Cồn khô là gì? Những lưu ý khi sử dụng cồn khô

Ngày nay, cồn khô đã không còn là sản phẩm xa lạ với nhiều người, bạn có thể bắt gặp nó dễ dàng khi đi ăn lẩu, nướng, các chuyến dã ngoại. Vậy cồn khô là gì? Cần lưu ý những gì khi lựa chọn cồn khô? 

Cồn khô là gì ?

Cồn khô là một loại nguyên liệu chất đốt được sử dụng để đun nóng, tạo ra nhiệt nhiệt lượng. So với bếp ga mini và bếp từ trong các nhà hàng, khách sạn hay những chuyến picnic thì cồn khô an toàn và tiện lợi hơn nhiều lại tiết kiệm chi phí.

Cồn khô tồn tại ở dạng thạch
Cồn khô sống sót ở dạng thạch

Về bản chất, cồn khô là cồn đã loại bỏ nước thành dạng thạch, là sản phẩm được sản xuất từ rượu etylic (ethanol) và một số chất phụ gia. Nếu áp dụng đúng công thức, nó sẽ rất hiệu quả và an toàn, là một chất đốt hữu dụng. Mặt khác, vì ở dạng thạch nên khi không may bị đổ thì cũng sẽ không có hiện tượng chảy tràn. Lửa sẽ tắt nếu cồn cháy hết hoặc không còn không khí nữa.

Các loại cồn khô lúc bấy giờ

Trên thị trường lúc bấy giờ, có hai loại cồn khô là ethanol và methanol

1. Cồn ethanol

  • Được làm từ thực vật hoặc lên men, còn gọi là cồn sinh học .
  • Không ô nhiễm .
  • Cháy với ngọn lửa vàng, không tạo ra mùi khét, khi cháy hết đáy nhà bếp có nước .

Cồn ethanol cháy với ngọn lửa màu vàng
Cồn ethanol cháy với ngọn lửa màu vàng

2. Cồn methanol

  • Là cồn công nghiệp .
  • Độc hại, đặc biệt quan trọng nếu cháy không hết, focmandehit sẽ được sinh ra. Đây là chất rất độc, vô cùng nguy hại .
  • Ngọn lửa khi cháy có màu xanh, mùi hăng. Trong 1 số ít trường hợp, khói đen Open do việc pha thêm chất phụ gia bắt cháy .
  • Cồn methanol cháy tạo ra nhiệt lượng 41 độ C, thấp hơn cồn ethanol là 71 độ C .

Phương pháp sản xuất cồn khô

1. Sử dụng canxi axetat

Trộn lẫn canxi axetat bão hòa vào hỗn hợp dung môi nước và rượu ta sẽ thu được keo canxi axetat hay chính là cồn khô .
Tỷ lệ hỗn hợp sẽ là 75 ml rượu etanol, 10 ml canxi axetat bão hòa tức 7.5 : 1 .

2. Sử dụng axit béo và kiềm

Khi đun nóng rượu alcol, axit béo sẽ tan nhiều hơn và nhanh gọn công dụng với kiềm để tạo thành xà phòng vầ axit béo theo phương trình phản ứng .
C17H35COOH + NaOH — – > C17H35COONa + H2O
Natri stearat C17H35COONa được tạo ra sẽ bị hòa tan tiếp một phần trong nước và hình thành một lớp vỏ cứng. Sau khi rượu thấm vào lớp vỏ này, cồn khô sẽ được tạo thành .
Trong trong thực tiễn, cồn khô được trộn thêm 1 số ít chất như phenolphtalein, rose bengal nhằm mục đích tạo sắc tố đẹp mắt hơn cho loại sản phẩm mà vẫn không làm mất đi đặc thù của cồn khô. Đối với ngọn lửa do cồn khô cháy tạo ra, muốn tạo màu, muối natri, muối kali của nitrat và clorat, muối liti, muối đồng, … được thêm vào với lượng rất nhỏ, tối đa là 1 % so với tổng khối lượng cồn, tốt nhất là 0.5 % .

