KỶ NIỆM 60 NĂM NGÀY THIẾT LẬP QUAN HỆ VIỆT NAM – CUBA (2-12-1960 – 2-12-2020)

Hình mẫu của quan hệ quốc tế

https://img.nhandan.com.vn/Files/Images/2020/11/30/151-1606725637373.jpg

quản trị Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973. Ảnh : TTXVN

Đồng chí Fidel Castro ( 1926 – năm nay ) là một trong những nhà chỉ huy chủ chốt của Cách mạng Cuba và nước Cộng hòa Cuba. Ông từng là Thủ tướng Cuba từ năm 1959 tới năm 1976, sau đó là quản trị Cuba cho tới khi từ nhiệm vào năm 2008. Ông cũng là Bí thư thứ nhất của Đảng Cộng sản Cuba trong quy trình tiến độ 1965 – 2011. Với người dân Cuba, quản trị Fidel Castro được biết đến là “ El Comandante ” ( Tư lệnh ) của Cách mạng Cuba. Và so với Việt Nam, chiến sỹ Fidel Castro từng đánh giá và nhận định : “ Quan hệ Việt Nam – Cuba là mối quan hệ đặc biệt quan trọng, không có tiền lệ, là hình mẫu của quan hệ quốc tế ” .

Tình hữu nghị khăng khít, đoàn kết keo sơn

Việt Nam và Cuba thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2-12-1960. Sau đó, giữa lúc đế quốc Mỹ triển khai cuộc cuộc chiến tranh phá hoại ở miền bắc, nhiều bác sĩ, nhân viên cấp dưới y tế Cuba đã sang giúp chữa trị cho thương bệnh binh và nạn nhân cuộc chiến tranh. Bất chấp sự phong tỏa bằng bom, mìn của đế quốc Mỹ, những tàu Cuba vẫn cập cảng Hải Phòng Đất Cảng luân chuyển hàng cứu trợ của nhân dân Cuba giúp nhân dân Việt Nam. Cuba cũng đã cử chuyên viên về cầu, đường sang Việt Nam tham gia cùng bộ đội Trường Sơn lan rộng ra đường mòn Hồ Chí Minh và giúp đào tạo và giảng dạy hơn 1.000 sinh viên Việt Nam ở trình độ ĐH, sau đại học cũng như hoạt động ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên Hiệp Quốc .

Ngày 2-1-1966, khi nhân dân Việt Nam bước vào quá trình gay go nhất của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, trong cuộc mít-tinh có hơn một triệu người Cuba tham gia cùng nhiều khách mời đến từ những nước thuộc châu Á, châu Phi và Mỹ latin, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Thủ tướng nhà nước Cách mạng nước Cộng hòa Cuba Fidel Castro công bố : “ Vì Việt Nam, Cuba chuẩn bị sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình ”. Năm 1967 được Cuba đặt tên là “ Năm Việt Nam Anh hùng ”. Năm 1972, mạng lưới hệ thống đê điều ở miền bắc Việt Nam trở thành tiềm năng phá hoại của đế quốc Mỹ, Cuba đã lấy ngày 28-8-1972 làm “ Ngày đê điều ” và phát động chiến dịch tuyên truyền mới tố cáo tội ác của đế quốc Mỹ .

Cuba là nước tiên phong công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam và mời đặt cơ quan đại diện thay mặt thường trú của Mặt trận tại Thủ đô La Habana. Sau đó, Cuba đã cử Ðại sứ bên cạnh nhà nước Cách mạng lâm thời miền nam Việt Nam tại vùng giải phóng. Cuba cũng là nước tiên phong xây dựng Ủy ban Cuba đoàn kết với miền nam Việt Nam ( ngày 23-9-1963 ) do nữ Anh hùng Moncada Melba Hernandez sáng lập .

Trong chuyến thăm Việt Nam năm 1973, Fidel Castro tới TP. Hà Nội ngày 12-9. Ngày 16-9, không quản ngại nguy khốn, vượt mọi khó khăn, khó khăn vất vả của thời chiến, chiến sỹ đã từ TP.HN vào thăm tuyến lửa Quảng Trị, qua những cứ điểm Cồn Tiên, Dốc Miếu, … rồi ngược Đường 9 đến Đông Hà – nơi vẫn còn nồng mùi thuốc súng và bom đạn của cuộc chiến tranh. Đồng chí Fidel Castro là vị nguyên thủ vương quốc tiên phong và duy nhất trên quốc tế tới thăm tỉnh Quảng Trị – vùng giải phóng miền nam Việt Nam ngay sau khi Hiệp định Paris về Việt Nam vừa được ký kết ( ngày 27-1-1973 ). Trong chuyến thăm này, chiến sỹ Fidel Castro và nhân dân Cuba đã Tặng Kèm Việt Nam 5 khu công trình kinh tế tài chính – xã hội vào loại tầm cỡ lúc bấy giờ với tổng trị giá khoảng chừng 80 triệu USD, gồm Khách sạn Thắng Lợi tại TP.HN ; Bệnh viện Việt Nam – Cuba ( tại Đồng Hới, Quảng Bình ) ; đường Xuân Mai ; Trại bò giống Ba Vì và Xí nghiệp gà Lương Mỹ. Tại buổi chiêu đãi từ biệt của Đoàn đại biểu Đảng và nhà nước Cuba tối 16-9-1973 tại TP. Hà Nội, Tổng Bí thư Lê Duẩn khẳng định chắc chắn : “ Mối tình hữu nghị Việt Nam – Cuba kiến thiết xây dựng trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản đã được thử thách, tôi luyện trong lò lửa cách mạng của nhân dân hai nước. Với truyền thống cuội nguồn thủy chung, nhân dân Việt Nam quyết làm rất là mình để giữ gìn mối tình hữu nghị đó … ” ( 1 ) .

Xem thêm: MÙ U NĂM NGOÁI

Phát biểu quan điểm tại cuộc mít-tinh chào mừng của Bộ Các Lực lượng vũ trang Cách mạng Cuba ngày 2-1-1976 tại La Habana, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận định và đánh giá : “ Nhân dân và những lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam nhìn nhận cao mối tình đoàn kết chiến đấu, những tình cảm đặc biệt quan trọng thắm thiết của Đảng, nhân dân và những lực lượng vũ trang cách mạng Cuba so với nhân dân và những lực lượng vũ trang nhân dân chúng tôi … Đó là mối tình đoàn kết keo sơn bộc lộ trong câu nói bất hủ của quản trị Hồ Chí Minh : “ Quan sơn muôn dặm một nhà / Vì trong bốn biển đều là đồng đội ”. Thể hiện trong câu nói chí tình của chiến sỹ Fidel kính mến, những câu nói đã cổ vũ can đảm và mạnh mẽ chúng tôi, đi sâu vào tình cảm của mỗi người dân, mỗi người chiến sỹ Việt Nam : “ Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng chuẩn bị hiến dâng cả máu của mình ” và “ Cuba sẵn sàng chuẩn bị đổ mồ hôi để góp thêm phần thiết kế xây dựng Việt Nam muôn lần tươi đẹp hơn ” … ” ( 2 ) .

Vào những năm tháng khó khăn vất vả trong thập niên 90 của thế kỷ trước, sau khi Liên Xô ( trước kia ) và những nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu sụp đổ, trong toàn cảnh Cuba rơi vào “ Thời kỳ đặc biệt quan trọng ” ( 1991 – 1993 ) với mức tăng trưởng về kinh tế tài chính mỗi năm giảm 33 %, cũng như sự khó khăn vất vả về mọi mặt như xăng, dầu không có, thuốc chữa bệnh thiếu nghiêm trọng, sản phẩm & hàng hóa tiêu dùng gần như không còn, … Việt Nam đã mở một chiến dịch quyên góp ủng hộ Cuba 50.000 tấn gạo, quần áo, vật dụng học tập cho học viên, máy tính và một số ít loại sản phẩm tiêu dùng thiết yếu khác. Nhưng từ năm 1995, kinh tế tài chính Cuba đã từng bước phục sinh và thoát ra khỏi thời gian khó khăn vất vả nhất. Tháng 12-1995 và tháng 2-2003, chiến sỹ Fidel Castro có chuyến thăm thứ hai và thứ ba đến Việt Nam nhằm mục đích bày tỏ tình cảm thương mến, sự ủng hộ trọn vẹn, triệt để, can đảm và mạnh mẽ nhất so với sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam .

Tình bạn lý tưởng

Trong tiến trình 2002 – 2005, Việt Nam đã viện trợ Cuba với tổng kinh phí đầu tư hơn 50 triệu USD, gồm bốn dự án Bất Động Sản về sản xuất lúa gạo, ba dự án Bất Động Sản về quy hoạch và nuôi trồng thủy hải sản, hai dự án Bất Động Sản về sản xuất ngô và đậu đỗ. Việt Nam hiện là đối tác chiến lược thương mại lớn thứ hai của Cuba tại châu Á. Việt Nam đã xuất khẩu sang Cuba gạo, than đá, thiết bị điện tử, điện gia dụng như máy tính, quạt điện, bóng đèn tiết kiệm chi phí điện năng, quần áo, giày dép, … và nhập từ Cuba hầu hết là dược phẩm, nguyên vật liệu sản xuất trong ngành dược. Phát huy tư tưởng đoàn kết quốc tế của quản trị Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn chứng minh và khẳng định sự ủng hộ và đoàn kết với Cuba .

Ngày 29-11-2016, tại lễ tưởng niệm chiến sỹ Fidel Castro diễn ra tại Quảng trường Cách mạng ở Thủ đô La Habana ( Cuba ), quản trị Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã khẳng định chắc chắn : “ Những người Việt Nam chúng tôi luôn khắc sâu trong trái tim mình câu nói bất hủ của chiến sỹ Fidel : “ Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng chuẩn bị hiến dâng cả máu của mình ” và tại thời gian thiêng liêng này, chúng tôi một lần nữa xin khẳng định chắc chắn lại tình đoàn kết, chiến đấu, kiên trì trước sau như một với những người cộng sản và nhân dân Cuba bạn bè ” .

Đồng chí Hoàng Tùng, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, quản trị tiên phong của Hội Hữu nghị Việt Nam – Cuba từng đánh giá và nhận định mối quan hệ giữa hai nước là tình bạn lý tưởng : “ Việt Nam và Cuba trở thành hai đội quân xung kích cách mạng chống một tên đế quốc khổng lồ … Hai dân tộc bản địa đã gặp nhau, tình hữu nghị tuy mới lạ nhưng nồng nàn, đượm vẻ thần thoại cổ xưa, chiến đấu bên nhau, sẵn sàng chuẩn bị quyết tử vì nhau, san sẻ cho nhau những của cải vật chất rất ít của mình không hề đo lường và thống kê đến sự trả thù của đế quốc Mỹ … Lý tưởng cao đẹp, động lực quan trọng của hai dân tộc bản địa tất cả chúng ta là giải phóng dân tộc bản địa và cả loài người khỏi mọi hình thức áp bức bóc lột, thiết kế xây dựng một quốc tế tự do, toàn bộ dân tộc bản địa đều bình đẳng, sống trong tình hữu nghị vĩ đại, người trong bốn biển đều là nhà ” ( 3 ) .

Nói về 60 năm mối quan hệ hữu nghị đặc biệt quan trọng Việt Nam – Cuba, Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Cuba tại Việt Nam Lianys Torres Rivera san sẻ : “ Trong lịch sử dân tộc quan hệ ngoại giao, quan hệ đặc biệt quan trọng Cuba – Việt Nam là mối quan hệ đồng đội bền chặt truyền kiếp do quản trị Fidel Castro và quản trị Hồ Chí Minh dày công vun đắp trong quá khứ, cũng như tiếp nối và tăng trưởng đến nay. Trong 60 năm qua, dù tình hình quốc tế và khu vực có những đổi khác thâm thúy, với những diễn biến phức tạp, khó lường ; tuy nhiên Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước luôn kiên trì và quyết tâm đưa mối quan hệ hợp tác lên tầm cao mới nhằm mục đích thừa kế, phát huy can đảm và mạnh mẽ truyền thống cuội nguồn tốt đẹp mà hai dân tộc bản địa đã dày công vun đắp ” .