thúy Kiều trong đoạn trích “ Trao duyên ” ( Truyện Kiều ) của Nguyễn Du đã cho mình cái độc quyền đi “ nhờ ”, “ cậy ” duyên như vậy. Tác giả đã nghiên cứu và phân tích thành công xuất sắc tâm trạng chua xót, đầy đớn đau của Thúy Kiều khi phải trao mối duyên đầu với Kim Trọng cho em gái là Thúy Vân. Một nghịch cảnh trớ trêu, xấu số .
Đã gọi là duyên thì đến rất tự nhiên, đi tìm cũng không được, duyên đến thì giữ, duyên đi thì buông tay. Đó là duyên phận của mỗi người, mỗi cuộc sống khi gặp gỡ nhau. Trong tình yêu thì chữ ” duyên ” này càng lớn lao và quan trọng. Nhưng Thúy Kiều trong đoạn trích “ Trao duyên ” đã phải mang chữ duyên của mình gửi nhờ một người khác. Nguyễn Du đã chua xót khi khắc họa tâm trạng của Thúy Kiều lúc này :

Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa

Chỉ với hai câu thơ nhưng biết bao chua xót và dằn vặt, biết bao nước mắt và đau đớn. Từ “ cậy ” được đặt lên đầu câu miêu tả thực trạng ngặt nghèo, khó thưa, khó gửi của Thúy Kiều. Vốn dĩ Thúy Kiều là chị, sẽ không có chuyện “ thưa ”, “ lạy ” Thúy Vân bất kỳ việc gì ; nhưng trong thực trạng này, nàng đã phải làm những việc tưởng chừng như nghịch lý như vậy. Mối duyên với chàng Kim là mối duyên trời cho, nhưng số phận của Thúy Kiều giờ nổi trôi, bấp bênh, nàng không muốn phụ chàng, nên đã muốn cậy nhờ em gái tiếp nối đuôi nhau mối duyên dở dang ấy. Câu thơ như cứa vào lòng người đọc nỗi chua xót cùng cực. Từ “ cậy ” là điểm nhấn, là sự thành công xuất sắc về mặt ngôn từ của Nguyễn Du. Thúy Kiều mở màn giãi bày nỗi lòng của mình bằng những câu thơ như dao cắt :

Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kể
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .

Đến đây thì người đọc đã thực sự hiểu hết ý nghĩa của từ “ cậy ”, nó không còn là nhờ nữa mà mang đặc thù ép buộc, bắt buộc phải làm. Thúy Kiều hiểu được thực trạng, hiểu được nỗi đau của bản thân mình. Nàng đã hi sinh chữ tình vì chữ hiếu, quyết phụ chàng Kim, chứ không hề phụ cha mẹ. Một người con gái yếu ớt, mỏng dính nhưng rất mực hiếu thảo. “ Gánh tương tư ” đã đứt gánh, mối duyên đã vỡ, nhưng Kiều không muốn chàng Kim đau lòng, nàng chỉ mong Thúy Vân hoàn toàn có thể nối lại mối duyên này. Mặc dù “ trao duyên ” cho em gái nhưng lòng nàng đau như cắt. Những hẹn ước, những mong đợi, những kỉ niệm cứ như xát muối vào trong trái tim người con gái mỏng dính ấy. Thúy Kiều đã rất khôn khéo khi “ cậy ” duyên em gái, đã đem chuyện máu mủ để ép Thúy Vân nên Thúy Vân không hề phủ nhận được :

Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương tan
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây

Thúy Kiều và Thúy Vân đều đang “ đến tuổi cập kề ” nhưng nàng lại nhắn nhủ với Thúy Vân “ ngày xuân em còn dài ”, hoàn toàn có thể gánh tiếp mối duyên với chàng Kim, với người mà Kiều yêu thương. Một sự chua xót đến đau lòng khi Kiều nhắc đến cái chết, một dự liệu chẳng lành hay là một cuộc sống sẽ chẳng bình an mà nàng sắp phải mang. Thúy Vân hoàn toàn có thể giúp sức thì dù mai này có chết Kiều vẫn “ ngậm cười chín suối ”. Qua đây tất cả chúng ta thấy được tấm lòng, sự lương thiện, sống và yêu hết lòng mình .
“ Trao ” đi mối duyên mà bản thân nâng niu, trân trọng là điều đau đớn, chua xót mà Kiều phải gánh chịu. Nhưng đây là con đường Kiều phải chọn để đi, vì không còn lựa chọn nào khác nữa. Kiều mong em gái hoàn toàn có thể giữ lấy mối duyên mà cô phải buông bỏ, để không phụ tấm lòng của Kim Trọng. Và có vẻ như cái chết càng hiện rõ nét trong những lời nói của Kiều :

Mai sau dù có khi nào
Đốt lò hương ấy so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rày xin chén nước cho người thác oan .

Sống trong xã hội nhiều bất công, những người đáng lẽ ra phải được hưởng một đời sống niềm hạnh phúc toàn vẹn lại phải lựa chọn con đường đi nhiều nước mắt. Cái chết không phải là kết thúc so với Kiều, vì nàng còn mang nặng món nợ lớn với đời, với Kim Trọng. Thúy Kiều chỉ hoàn toàn có thể bất lực với tình yêu của mình, mong Kim Trọng hoàn toàn có thể hiểu được. Sự bế tắc và đau khổ trong lòng Thúy Kiều có vẻ như chồng chất và đè nén không hề thoát ra được. Nguyễn Du đã sử dụng những từ ngữ có sát khí mạnh, cứa vào lòng người đọc một nỗi đau tận trái tim. Thương cho cô gái yếu ớt, với trái tim yêu chân thành nhưng lại rơi vào bế tắc cùng cực như vậy .
Đoạn trích “ Trao duyên ” thực sự khiến người đọc không kìm được cảm hứng khi nghĩ đến thân phận và nỗi đau mà người con gái hiếu thảo ấy phải gánh chịu. Xã hội bất công, lòng người đen bạc đã đẩy những phận người thấp cổ bé họng vào con đường không lối. Thúy Kiều và mối tình đứt gánh ấy là dẫn chứng cho điều đó .
Tâm trạng của Kiều xuyên suốt tác phẩm, nó như đọng lại trong tâm lý ta vậy, bạn đọc hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm thêm Phân tích tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên để hiểu thâm thúy hơn nữa nhé !

Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” mẫu 10

Tình yêu giữa Thúy Kiều và Kim Trọng đang tươi đẹp, nồng nàn thì Kim Trọng phải về Liêu Dương hộ tang chú. Trong khi đó tai ương đổ ập xuống mái ấm gia đình Thúy Kiều. Của cải bị bọn sai nha vét sạch. Cha và em trai Thúy Kiều bị bắt, bị đánh. Bọn quan lại đòi đút lót “ có ba trăm lạng việc này mới xuôi ”. Trước biến cố đau lòng đó, một người giàu tình cảm, giàu đức hi sinh như Thúy Kiều không còn cách nào khác là phải bán mình lấy tiền cứu cha và em. Nhưng còn mối tình với Kim Trọng ? Thúy Kiều rất là đau khổ. Cuối cùng nàng quyết định hành động nhờ em thay mình lấy Kim Trọng. Đoạn “ Trao duyên ” trong “ Truyện Kiều ” rất cảm động. Có lẽ đây là cảnh tượng đau lòng chưa từng thấy trong nền văn học trái đất .
Dựa vào diễn biến của Thanh Tâm Tài Nhân, Nguyễn Du đã dựng lại chi tiết cụ thể trao duyên thật sôi động. “ Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân ” thì thấy chị mình đang thổn thức giữa đêm khuya. Vân ghé đến ân cần hỏi han. Thúy Kiều thật là khó nói, nhưng “ để lòng thì phụ tấm lòng với ai ”. Thương cha, nàng bán mình, thương người tình, nàng đành cậy em :

“ Cậy em, em có chịu lời ,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ,
Giữa đường đứt gánh tương tư ,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc, em ’ ’ .

Trong đây từ diễn đạt khái niệm nhờ, Nguyễn Du đã chọn từ “ cậy ”, tuyệt vời đúng chuẩn. Từ “ cậy ” hàm chứa niềm tin mà người được nhờ không hề thoái thác được. Lại thêm một cử chỉ thiêng liêng là “ lạy ”. Thuở đời chị lại lạy sống em khi nào ! Mà chỉ để trao duyên. Mối tình với chàng Kim sâu nặng biết chừng nào, thiêng liêng biết chừng nào ! Trong nước mắt, giữa đêm khuya, Thúy Kiều đã kể lể sự tình cho cô em nghe :

“ Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kể
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ” .

Thúy Kiều đã kể nhanh những sự kiện mà Thúy Vân cũng đã tận mắt chứng kiến. Chuyện gặp chàng Kim trong buổi chiều thanh minh Chuyện thề nguyền hẹn ước với Kim Trọng. Chuyện sóng gió của mái ấm gia đình. Nhưng có một chi tiết cụ thể mà một người giản đơn như Thúy Vân không khi nào biết được : “ Hữu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ”. Qua lời Thúy Kiều, Nguyễn Du đay nghiến cả một xã hội, Hiếu – tình là hai giá trị ý thức không hề đặt lên bàn cân được. Một xã hội bắt con người phải lựa chọn những giá trị không hề lựa chọn được thì xã hội đấy là một xã hội tàn khốc. Thúy Kiều đã cay đắng lựa chọn chữ “ hiếu ”. Mà chỉ có ba điều sống sót : “ Đức tin, hy vọng và tình yêu, tình yêu vĩ đại hơn cả ”. Nghe một bài trong Kinh Thánh như vậy, tất cả chúng ta càng thấm thía với nỗi đau của nàng Kiều. Cho nên hi sinh chữ tình, nàng Kiều coi như không sống sót trên cõi đời này nữa. Mỗi lời của nàng không phải là nước mắt mà là máu đang rỉ ra trong lòng .

“ Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ” .

Hai chị em đều “ xuân xanh xê dịch tới tuần cập kê ” vậy mà nàng nói “ ngày xuân em hãy còn dài ” đau đớn biết chừng nào ! Lời lẽ thiêng liêng của nàng là vì lo cho Kim Trọng, mong sao cho chàng Kim có niềm hạnh phúc trong tan vỡ. Trong đau khổ vô vọng, nàng còn biết lo cho niềm hạnh phúc của người khác. Thật là một cô gái có đức hi sinh lớn lao. Biết là em thuận lòng, nàng trao cho em những kỉ vật giữa nàng và chàng Kim :

“ Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung ” .

Tình cảm dẫu sao vẫn còn trừu tượng, chứ kỉ vật của tình yêu thì cứ hiển nhiên hiện ra đó, vì vậy Thúy Kiều trao “ chiếc vành với bức tờ mây ” cho em thì nàng cũng đau đớn đến tột độ. Mỗi lời của nàng nặng như chì. Nàng trao duyên, trao kỉ vật cho em mà nàng uất giận cuộc sống. Cái xã hội bắt con người phải chung cả cái không hề chung được thì có đáng nguyền rủa không Đây chính là lời tố cáo vọng đến thấu trời của Nguyễn Du so với xã hội đã chà đạp lên niềm hạnh phúc của con người. Thúy Kiều trao duyên là coi như mình đã khuất. Nàng dặn em giữ gìn ki vật và còn dặn em hãy thương lấy linh hồn vật vờ đau khổ của chị trên cõi đời đen bạc này :

“ Mai sau dù có khi nào ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím nàv .
Trông ra ngọn cỏ lá cây ,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về .
Hồn còn mang nặng lời thề ,
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai ” .

Thúy Kiều tưởng tượng nàng chỉ còn là bóng ma. Lời lẽ huyền hồ bóng ma nàng sẽ hiện lên trong hương trầm và âm nhạc. Hồn ma còn mang nặng lời thề với Kim Trọng, vì vậy dẫu “ thịt nát xương mòn ” thì hồn nàng vẫn còn quanh quẩn với “ ngọn cỏ lá cây ”, với “ hiu hiu gió … ”. Tình của người bạc mệnh vẫn còn làm chấn động cả thiên hà. Đau đớn tột cùng trước sự đổ vỡ của tình yêu, nàng quên rằng trước mặt rành là Thúy Vân mà mếu máo với Kim Trọng :

“ Trăm nghìn gửi lạy tình quân ,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi
Phận sao phận bạc như vôi !
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng ” .

Mỗi lời của nàng là một lời vận vào. Trước nỗi đau xót này, nàng chỉ trách minh là “ phận bạc ”, là “ hoa trôi ”, những hình ảnh đó làm động lòng thương lên hết thảy tất cả chúng ta. Đối với Kim Trọng, nàng còn mặc cảm tội lỗi là chính nàng đã “ phụ chàng ”. Chính tâm lí mặc cảm tội lỗi hùng vĩ đó khiến nàng chết ngất trong tiếng kêu thương thấu trời :

“ Ôi Kim lang ! Hỡi Kim lang !
Thôi thôi ! Thiếp đã phụ chàng từ đây ! ”

Đoạn “Trao duyên” trong “Truyện Kiều” là một khúc “đoạn trường” trong thiên “Đoạn trường tân thanh”. Với con mắt tinh đời, Nguyễn Du đã phát hiện thấy trong truyện của Thanh Tâm Tài Nhân một tình tiết rất cảm động và bằng nghệ thuật tuyệt vời, ông đã dựng lại đoạn “Trao duyên” hết sức sâu sắc và độc đáo. Tác giả đã đối lập hai tính cách của hai chị em một cách tài tình: con người của đời thường và con người của phi thường. Trong sự kiện “sóng gió bất kì” này, Thúy Vân vô tư, hồn nhiên (cũng đừng vội chê trách Thúy Vân.

Nhân vật này còn là một kho bí hiểm trong khu công trình nghệ thuật và thẩm mỹ siêu phẩm của Nguyễn Du mà tất cả chúng ta chưa kịp bàn ở đây ), còn Thúy Kiều thì đau đớn. Nguyễn Du đã dụng công miêu tả tâm lí, sự hoạt động nội tâm nhân vật, cũng hoàn toàn có thể nói Nguyễn Du đã đạt đến phép biện chứng của tâm hồn .
Chỉ qua đoạn “ Trao duyên ”, tất cả chúng ta cũng cảm nhận được Thúy Kiều là một cô gái giàu tình cảm, giàu đức hi sinh, có ý thức về tình yêu và đời sống. Một nhân cách như vậy mà vừa chớm bước vào đời như một bông hoa mới nở đã bị sóng gió dập vùi tan tác. Nói như Mộng Liên Đường gia chủ : khúc đoạn trường này như có máu rỏ trên đầu ngọn bút của Nguyễn Du, như có nước mắt của thi nhân thấm qua trang giấy. Hơn hai trăm năm rồi, những giọt nước mắt nhân tình ấy vẫn chưa ráo .

Ngoài ra bạn có thể xem thêm:
Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên hay nhất
Phân tích 12 câu thơ đầu trong đoạn trích “Trao duyên”
Tuyển chọn 10 Bài văn phân tích tác phẩm “Trao duyên” trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du