Một số chất phụ được thêm vào nhằm tạo màu cho cồn

Một số chất phụ được thêm vào nhằm mục đích tạo màu cho cồn

3. Sử dụng dẫn xuất cenlulozo với một lớp ngăn ngừa sự hydrat hóa

Hỗn hợp nguyên vật liệu gồm : 10 g methocel J75 MS, 50 g nước, 170 g etanol, 2 – 4 g natri hydroxit và một lượng nhỏ alumin trihydrat .
Quy trình sản xuất cồn khô
Trộn 200 ml cồn với 50 ml nước. Thêm 10 g Methocel J75 MS, ta sẽ thu được dung dịch đặc sệt. Tiếp đó đổ hỗn hợp này vào vật chứa có kiềm với lượng vừa đủ nhằm mục đích tăng giá trị pH sao cho lớn hơn 8. Thông thường, lượng kiềm natri hydroxit là 2 – 4 g. Lúc này, hỗn hợp gel lập tức được hình thành .

4. Sử dụng nguyên vật liệu vô cơ

Cách 1: Trộn 7.5g silic dioxit với 1.2g  canxi hydroxit vào 2874g etanol, khuấy nhanh 1.5 phút rồi thêm 54g hydroxypropyl cenlulozo, đảo đều. Sau 1.5 tiếng, hỗn hợp keo đặc lại thành cồn khô.

Cách 2: Trộn 6g silic dioxit + 6g titan dioxit + 0.1g canxi hydroxit với 2898g etanol rồi thêm 90g hydroxypropyl cenulozo, đảo đều.

Cách 3: Trộn 6g silic dioxit + 6g nhôm oxit + 1026g etanol + 84g metyl hydro butyl, đảo đều 10 phút. Thêm 374g nước. Sau 20 phút, tiếp tục cho thêm 1504g etanol, ta sẽ thu được cồn khô.

Cồn thu được bằng những chiêu thức trên đều là cồn nồng độ 90 %. Để tách nước khỏi cồn, cách nhanh nhất là dùng muối đồng sunfat khan để hấp thụ nước, nên làm nhiều lần để loại triệt để hơn .

Sử dụng cồn khô có nguy hại không ?

  • Hít phải hơi cồn khô methanol khi cháy hoàn toàn có thể khiến nạn nhân bị ngộ độc với những triệu chứng như choáng váng, bỏng rát mũi, tổn thương vùng niêm mạc .
  • Thẩm thấu qua da gây dị ứng, ngứa .
  • Thẩm thấu vào máu gây hiện tương thiếu oxy, hoàn toàn có thể khiến nạn nhân bất tỉnh nhân sự .
  • Khói bay vào làm cay mắt, giác mạc cũng bị tổn thương .
  • Nếu cồn khô không phải cồn tinh chất, chúng chứa nhiều tạp chất cực độc, khi cháy sẽ tạo khói độc

Những điều cần quan tâm khi lựa chọn cồn khô

  • Cồn khô được lựa chọn phải có tem mác vừa đủ, rõ ràng .
  • Để phân biệt được cồn ethanol và methanol, quan sát sắc tố ngọn lửa và mùi khói tạo ra .
  • Tuyệt đối không nên dùng cồn methanol vì nó rất nguy khốn .

Quan sát màu sắc ngọn lửa để biết nó có phải cồn ethanol không

Quan sát màu sắc ngọn lửa để biết nó có phải cồn ethanol không

Trên đây là những chia sẻ của VIETCHEM về cồn khô là gì? Những lưu ý khi lựa chọn cồn khô. Để đảm bảo sự an toàn và lợi ích của mình, hãy là người tiêu dùng thông minh, lựa chọn đúng sản phẩm cồn khô chất lượng.

Xem thêm: